متاسفانه به رغم این که افترا گفتن تقریباً در همه فرهنگ ها و دین ها مدام نفی و نهی شده است اما تعداد بسیاری از ما فعالانه دچار آنیم.

افترا گفتن کار بدی است؛ افترا ، افترا است، سفید و آبی و سیاه ندارد! یقیناً !! زیاد تر افترا هایی که حرف های می شوند، غلط اند و پیامدهای خوبی ندارند.

بگذارید با هم صادق باشیم؛به نظر می رسد که تقریباً همه افترا می گویند. بنا بر تحقیقات ۹۵ درصد از مردم هر هفته دست کم یک افترا را می گویند.

افترا سفید می گوییم افترا هایی که از نظر خودمان در آن خیری فهمید فردی می شود، و با این افترا به سود دیگران کاری را انجام می دهیم، بدون این که به فردی آسیبی برسانیم.

به این علت افترا های سفید، اظهارات نادرست کوچکی اند که طبق معمولً برای جلوگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی یا برای سود بردن دیگران حرف های می‌شود. 

افترا های سیاه می گوییم یا می شنویم؛ افترا هایی که فقطً سود شخصی خودمان در آن است. یقیناً که این سود ما در گِرو زیان فرد دیگر است، اما اجتناب از آن سخت است، و در نهایت سود خومان اهمیت دارد.

افترا های سیاه از نظر اجتماعی منفی برداشت می شوند و طبق معمولً پرهیز از آن پیشنهاد می شود. افترا های سیاه ؛ افترا های خودخواهانه یا خودمحورانه اند که هدفشان پوشاندن اعمال ناشایست یا به دست آوردن مزیت است.

 

افترا آبی چیست؟

 در این متن  به نوع فرد دیگر از افترا که کمتر شناخته شده است و به کلمه به آن نوع سوم افترا یا افترا آبی می گوییم، می پردازیم.

افترا های آبی آنهایی می باشند که به علت عدم مطمعن به نفس در رابطه تمایل به وجود در یک گروه می گوییم. با افترا های آبی، ما به جستوجو پذیرفتن و حس امنیت هستیم، افترا های آبی جهت پذیرفته شدن ما در جمعی می شوند که به علت فکری یابد هم رأی شان باشیم.

افترا‌های آبی افترا‌هایی می باشند که حرف های می‌شود به سود گروه یا گروهی است که فرد به آن تعلق دارد یا برای تضعیف دشمنان گروه. آنها نشانه وفاداری به گروه های اجتماعی می باشند که ما به آنها تعلق داریم (بارنز، ۱۹۹۴)

کلمه “افترا های آبی” برای توصیف افترا هایی ابداع شد که افسران پلیس برای محافظت از دیگران در جامعه مجری قانون می انها گفتند. افترا گفتن برای محافظت از افسر دیگر در برابر مجازات در آن جامعه به گفتن یک دفاع اخلاقی مناسب در برابر بیگانگان برداشت می شد (بارنز، ۱۹۹۴؛ بوک ۱۹۷۸).

اما افترا آبی فقط در حوزه کاری افسران پلیس نیست. برای مثال، خانواده‌های جرایم سازمان‌یافته، افترا آبی را یک فضیلت مهم می‌دانند، در حالی که صداقت در رابطه فعالیت‌های گروه به گفتن یک خیانت در نظر گرفته می‌شود.

افترا های آبی و شیوه ای که با آن حقیقت را نادیده می گیریم

در حالی که افترا های سفید برای شخص فرد دیگر و برای محافظت از آن حرف های می شود، افترا های آبی طبق معمولً به سود یک گروه حرف های می شوند. این نوع افترا وقتی حرف های می شود که ما می کوشیم فقدان عقلانیتی را که می تواند در هر زمان ما را احاطه کند توضیح دهیم. 

خلاصه این که افترا آبی انگار که نوعی لال بازی است. تظاهر به نادانی یا بی خبری از چیزی برای فریب دادن دیگران.

 اعضای گروه زیاد تر افترا های آبی را از نظر اخلاقی مجاز و حتی با فضیلت می دانند   

چیزی همانند به همان که گالیله در توبه نامه خود در دادگاه در رابطه چرخش زمین به گرد خورشید اظهار کرد : ” در هفتادمین سال زندگی‌ام در روبه رو شما اربابان دین و دنیا به زانو درآمده‌ام و در حالی که کتاب مقدس را در بغل می‌فشارم اظهار می‌کنم که ادعایم مبنی بر چرخش زمین به گرد خورشید ناشی از مستی بوده و سراسر نادرست و افترا است”!

همه این گونه رفتارها فقطً نشانه هایی از وفاداری غیرمنطقی است و افرادی که از آنها پیروی می کنند، خود را با افترا های آبی با این استدلال قانع می کنند که همه این ها جنبه مثبت دارد و نشانه وفاداری به گروه برای نگه داری گروه است.

افترا های آبی و باورهای غمگین کننده

یکی از نمونه های بارز افترا های آبی در رابطه فرقه های مذهبی یا برخی احزاب سیاسی صادق است. هواداران برخی از فرقه های مذهبی سخن هایی برای جذب هواخواه می زنند که در طول زمان کذب بودن شان ثابت می شود.

در طول سال‌ها، پیشرفت‌های علمی و اجتماعی شواهد بسیاری را جمع‌آوری کرده‌اند که مشخص می کند باورهای مذهبی تعداد بسیاری از فرقه ها پایدار نیستند. به همین علت، تعداد بسیاری از فرقه ها تلاش در تطبیق با زمان تازه و مدرن شدن دارند.

با این حال، دقیقاً این فرقه ها می باشند که به شدت طرفداران خود را از دست می دهند، در حالی که دیگران، همانند موارد فوق، علیرغم ایده های پوچ خود به رشد خود ادامه می دهند.  

                                       

افترا گفتن برای حمایتو محافظت از گروه

هنگامی که ما به یک گروه تعلق داریم – خواه یک خانواده، یک تیم ورزشی یا یک ملت – زیاد تر یک الزام اخلاقی برای حمایتو دفاع از آن گروه، حتی به روش های فداکارانه، به مسئولیت می گیریم. اعضای گروه وقتی قهرمان می شوند که فداکاری و وفاداری خود را به گروه نشان دهند. به گفتن مثال، پدر و مادری که برای حمایتاز خویشاوندان خود سه جا و در سه شغل کار می کنند، سرمشق فامیل می شود.

تعداد بسیاری برای این که خود را به سود گروه در معرض خطر قرار می دهند، به خود می بالند. به گفتن مضثال، آتش نشانی که برای نجات رفقای خود به داخل ساختمانی در حال سوختن می رود، به گفتن مظهر افتخار در نظر گرفته می شود. به همین ترتیب، اعضای گروهی که بر گروه‌های رقیب پیروز خواهد شد، به‌گفتن فاضل شناخته خواهد شد. تک‌های جنگنده جنگ جهانی دوم برای هر دشمنی که می‌کشتند به‌گفتن قهرمان تحسین می‌شدند.

راه فرد دیگر که مردم از گروه خود محافظت، حمایتو دفاع می کنند، افترا گفتن است

افترا آبی و سیاست

هنگامی دیگران به ما افترا می گویند، ما تمایل داریم آن را به گفتن یک نقص اخلاقی مذموم برداشت کنیم. اما در چرخشی از ریاکاری اخلاقی، اگر فردی به سود ما افترا بگوید، ما زیاد تر آن را با فضیلت می‌دانیم.

جنگ یک مثال کامل است. هنگامی که مردم در ایالات متحده فهمید شدند که ولادیمیر پوتین در رابطه تصمیم خود برای دعوا به اوکراین افترا حرف های است، از بی صداقتی مطلق او شورش کردند. با این حال، تعداد بسیاری از مردم در ایالات متحده جاسوسان آمریکایی را که در طول جنگ سرد از فریبکاری برای متحد کردن روس ها منفعت گیری کردند، تشکر کردند. قضاوت در رابطه غیراخلاقی یا فضیلت آمیز بودن افترا بستگی به این دارد که چه فردی فریب خورده است.

این فقط ملت های دیگر نیستند که به گفتن دشمن برداشت می شوند. اختلافات شدید سیاسی در ایالات متحده علتشده است که مردم همشهریان خود را در احزاب سیاسی ناموافق به گفتن دشمن ببینند.

در نتیجه، دروغگویی به روشهایی که از گروه سیاسی فرد حمایتمی‌کند یا دروغگویی به راه حلهایی که به گروه‌های ناموافق صدمه می‌رساند، زیاد تر از نظر اخلاقی موجه یا درست برداشت می‌شود (اسمیت ۲۰۱۷). یک مطالعه نشان داد که هنگامی افراد برای گروه خود افترا می گویند، در آن گروه قابل اعتمادتر دیده می شوند، نه کمتر (لوین و شوایتزر، ۲۰۱۵). به نظر می رسد افترا می تواند پیوندها را تحکیم کند.

عضویت در گروه را می توان به گفتن بعد عرصه ای در نظر گرفت که در روبه رو آن اخلاق دروغگویی را در نظر می گیریم. مواضع اخلاقی ما در رابطه دروغگویی وقتی شکل می گیرد که در نظر بگیریم چه فردی تحت تأثیر افترا قرار گرفته است. افترا هایی که از ما حمایتمی کنند و افرادی را که خوب و درست می دانیم خوب است. افترا هایی که به فرد روبه رو صدمه می رساند – مخالفان بد ما – نیز قابل قبول است.

افترا‌های آبی به اعضای گروه نشان خواهند داد که فرد اهل همکاری، وفادار و قابل مطمعن است. به همین علت، دروغگویان آبی پذیرفته می شوند.

به طور خلاصه، افترا‌های آبی علتمی‌شود که فرد به روشای ناخودآگاه تلاش کند از آن حقیقت‌های غیرمنطقی که او را احاطه کرده است اجتناب کند.