این هشدار جدی در بحبوحه افزایش سریع مصرف جهانی «غذاهای فوق فرآوری شده» از جمله نوشابه‌های گازدار، غذاهای آماده و فست فود داده شده است.

پروفسور کارلوس مونتیرو از دانشگاه سائوپائولو که این هفته سخنران کنگره بین‌المللی چاقی نیز بوده، با اشاره به خطر فزاینده «غذاهای فوق فرآوری شده» برای کودکان و بزرگسالان می‌گوید: «علیرغم خطراتی که مصرف غذاهای فوق فرآوری شده برای سلامتی از جمله ابتلا به بیماری‌های مزمن دارند، سهم آنها در رژیم‌های غذایی جهانی رو به افزایش است. کیفیت پایین این نوع غذاها، در همه‌گیر شدن چاقی و دیگر بیماری‌های مزمن همانند دیابت نقش مهمی داشته است.»

در بریتانیا و ایالات متحده، اکنون بیشتر از نیمی از میانگین رژیم غذایی افراد را غذاهای فوق فرآوری شده راه اندازی می دهد و این مقدار، برای برخی بویژه افراد جوان‌تر، فقیرتر یا ساکنان مناطق محروم تا ۸۰ درصد می‌رسد.

گزارشی که در ماه فوریه درمورد پیامدهای مصرف این مواد انتشار شد نیز نشان داد که خوردن آنها بطور مستقیم با ۳۲ تاثییر زیان اور برای سلامتی، از جمله خطر بالای بیماری قلبی، سرطان، دیابت نوع ۲، سلامت روان نامطلوب و مرگ زودرس مرتبط است.

چهار گروه مواد غذایی

پروفسور کارلوس مونتیرو و همکارانش برای اولین بار ۱۵ سال پیش، زمان طراحی سیستم طبقه‌بندی مواد غذایی “Nova” از عبارت UPF منفعت گیری کردند. این سیستم نه‌تنها محتوای غذایی، بلکه فرآیندهایی که روی غذا قبل از مصرف انجام می‌شود را نیز برسی می‌کند.

این سیستم غذاها و نوشیدنی ها را در چهار گروه قرار می دهد: غذاهایی با حداقل مواد فرآوری شده، مواد اولیه آشپزی فرآوری شده، غذاهای فرآوری شده و غذاهای فوق فرآوری شده.

پروفسور مونتیرو در گفتگو با نشریه گاردین افزود که اکنون آنقدر دلواپس تأثیر «غذاهای فوق فرآوری شده» بر سلامت انسان‌ها است که ضروریست «کمپین‌های بهداشت عمومی همانند کمپین‌های ضد تنباکو برای مهار خطرات این مواد غذایی راه اندازی شود.»

او افزود: «تبلیغات غذاهای فوق فرآوری شده نیز باید ممنوع یا بشدت محدود شود و هشدارهای روی بسته های مواد غذایی باید شبیه مواردی باشد که برای پاکت‌های سیگار منفعت گیری می‌شود.»

او اصرار کرد: «باید فروش غذاهای فوق فرآوری شده در مدارس و مراکز بهداشتی ممنوع شود و مالیات های سنگینی بر آنها اعمال شود و درآمد حاصل از آن، صرف یارانه دادن به غذاهای تازه شود.»

مونتیرو این چنین به این نوشته اشاره کرد که غول های تشکیل کننده «غذاهای فوق فرآوری شده» می دانند که برای رقابتی بودن، باید محصولات آنها مقرون به صرفه‌تر و خوشمزه‌تر از غذاهای تازه باشد. آنها برای به حداکثر رساندن سودشان، تلاش می کنند «غذاهای فوق فرآوری شده» را با کمترین هزینه تشکیل کنند و از مسیر تبلیغات مصرف آنها را گسترش دهند.

او این چنین به شباهت‌های بین «غذاهای فوق فرآوری شده» و دخانیات اشاره کرد و افزود: «هر دوی آنها علتبیماری‌های جدی و مرگ و میر زودرس می شوند. هر دو توسط شرکت‌های فراملیتی تشکیل خواهد شد که سود هنگفتی را از محصولات دلنشین و اعتیادآور خود به دست می‌آورند و تلاش دارند با یک استراتژی بازاریابی تهاجمی و لابی کردن علیه مقررات مواد غذایی، مصرف جهانی محصولاتشان را زیاد تر کنند. هر دو گروه این محصولات نیز بیماری‌زا و خطرناک محسوب خواهد شد.»