در هفته قبل آلودگی هوای پایتخت و برخی شهرها همانند مشهد علتشد که تعدادی از دانشآموزان خانهنشین شوند و پای آموزش آنلاین به خانهها مجدد باز بشود. این نوشته در ادامه سال و با اغاز فصل سرما امکان پذیر چندین بار دیگر هم رخ دهد چرا که سرما و یخزدگی معابر هم میتواند دانشآموزان را خانهنشین کند. درواقع در دوران پساکرونا، بهخاطر رشدی که آموزش آنلاین داشت؛ رسماً تعطیلات مدارس معنی پررنگی ندارد و بچهها به آموزش آنلاین روی میآورند. از آنسو باید او گفت که مبحث آموزش آنلاین کمرنگتر از قبل در سیستم آموزشی قرار دارد و بهنظر میرسد مدارس دیگر به آن اعتقادی ندارند. این نوشته این سوال را تشکیل میکند که آیا آموزش آنلاینی که چند سالی داخل زندگی ما شد؛ یک توفیق اجباری می بود و اکنون باید فراموش بشود؟
در قبل، یادگرفتن توانایی و درسخواندن از مواردی بودند که کمتر دانشآموزی نسبت به آنها علاقه نشان میداد. زیاد تر بچهها بهزور و با صدای دلخراش زنگ ساعت از خواب بیدار میشدند. اما بهنظر میرسد تحول شیوه آموزشی و آنلاینشدن کلاسها یکی از راههای بالابردن تمایل نوجوانان یا به قول خودشان، نسل زد به آموزش است؛ آموزشی که نهتنها نیاز به زور و هشدار ساعت ندارد، بلکه بهصورت داوطلبانه صورت میگیرد. اما باید این را درنظر گرفت که حوزهای که این نسل تمایل به آموزش آن دارد، دیگر جدول مندلیف شیمی یا حل معادلات دیفرانسیل نیست؛ بهنظر میرسد نسل زد زیاد تر از سایرین به فکر یادگرفتن مهارتی است که در بازار کار و زندگی به دردش بخورد.
«سهم بازار آنلاین آموزش درحال افزایش است»
آمار حاضر در پلتفرمهای آموزش آنلاین نیز صحت این ماجرا را قبول میکنند. «مصطفی حسینی»، مدیرعامل مکتبخونه، با اشاره به این که بازار آموزش در کل دنیا درحال تحول است، به دیجیاتو او گفت: «اتفاقی که در بازار آموزش دنیا و ایران رخ داده، این است که از ۲۰۱۲ (سال ۹۱) بازار آموزش در دنیا و در ایران با تحول روبه رو شد. این بازار نیز همانند دیگر بازارها درحال تبدیلشدن به بازار آنلاین است. برای مثال، از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ یکسری از وبسایتها در حوزه تجارت الکترونیک آنلاین شد و بهجستوجو آن در ایران نیز تداوم یافت. در حوزه آموزش نیز به همین صورت است. یعنی یک بازار بزرگ آفلاین وجود دارد که در یک مسیر طویل مدت به بازار آنلاین تبدیل میبشود.»
او درمورد گروه سنی عمده مخاطبان این پلتفرم و حوزههای موردعلاقهشان گفت: «مخاطبان ما از ۱۸ سال به بالا (تا ۴۰ سال) می باشند. از طرف دیگر، مباحثی همانند هوش مصنوعی که زیاد فراگیر شده است، حوزه موردعلاقه نسل زد به حساب می اید. او گفت و گو آموزش زبان نیز بهعلت بالارفتن تمایل به مهاجرت بهصورت جدیتری جستوجوکننده دارد.»
به حرف های حسینی، در حوزه آموزش آنلاین مقداری اجبار نیز در تحول نوع آموزش وجود داشت، اما روال کلی مشخص می کند که سهم بازار آنلاین درحال افزایش است. نسل زد هم همان گونه که با همه حوزههای آنلاین تعامل بهتری دارد، در آموزش هم همین است.
«نغمه عقیلی»، مدیرعامل استادسلام، با اشاره به این که نسل تازه بهاختصاصی در سنین پایینتر با کلاسها و سیستمهای آنلاین ربط بهتری برقرار میکند، به دیجیاتو او گفت: «از آنجایی که آموزشها بهصورت لایو و با وجود معلم می باشند، با استقبال بسیاری روبه رو خواهد شد. مسئله دلنشین اینجاست که نظرسنجیهایی که از خانوادههای دانشآموزان انجام شده، مشخص می کند آنها تمایل بالایی به آموزش حضوری دارند. این درحالی است که فرزندانشان آموزش آنلاین را زیاد تر دوست دارند. یکی از دلایل این نوشته نیز این است که با کلاسهای آنلاین دستگاههایی همانند تبلت و گوشی در اختیار آنها قرار میگیرد.»
«امیر گیلانپور»، مدیرعامل پلتفرم کلاسه نیز با اشاره به این که نسل زد با انعطاف زیاد تر و تسلط به فناوری، تغییرات را با انعطاف و تعامل مثبت پذیرفتهاند، به دیجیاتو او گفت: «این گروه جوان با توانایی در مصرف فناوری و تطابق سریع با راه حلهای تازه آموزش، بهترین منفعت را از این تغییرات بردهاند. به نظر من مدارس باید آموزش خود را هماهنگ با دنیای امروز این نسل پیش ببرند.»
کرونا، شدتقسمت آموزشهای مجازی
یکی از مواردی که شیوه آموزش آنلاین در دنیا را با یک رشد چشمگیر روبه رو کرد، ویروس کرونا می بود؛ این مسئلهای است که مدیرعامل مکتبخونه نیز بر آن پافشاری دارد: «اتفاقی که در دوران کرونا افتاد این می بود که شدت رشد بازار آنلاین را تسهیل کرد. اما با بهترشدن شرایط، بهنظر میرسد که اوضاع به شرایط اولیهاش بازگشته است (همانند آموزش در مدارس و دانشگاهها که به شیوه حضوری برگشت). یعنی نمیتوانیم بگوییم کرونا یک تحول ماهوی تشکیل کرد، بلکه این ویروس تنها روندی را که وجود داشت، تسهیل کرده است.»

به حرف های مدیرعامل استادسلام، احتمالا در دوران کرونا جامعه آموزش آنلاین را بهاجبار پذیرفت، اما نسل زد بهاجبار آن را ادامه نمیدهد، بلکه با علاقه این کار را میکند.
عقیلی باور دارد افرادی که در خانه محدودیتهایی از سمت والدین داشته باشند و یا افرادی که دوست داشته باشند در بیرون کار کنند، امکان پذیر آموزش حضوری را ترجیح دهند. اما در شرایط معمول بچهها برای جلوگیری از هدررفتن وقتشان به آموزش آنلاین تمایل دارند.
بااینحال، به حرف های او، تا این مدت عدهای از معلمها آموزش آنلاین را نپذیرفتهاند. این درحالی است که در عصر جاری، معلمهایی موفق می باشند که ابزارهای آنلاین را بهخوبی شناخته و بتوانند آنها را به کار بگیرند.

مدیرعامل کلاسه نیز حوالی دوران پساکرونا و آموزش گفت: «افزایش جلسات آموزشی آنلاین، تنوع زیاد تر در محتوا و دقت به نیازهای متفاوت دانشآموزان ازجمله تغییرات بارز آموزش در دوران پساکرونا می باشند. زیادها کرونا را یک بازه وقتی ورود تکنولوژی و فناوری اطلاعات به مدارس و آخر کرونا را خروج این فناوریها میدانند. اما سپس از کرونا زیاد از موضوعات دیگر تکنولوژی مورد منفعت گیری قرار گرفت. این روزها میبینیم که محتواهای آموزشی و آموزش معکوس در مدارس با منفعت گیری از تکنولوژیها و تبدیل آموزش به بازیهای دیجیتال برای نزدیکشدن به دنیای دانشآموزان هر روز زیاد تر شده است.»
گیلانپور باور دارد کرونا ثابت کرد که تکنولوژی یک ابزار ساده برای آموزش نیست و میتواند خدمات گستردهای به آموزش اراعه دهد و آموزش را بهطور کامل منقلب کند. تعداد بسیاری از مدارس پذیرفتهاند که باید به نوآوری روی مثبت نشان دهند وگرنه جامعه و نسل تازه دانشآموزان راه حلهای سنتی و مدلهای قدیمی را نمیپذیرند. درحقیقت مدلهای سنتی در آیندهای نزدیک از بین خواهند رفت.
نسل زد، نسل آیندهنگر
آمار حاضر در پلتفرمهای آموزش آنلاین مشخص می کند که نسل زد این روزها زیاد تر بهجستوجو یادگیری تواناییهایی است که محبوبیت بیشتری در بازار کار دنیا دارند؛ تواناییهایی همانند طراحی سایت، برنامهنویسی، خرید و فروش اینترنتی، مدیریت شبکههای اجتماعی و… .
مدیرعامل مکتبخونه باور دارد امروز همانند ۳۰ سال قبل نیست که آدمها به یادگیری یک توانایی بسنده کنند، بلکه بهعلت گسترش تکنولوژی و خودکارشدن مشاغل نیاز به بهروزرسانی تواناییهایی دارند که از پیش آموختهاند. به این علت نسل زد راحتتر داخل بازار کار خواهد شد و لزوماً بهجستوجو تحصیلات آکادمیک نیستند.
مدیرعامل کلاسه نیز درمورد علاقه نسل تازه به یادگیری توانایی گفت: «به نظرم راه حلهای آموزشی که نسل z بهدنبالش است، متأسفانه در زیاد از مدارس نیست. یقیناً در تعداد بسیاری از مدارس از راه حلهای مبتنی بر بازیهای دیجیتال منفعت گیری میبشود و دانشآموزان نزدیکی زیاد بیشتری با مدرسه دارند. حقیقت این است که اگر مدارس از فضاهایی که دانشآموزان با آن عجین شدهاند، یعنی تکنولوژی و فضاهای مجازی، برای آموزش منفعت گیری کنند، هم میتواند آموزشهای رسمی خود را اراعه دهد و هم آموزشهای فوق برنامه را.»
آموزش آنلاین درحال تبدیلشدن به بهترین شیوه آموزشی در همه دنیاست. اما بهنظر میرسد این روش از آموزش تا این مدت در سرزمین ما آنطور که باید جا نیفتاده است. این درحالی است که سرزمین ما مدام با مشکلاتی همانند ترافیک سنگین و آلودگی هوا نیز دستوپنجه نرم میکند و حذف کلاسهای حضوری میتواند عمدهترین مشکلات این حوزه را حل کند.
منبع