به گزارش آفتاب شرق
تلسکوپ فضایی هابل با گذشت بیشتر از چهار دهه از اغاز فعالیت در فضا، هم چنان به ثبت تصاویر شگفتانگیز از کیهان و دادههای نجوم مشغول است. در این پست برخی از زیباترین تصاویری که هابل به ثبت رسانده است را میبینیم.
تلسکوپ فضایی هابل
تلسکوپ «هابل» در تاریخ ۴ اردیبهشت ۱۳۶۹ به فضا پرتاب شد تا دانش بشر از عالم را تحول دهد. هرچند نزدیک به چهار دهه از وجود این تلسکوپ در فضا میگذرد، اما هم چنان تلسکوپی کارآمد است. رصدهای هابل نهتنها بر عمق دانش انسان از جهان هستی افزوده، بلکه تخیلات ما را نیز به تسخیر درآورده است. هابل اکنون نه فقط یک ماهواره، بلکه نمادی از جستجوی همیشگی انسان برای دانش است.
این تلسکوپ قوی تا به امروز بیشتر از ۱.۶ میلیون رصد انجام داده است. بیشتر از ۲۱ هزار مقاله علمی برپایه کشفیات آن انتشار شدهاند و دستاوردهای آن در همه کتابهای درسی اخترشناسی وجود دارند. در ادامه به بازدید زیباترین تصاویری که هابل از کیهان به ثبت رسانده است، میپردازیم.
ستونهای آفرینش
این به گمان زیادً یکی از معروفترین تصاویر تلسکوپ فضایی هابل است که به «ستونهای آفرینش» معروف است. آنچه میبینید درحقیقت سه ستون از گاز و غبار به شکل ابر است که هرکدام چند سال نوری ارتفاع دارند. ستونهای آفرینش در سحابی «عقاب» قرار دارند. در دل گاز و غبار این ابرها، ستارههای تازه متولد خواهد شد.
هابل اولینبار در سال ۱۹۹۵ از این ستونها عکس گرفت. دو عکس بالا، ستونهای آفرینش را از دید دو دوربین گوناگون هابل مشخص می کند. در عکس سمت چپ، ستارههایی درحال تولد در دل این ابر قابل مشاهده می باشند.
چشم خدا

سحابی «Helix» که به سحابی «چشم خدا» نیز معروف است، از نزدیکترین سحابیهای سیارهای به زمین است (این سحابی نزدیک به ۶۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد). سحابیهای سیارهای وقتی شکل میگیرند که یک ستاره کمجرم به آخر عمر خود میرسد و گاز و غبار را طی انفجارهای بسیاری به فضا پرتاب میکند. رنگهای آبی نشاندهنده برانگیختگی اکسیژن و رنگهای قرمز حاصل برانگیختگی گازهای هیدروژن و نیتروژن است.
سحابی چشم خدا درواقع به شکل یک لوله با عمق تریلیونها کیلومتر است که دهانه آن به سمت زمین قرار دارد؛ به همین علت همانند یک کره به نظر میرسد.
شب پرستاره

این عکس تلسکوپ هابل شباهت تعداد بسیاری به تابلوی «شب پرستاره» تاثییر «ونسان ونگوگ» دارد. ستاره V838» Mon» در فاصله ۲۰٬۰۰۰ سال نوری از زمین، یعنی تقریباً در لبه کهکشان راه شیری، و در صورتفلکی «تک شاخ» قرار دارد. این ستاره در یک درخشش ناگهانی در سال ۲۰۰۲ به یکی از پرنورترین ستارههای کهکشان ما تبدیل شد. این اتفاق ابرهای غبار و گاز اطراف آن را روشن کرد.
تلسکوپ فضایی هابل تصاویر بسیاری از این ستاره گرفت؛ اما در این عکس بی همتا میتوانیم آشفتگی جریان گازها را بهوضوح ببینیم. این گردبادها به گمان زیادً ناشی از حرکت گازها بهسمت بیرون است. اخترشناسان میگویند گازها حاصل یک انفجار ستارهای در قبل می باشند. تا پیش از درخشش ناگهانی ستاره، این ابرها قابلمشاهده نبودند.
شفق قطبی سیاره مشتری

در این عکس هابل، شفق قطبی سیاره مشتری را بهوضوح میبینیم. هابل پیش از این، شفق سیاره مشتری را در سال ۲۰۱۶ و پیش از رسیدن فضاپیمای «جونو» به مدار مشتری، برای مطالعه دقیقتر شفقهای قطبی، ثبت کرد. ذرات باردار طوفانهای خورشیدی بعد از این که در میدان مغناطیسی قوی مشتری شتاب میگیرند، این نوارهای رنگی نور را تشکیل میکنند.
کهکشان سیاهچشم

کهکشان «NGC 4826» در فاصله ۱۷ میلیون سال نوری از ما و در صورتفلکی «گیسو» قرار دارد. این سحابی را طبق معمولً بهخاطر کمربند بزرگ غبار در یک طرف آن، کهکشان «سیاه چشم» یا «چشم شیطان» مینامند. یکی از خصوصیات دلنشین این کهکشان این است که گازهای نواحی بیرونی و گازهای نواحی درونی آن در دو جهت ناموافق درحال چرخش می باشند. به گمان زیاد در قبلای نه چندان دور، کهکشان فرد دیگر با کهکشان سیاه چشم برخورد کرده و با آن ترکیب شده که تبدیل چرخش گازهای بیرونی و درونی در جهتهای گوناگون شده است.
سحابی پروانه

سحابی «پروانه» یا «NGC 6302» یکی دیگر از سحابیهای سیارهای است. این سحابی در صورت فلکی «عقرب» قرار دارد و به علت شکل منحصربهفرد و زیبای خود با این نام خوانده میشود.
موشها!

این دو کهکشان مارپیچی درحال برخورد، با نام «موشها» شناخته خواهد شد. علت این نامگذاری این است که دنباله مواد هر دو کهکشان بهصورت دم در پشت آنها دیده میشود.
لکه آبی رنگ در تکه بالایی کهکشان سمت چپ از وجود ستارههای جوان (تازه متولدشده) خبر میدهد. دم کهکشان سمت راست که به سمت بیرون کشیده شده است نیز درخششی به رنگ آبی دارد که آن هم از وجود ستارههای جوان خبر میدهد، با این تفاوت که این ستارهها به گمان زیاد در تاثییر حرکت چرخشی و پرشتاب کهکشان خود به سمت بیرون درحال پرتاب می باشند.
کهکشان کلاه مکزیکی

«M 104» یا کهکشان «کلاه مکزیکی» به علت وجود حلقهای ضخیم از گاز و غبار در اطراف آن، به این نام شناخته میشود. تعداد بسیاری خوشه ستارهای کروی در بالا و پایین صفحه درخشان این کهکشان وجود دارد و میتوان تعداد بسیاری از آنها را بهصورت نقاطی ریز در عکس هابل دید. عمر این خوشهها با خوشههای کهکشان راه شیری برابر است، اما تعداد آنها تقریباً ۱۰ برابر کهکشان ما است.
مرگ ستاره!

«Eta Carinae» ستاره پرجرمی است که به آخر عمر خود نزدیک شده است. ستارههای پر جرم تحت یک انفجار ابرنواختری به عمر خود آخر خواهند داد. با اینحال، هیچکس زمان دقیق مرگ این ستاره را نمیداند؛ احتمالا یک سال و احتمالا یک میلیون سال دیگر. این ستاره حدودا ۱۰۰ برابر از خورشید بزرگتر است و اگر خوششانس باشیم، میتوانیم انفجار ابرنواختری آن را ثبت کنیم.
تار عنکبوت نارنجی

در این عکس، ابرهایی از جنس کربن را مشاهده میکنید که به دور ستاره درحال مرگ «CW Leonis» حلقه زدهاند. کربن درحقیقت از درون ستاره درحال مرگ به لایههای بیرونی نفوذ کرده و با گسترش در فضا و برهمکنش با دیگر ذرات، شرایط را برای تولد ستارهها و سیارههای آینده فراهم میکند.
ستاره CW Leonis در فاصله ۴۰۰ سال نوری از زمین و در صورت فلکی «شیر» قرار دارد. این نزدیکترین ستاره کربنی شناخته شده به زمین است. وجود کربن در این نقطه گمان راه اندازی مولکولهای ارگانیک را افزایش میدهد. میدانیم که حیات روی زمین برپایه اتم کربن شکل گرفته است، در نتیجه این ستاره میتواند اطلاعات ارزشمندی برای اخترشناسان داشته باشد.
زحل نزدیکتر از همیشه

در زمان ثبت این عکس، سیاره زحل در نزدیکترین فاصله مداری خود نسبت به زمین قرار داشت. حلقههای زحل را میتوان در این عکس به وضوح داد.

در عکس فرد دیگر از سیاره زحل، این سیاره قشنگ را در حالتی میبینیم که بیشترین زاویه ممکن را با زمین دارد. در این حالت میتواند قطب جنوب زحل را بهتر مشاهده کرد. زحل هر ۲۹.۵ سال یک بار در این حالت قرار میگیرد. اخترشناسان میتوانند با تحلیل رنگهای گوناگون این عکس، اطلاعات بسیاری درمورد دینامیک اتمسفر زحل کسب کنند.
حلقهها و قمرهای اورانوس

در این عکس از اورانوس، لایههای اتمسفر اورانوس در رنگهای گوناگون و موازی با استوا اشکار می باشند. اخترشناسان میتوانند از این رنگها برای تخمین ارتفاع و ضخامت لایههای اتمسفر سیاره منفعت گیری کنند.
سه نقطه قرمز در جنوب اورانوس ابرهای متان را نشان خواهند داد. متان بعد از هیدروژن و هلیوم سومین گاز زیاد در اورانوس است. درخشش اورانوس رصد قمرها و حلقههای نزدیک به آن را سختتر میکند. بههمین علت در این عکس حلقهها و قمرهای نزدیک چندان آشکار نیستند، درحالیکه حلقهها و قمرهای دورتر با وضوح بیشتری اشکار می باشند.
سحابی جتهای دوقلو

سحابی «M 2-9» نیز یک نمونه زیبای دیگر از سحابی سیارهای است. اگر این سحابی را از وسط به دو نیم تقسیم کنیم، هر کدام از ابرها همانند شعلههای خروجی از یک موتور جت می باشند، به همین علت به آن سحابی «جتهای دوقلو» نیز مینامند. شدت گاز درون این جتها به ۳۲۰ کیلومتر بر ثانیه میرسد.
تخمینها نشان خواهند داد که عمر این سحابی زیاد کم است و تنها ۱۲۰۰ سال از شکلگیری آن میگذرد. در مرکز این سحابی دو ستاره در فاصلهای زیاد نزدیک به یکدیگر، به دور هم درحال گردش می باشند و اصطلاحا یک «سیستم دوتایی» را راه اندازی دادهاند. به گمان زیادً کشش گرانشی بین این دو ستاره جهت شده تا گاز اتمسفر آنها به این شکل در فضا پخش شود.
تقاطع کهکشانی

در مرکز این عکس کهکشان مارپیچی «NGC 105» را میبینیم که تقریباً ۲۱۵ سال نوری از ما فاصله دارد و در صورتفلکی «ماهی» قرار دارد. بهنظر میرسد کهکشانی کوچکتر درحال برخورد با NGC 105 است. اما این تنها یک خطای دید است و این دو کهکشان درواقع زیاد با هم فاصله دارند.
سحابیهای دیدنی
تلسکوپ فضایی هابل در نزدیک به چهار دهه فعالیت خود، تصاویر شگفتانگیز فرد دیگر نیز ثبت کرده است. در زیر برخی تصاویر شگفتانگیز دیگر را مشاهده میکنیم. در نظر داشته باشید که همه این اجرام، سحابیهای سیارهای می باشند که درحقیقت آخر عمر ستارههای کمجرم را نشان خواهند داد. شما با نگاه کردن به این تصاویر در حقیقت مرگ این ستارهها را تماشا میکنید!
امیداریم که از تماشای تصاویر بالا لذت برده باشید.
دسته بندی مطالب
اخبار سلامتی
منبع