۴ آوریل ۲۰۰۲، تلسکوپ فضایی ایکس‌ام‌ام نیوتون ثابت کرد که ابرنواخترها می‌توانند انفجارهای مرموز پرتو گاما تشکیل کنند.

انفجارهای پرتو گاما نیرومندترین انفجارهایی می باشند که تابه‌حال در کیهان شناسایی شده‌اند. آنها این چنین یکی از بزرگ‌ترین اسرار نجوم مدرن می باشند، چون تا بحال هیچ نتیجه قطعی برای اثبات علت آنها وجود نداشته است.

تا سال ۲۰۰۲، دو مظنون مهم برای آنچه علتانفجار پرتو گاما می‌شود وجود داشت:

• برخورد ستارگان نوترونی (ستارگان مرده و فوق چگال)
• مرگ ستارگان زیاد پرجرم در انفجارهای ابرنواختری

نتایج حاصل از تلسکوپ فضایی پرتو ایکس ایکس‌ام‌ام نیوتون، فرضیه اول را رد کرد و فرضیه دوم را حداقل برای انفجار پرتو گاما که در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۱ رقم خورد، قبول کرد.

نوشته اولین مشاهدات این تلسکوپ در سال ۲۰۰۰، سحابی رتیل، بخشی از کهکشان همسایه ابر ماژلانی بزرگ می بود.

اما تجزیه‌وتحلیل درخشش بعد از انفجار پرتو گاما در نور پرتو ایکس سال ۲۰۰۲ زیاد دلنشین‌تر می بود. چون دانشمندان اولین شواهدی را از وجود عناصر شیمیایی که باقی مانده غیرقابل تکذیب یک انفجار ابرنواختری می باشند که تنها چند روز قبل رخ داده می بود، به دست آوردند.

انفجارهای پرتو گاما برای اولین‌بار در سال ۱۹۶۷ به‌طور اتفاقی کشف شد. ماهواره‌هایی که برای جستجوی نقض معاهده منع آزمایش هسته‌ای طراحی شده‌ بودند، تشعشعات پرتو گامای قوی را از منابعی نه در مجاورت زمین، بلکه از فضای خارج از جو شناسایی کردند.