به نقل از “افتاب شرق”، اتفاقاتی که در آخر دیدار روز قبل استقلال و ذوب آهن رقم خورد، سوژه ۲۴ ساعت تازه فوتبال ایران است. جایی که بعد از سوت داور و اظهار آخر بازی، جواد نکونام و فیلمبردار لالیگایی مسابقه، در متن یک تنش و درگیری خبرساز قرار گرفتند که عکس العمل‌های گسترده‌ای را در پی داشت.

صدا و سیمای اصفهان برای این مسابقه، تصمیم گرفت تا سبک جدیدی که پیش از این در بازی سپاهان و پرسپولیس اجرا کرده می بود را تکرار کند. یک فیلمبردار سیار که با نام سبک لالیگایی معروف شده، در کل زمان مسابقه، کنار زمین ایستاده می بود و از اتفاقات مختلفی که رخ می داد، تصویربرداری می‌کرد.

اما وجود چندباره این فیلمبردار در محوطه فنی استقلال، با خشم نکونام روبرو شد و او تصمیم گرفت راهی نشست خبری بعد از بازی نشود. در ادامه نیز اتفاقاتی رقم خورد که با اعتراض شدید خبرنگاران اصفهانی حاضر در استادیوم فولادشهر همراه شد. این نوشته جهت شد تا به سراغ سجاد ایمانیان، مسئول قسمت سوشیال مدیای کنفدراسیون فوتبال آسیا برویم و درمورد این نوشته به سخن بگویید بپردازیم.

ایمانیان درخصوص این که طی تورنمنت‌های بزرگ و گوناگون AFC و فیفا پروتکل‌های خاص این نوع سبک فیلمبرداری کاملا تعریف شده است، به سخن بگویید پرداخت. مسئله مهم این است که باید در جلسه هماهنگی پیش از مسابقه، این نوع فیلمبرداری به خبر دو تیم استقلال و ذوب آهن می‌رسید که پیگیری‌ها مشخص می کند این اتفاق رخ نداده می بود. گزیده سخن‌های او را به طور گزارش در زیر می‌خوانیم:

قوانین پخش زنده برای هر تورنمنتی متفاوت است. برای مثال قوانین فیلمبرداری و پخش لیگ قهرمانان اروپا با جام جهانی یا لیگ قهرمانان آسیا فرق دارد. هر کمپانی که حق پخش را خریداری کرده، پکیج بازی را با شکل و شمایل خاصی در اختیار مشتریانش می‌گذارد.

می‌دانیم که در ایران تنها صدا و سیما پخش مسابقات را برعهده دارد و هر شبکه استانی نیز به روش خود، بازی‌ها را پوشش می‌دهد. به طور مثال امکان پذیر در آبادان بازی‌ها با چهار دوربین پخش بشود و دوربینی در Technical Area یا محوطه فنی نباشد ولی صدا و سیمای اصفهان این کار را انجام دهد. یعنی هر مربی و تیمی با فیلمبرداری‌های متغیری روبرو می‌بشود.

زمانیکه فیفا تصمیم دارد پخش زنده مسابقاتی را انجام دهد، یک جلسه ورکشاپ را برای تیم‌ها برگزار کرده و Camera Planهایش رونمایی می‌ کند. برای مثال امکان پذیر فیفا تصمیم بگیرد با هلی کوپتر از مسابقه‌ای فیلمبرداری کند یا یک Remote Camera را به کار بگیرد که این نوشته به مدیا آفیسر تیم خبر داده می‌بشود و اگر تیمی با این نوع فیلمبرداری مشکل داشته باشد، آن را به مسئولین برگزاری مسابقه خبر می دهد.

فکر کنیم که این هماهنگی‌ها قبل از بازی هم صورت گرفته باشد و تیم‌ها اظهار کرده باشند مشکلی با این نوع فیلمبرداری ندارند. اما در روز مسابقه، فردی در کنار زمین وجود دارد که مسئول کنترل نوع فیلمبرداری‌های سیار یا Remote Camera است. فیلمبردار نمی‌تواند هر زمان که تشخیص داد، به مربیان نزدیک بشود و در کمترین فاصله ممکن، مشغول فیلمبرداری باشد و باید از مسئول وابسته که فیفا او را Broadcaster Floor Manager می‌نامد، اجازه بگیرد.

این مسئول، یک میز دارد و کنار زمین نشسته و با مسئول پخش زنده در ربط است. او ماموریت دارد که اتفاقات استادیوم را زیر نظر بگیرد. زمانیکه این فرد می بیند سرمربی تیم عصبی است، به دوربین سیار می گوید از او فاصله بگیرد چون امکان درگیری وجود دارد چون آدرنالین سرمربی بالاست. حتی در این عرصه کلاس های آموزشی برگزار شده و فردی که مسئول Broadcaster Floor Manager است، چندین ایونت را در فیفا توانایی کرده است.

اما در ایران ساختاری برای این نوشته وجود ندارد که بخواهیم بگوییم کار نکونام نادرست بوده است یا فیلمبردار. اگر قوانین نوشته شده درستی از سوی صدا و سیما برای همه بازی‌های لیگ نوشته می‌شد، این اتفاقات رخ نمی داد. این قوانینی که در بالا حرف های شد، در همه استادیوم‌های قطر اجرا می بشود چون این قوانین برای جام جهانی به ثبت رسیده است.

من صحنه‌های بازی استقلال و ذوب آهن را دیدم. در کلاس‌های سوشیال مدیا پافشاری می بشود زمانیکه تیمی ناکامی خورده و شما از بازیکن آن تیم فیلمبرداری می کنید، حتی اگر آن بازیکن به شما فحاشی کرد، این شما هستید که باید بر اعصابتان مسلط باشید چرا که بازیکن در حالت عادی نیست و امکان پذیر تحت فشارهای بعد از ناکامی باشد. در نتیجه این افراد سوشیال مدیا می باشند که باید در این اوقات آرام باشند و نفر اول در مختصر آمدن یک درگیری باشند.

یک بار دیگر می گویم، زمانیکه تیمی داخل مسابقاتی می بشود، فرم هایی را پر می کند که آن قوانین را مراعات می کند. ولی اگر با مسائلی همانند فیلمبرداری مشکل داشته باشد، به این نوشته اعتراض می کند. نه در بازی استقلال و ذوب آهن بلکه در کل لیگ سرزمین این چنین قوانین و تفاهم نامه‌هایی را نداریم که باشگاه‌ها در جریان این نوع پخش و فیلمبرداری باشند.

در همه تورنمنت‌های معتبر، بخشی برای معارفه قوانین پخش تلویزیونی وجود دارد. این که در هر بازی قرار است از چند دوربین منفعت گیری بشود، از قبل اشکار است و اینگونه نیست که صبح مسابقه دوربینی اضافه یا کم بشود. حتی در استادیوم نیز برای هر رسانه ای، مکانی در نظر گرفته می بشود که فیلمبردار آن رسانه می تواند از فضا و نقاطی که در دسترس دارد، فیلمبرداری یا عکاسی کند.

یقیناً باید در نظر گرفت که این قوانین مخصوص تورنمنت‌هایی نظیر جام جهانی ۲۰۲۲ قطر است و نمی‌توان او گفت که همان قوانین برای لیگ ایران انجام بشود ولی او گفت و گو این است که هر سرزمین و هر لیگی باید قوانین خود را مکتوب کند و با باشگاه ها و شبکه های پخش کننده در بین گذاشته بشود.

درمورد فیلمبرداری نزدیک از مربی، فیفا به شدت این نوشته را مدیریت می کند و اجازه تنش و درگیری را نمی‌دهد. حتی برای مصاحبه های سپس از بازی نیز پافشاری شده که مدیا آفیسر مسابقه، شرایط را در نظر بگیرد. برای مثال اگر تیمی ناکامی خورده، حذف شده است، از مرحله گروهی صعود نکرده، پافشاری می بشود که شرایط تیم بازنده در نظر گرفته بشود. حتی قوانینی درمورد دوربین عنکبوتی وجود دارد که نباید از مقدار مشخصی، این دوربین پایین بیاید.

در رابطه با تعریف قوانین فیلمبرداری و این که همه چیز از قبل پیش بینی شده دلنشین است بدانید در قوانین VAR فیفا آمده است که فیلمبردار حق ندارد به میز داور چهارم یا مانیتوری که داور مسابقه در حال مشاهده آن است، از حدی فراتر برود.

در آخر باید او گفت امید است که سازمان لیگ و صدا و سیما برای تصویب قوانینی ثابت و جامع درخصوص نحوه فیلمبرداری مسابقات و رسیدن به یک پروتکل اشکار، به جمع بندی نهایی برسند تا ناظر اینگونه اتفاقات نباشیم. چرا که قرار است به زودی VAR نیز داخل سرزمین بشود و امکان پذیر چالش‌های اینچنینی به وجود بیاید و تبدیل درگیری و تنش‌هایی در کنار زمین بشود.