این مرد که اخیرا جراحی شکمی انجام داده می بود و با مشکل طویل شدن بهبود زخم‌ها و سر باز کردن آن‌ها روبه رو می بود، میانه خوردن صبحانه ابتدا عطسه کرد و سپس سرفه‌اش اغاز شد که یک دفعه فهمید درد و حس خیسی در پایین شکمش شد و دید که چندین حلقه از روده‌اش از شکاف زخم التیام‌نیافته بیرون زده‌ است. این مرد برای جراحی اورژانسی به بیمارستان منتقل و روده‌ها به داخل شکمش بازگردانده شد.

عطسه به طور طبیعی یک سازوکار حفاظتی است که اتفاق‌های بالقوه زیان اور همانند گردوغبار، باکتری‌ها و ویروس‌ها را از سیستم تنفسی خارج می‌کند. این فرایند از طریق «مرکز عطسه» در بصل‌النخاع، مرکز نظارت بر عملکردهای خودکار بدن همانند نفس کشیدن، کنترل می‌شود. فرایند عطسه با ورود مواد تحریک‌کننده به پوشش بینی و راه‌های هوایی که تکانه‌ها را به مرکز می‌فرستند، فعال می‌شود.

در عکس العمل به این تحریک، چشم‌ها، گلو و دهان، بسته و در حالی‌ که ماهیچه‌های قفسه سینه منقبض شده‌اند، ریه‌ها فشرده خواهد شد تا هوا از طریق دستگاه تنفسی خارج شود. این علتمی‌شود عامل تحریک‌کننده با سرعتی زیاد (گاه تا ۱۵.۹ متر بر ثانیه) از بدن خارج شود.

با وجود مزیت‌هایی که یک عطسه خوب دارد، بعضی اوقات اوقات خطر صدمه‌دیدگی زیاد تر از آن چیزی است که فکر می‌شود.

به گفتن مثال عطسه شدید می‌تواند علتبیرون‌زدگی ریه از طریق عضلات بین‌دنده‌ای شود که طبق معمول در نتیجه ضعف عضلانی است و به علت چاقی شدید، بیماری مزمن انسداد ریه، دیابت یا سیگار کشیدن به وجود می‌آید.

مواردی هم وجود دارد که عطسه پاره‌ شدن بافت‌های ظریف ریه را به جستوجو داشته است. این طبق معمول وقتی اتفاق می‌افتد که هوا با سختی بالاتر در اعماق ریه به فضای بین سینه و ریه داخل می‌شود و از یک یا هر دو طرف به ریه سختی داخل می‌کند.

یقیناً ریه‌ تنها عضو بدن نیست که امکان پذیر دچار پارگی شود. از پارگی پوشش ظریف مغز به علت عطسه هم که نوعی سکته مغزی به جستوجو دارد و در غیاب تشخیص و درمان سریع، می‌تواند کشنده باشد، هم گزارش‌هایی وجود دارد. عطسه حتی اگر این پوشش ظریف را پاره نکند، هم می‌تواند بر مغز تاثییر بگذارد و در مواردی، ضعف در یک طرف بدن یا اختلال بینایی گزارش شده است.

عطسه سختی خون را هم افزایش می‌دهد که می‌تواند برای رگ‌های خونی صدمه جدی به جستوجو داشته باشد. این چنین می‌تواند علتشکاف یا پارگی آئورت و خون‌ریزی شود که مقدار مرگ‌ومیر ناشی از آن در عرض ۴۸ ساعت بعد از حادثه، ۵۰ درصد است.

صدمه‌ دیدن و گرفتگی کمر موقع عطسه کردن هم زیاد رایج است اما این تنها صدمه استخوانی عطسه نیست. برخی گزارش‌ها از شکستگی استخوان‌های اطراف چشم، و استخوان گوش خبر خواهند داد و امکان پذیر ایمپلت‌های دندانی هم به علت عطسه شدید، جابه‌جا شوند و صدمه ببینند.

عطسه خروج بی‌اختیار مایعات از بدن همانند ادرار را هم به جستوجو دارد که طبق معمول، در افرادی که به علت بارداری، زایمان، چاقی، یائسگی و ضربه فیزیکی یا صدمه عصبی، لگن ضعیفی دارند، مشهود است.

عطسه را نگه ندارید

با دقت به صدماتی که عطسه کردن امکان پذیر به بار آورد، احتمالا فکر کنید که بهتر است عطسه را نگه‌ دارید اما این کار زیاد خطرناک است. در سال ۲۰۲۳، مردی اسکاتلندی که با بستن دهان و بینی‌اش عطسه کرد، دچار پارگی نای شد.

بستن راه‌های تنفسی جهت می‌شود فشاری که از عطسه در سیستم تنفسی تشکیل می‌شود، گاه تا ۲۰ برابر افزایش یابد و از آنجایی که راه‌های تنفسی بسته نگهداشته شده، این سختی را اندام‌ها جذب می‌کنند.

ناگفته نماند که بدن ما به‌خوبی با عطسه‌ کردن سازگار شده است، به این علت جای نگرانی نیست و تعداد بسیاری از این صدمات که نام بردیم، در موارد نادر و خاص رخ خواهند داد؛ حتی اگر همانند «دونا گریفیتس» باشید که ۹۷۶ روز عطسه کرد یا همانند «یی یانگ» که بلندترین صدای ثبت‌شده عطسه با شدت ۱۷۶ دسی‌بل، معادل صدای پرواز یک موشک، به نامش به ثبت رسیده است.