پنجشنبه صبح اسپیس‌ایکس یک فضاپیمای آمریکایی را از مرکز فضایی کندی در فلوریدا به مقصد ماه پرتاب کرد. این دومین‌بار در سال جاری میلادی است که یک فرودگر خصوصی برای فرود روی ماه پرتاب می‌بشود. این مأموریت IM-1 نام دارد و متعلق به کمپانی Intuitive Machines است که امید دارد اولین سازمان غیردولتی باشد که یک فرود نرم روی ماه انجام می‌دهد. این چنین درصورت پیروزی، اولین‌بار بعد از مأموریت‌های آپولو، یک فضاپیمای آمریکایی روی ماه فرود می‌آید.

فرودگر شش‌ضلعی Nova-C که «اودیسئوس» نام دارد، فضاپیمایی است که قرار است روی ماه بنشیند. این فضاپیما بعد از یک روز تأخیر، به‌علت شناسایی دمای ناهنجار زمان سوخت‌گیری فرودگر، با راکت فالکون ۹ به فضا پرتاب شد. ناسا قبول کرده است که پرتاب موفق بوده و Nova-C اکنون در مسیر ماه قرار دارد.

این فرودگر موتوری با سوخت مایع زیاد سرد متان و اکسیژن دارد که آن را قادر می‌سازد به‌شدت به مقصد خود برسد. این شدت بالا علتمی‌بشود تا فضاپیما برای مدتی طویل در کمربند تشعشعی وان آلن نماند.

علی‌رغم تأخیر یک روزه، فضاپیمای اودیسئوس هم چنان مطابق برنامه در تاریخ ۲۲ فوریه (۳ اسفند) به دهانه مالاپرت A روی ماه خواهد رسید. این دهانه در فاصله ۳۰۰ کیلومتری از قطب جنوب ماه قرار دارد. ناسا می‌خواهد به‌طور دائمی در این دهانه مستقر بشود تا یخ‌های این ناحیه را برای آب آشامیدنی و سوخت موشک مأموریت‌های آرتمیس استخراج کند.

ناسا ۱۱۸ میلیون دلار به Intuitive Machines پرداخت کرده تا سخت‌افزارهای علمی خود را برای فهمیدن بهتر ریسک‌های محیطی ماه برای فضانوردان به ماه ارسال کند. Nova-C محموله متنوع فرد دیگر نیز دارد؛ ازجمله یک آرشیو دیجیتال دانش بشری و ۱۲۵ مجسمه کوچک ماه تاثییر جف کونز (Jeff Koons).

فرودگر خصوصی ماه

IM-1 دومین مأموریت خصوصی ماه است که امسال به فضا پرتاب شد. این مأموریت‌ها زیرمجموعه‌ای از برنامه خدمات محموله‌های تجاری ماه (CLPS) ناسا می باشند که مقصد از آن‌ها تشویق قسمت خصوصی به رونق اقتصاد ماه است.

اولین مأموریت، فضاپیمای پرگرین متعلق به کمپانی Astrobotic می بود که ماه قبل به فضا پرتاب شد. این فضاپیما در فضا دچار یک نشت سوخت ناشی از خرابی موتور شد و درنهایت در اتمسفر زمین سقوط کرد.

فرود نرم روی ماه به این علت چالش‌برانگیز است که فضاپیما باید نقطه فرود خود را در زمین‌های ناهموار ماه و با تأخیر ارتباطی چند ثانیه‌ای با زمین اشکار کند. این چنین منفعت گیری از موتورهای رانشگر برای فرود نرم بدون حمایتچتر نجات (به‌علت فقدان اتمسفر در ماه) زیاد دشوار است.

ایالات‌متحده، شوروی، چین، هند و ژاپن تنها کشورهایی می باشند که توانسته‌اند تا به امروز یک فضاپیما روی ماه فرود بیاورند. یقیناً هیچ‌کدام از این‌ها فضاپیماها خصوصی نبودند.

اما امسال سالی شلوغ برای کمپانی‌های خصوصی آمریکایی خواهد می بود. Intuitive Machines دو مأموریت دیگر را برای امسال برنامه‌ریزی کرده است. کمپانی Firefly Aerospace نیز یک مأموریت دارد. این چنین Astrobotic بار دیگر در اواخر ۲۰۲۴ شانس خود را با ارسال یک کاوشگر به قطب جنوب ماه امتحان خواهد کرد.

ناسا اکنون برخلاف دوران جنگ سرد که بودجه‌ای تقریباً نامحدود برای برنامه‌های فضایی خود داشت، به خرید خدماتی غیر از سخت‌افزارها از کمپانی‌های خصوصی روی آورده تا هزینه‌های سفرهای فضایی را افت و اقتصاد فضا را رونق دهد.