دعوا هیتلر به لهستان در سپتامبر ۱۹۳۹ چیزی فراتر از تنها اغاز جنگ جهانی دوم را در پی داشت. این جنگ به معنی واقعی کلمه به میدانی آزمایشی برای گسترش یافتهترین سلاح‌ها، فناوری‌ها و تاکتیک‌های روز تبدیل شد. ترکیبی از زره پوش، پیاده نظام و نیروی هوایی در یک عملیات برق آسای هماهنگ موسوم به Blitzkrieg، که در زبان آلمانی به معنی “دعوا سریع” است، به زودی لهستان و دیگر کشورها را تحت تاثییر قرار داد. عملیات برق آسای آلمان ها در ۱۰ می ۱۹۴۰ با دعوا به فرانسه ادامه یافت و نیروهای اعزامی بریتانیا، نیروهای فرانسوی و بلژیکی را تا شهر بندری دانکرک عقب راند. عملیات دینامو از جانب متفقین تا ۴ ژوئن ناظر تخلیه بیشتر از ۳۳۸,۰۰۰ سرباز از این شهر ساحلی به جزایر بریتانیا می بود.

فرار این چنین قسمت بزرگی از نیروهای اعزامی بریتانیا برای پشتیبانی به فرانسه، هیتلر را که امیدوار می بود در دانکرک به بریتانیای کبیر ضربه ای ویرانگر بزند، خشمگین کرد. هیتلر در تلاش برای دعوا به بریتانیا و پایان کار، به هرمان گورینگ و نیروی هوایی آلمان، موسوم به لوفت وافه، دستور داد تا نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا را از بین ببرد و راه را برای تسخیر این سرزمین هموار کند.

لوفت وافه پیشرفته ترین نیروی هوایی زمان خود می بود که بمب افکن های شیرجه زنJu 87 Stuka، جنگنده های دو موتوره Bf 110 و جنگنده های Messerschmitt Bf 109 را در اختیار داشت. همه این هواپیماهای جنگی بریتانیا را از ۱۰ ژوئیه تا ۳۱ اکتبر سال ۱۹۴۰ در چیزی که به گفتن نبرد بریتانیا شناخته می شود، مورد حملات و بمباران های گسترده و بی محابایی قرار دادند. انگلیسی ها برای جان سالم به در بردن از این حملات به معجزه نیاز داشتند و این معجزه را در فناوری جدیدی به نام رادار (RADAR) که مخفف عبارت Radio Direction And Ranging است، اشکار کردند.

پیش از رادار

رادار به طور ناگهانی در تابستان ۱۹۴۰ ظاهر نشد. مفاهیم و گسترش آن در سال ۱۸۸۶ اغاز شد، وقتی که هاینریش هرتز کشف کرد که اجسام فلزی امواج رادیویی را منعکس می کنند. در سال ۱۹۰۴ کریستین هولسمیر آلمانی آزمایشی را انجام داد که به او اجازه داد فاصله یک جسم فلزی را از فرستنده امواج رادیویی تعیین کند. کریستین بعداً دستگاهی برای اندازه‌گیری فاصله و زمان رسیدن یک شی به فرستنده ساخت و در آوریل ۱۹۰۴ این فرآیند را ثبت کرده و به این علت به گفتن مخترع رادار شناخته شد.

مفهوم رادار کریستین به گفتن بخشی از دفاع هوایی در برابر زپلین ها در طول جنگ جهانی اول در انگلستان جای پایی اشکار کرد. این مفهوم اولیه راداری مجموعه ای از آینه های آکوستیک می بود که در امتداد سواحل انگلیس از جنوب تا شمال شرق ساخته شده بودند. این دستگاه‌های شنود غول‌پیکر از بتن ساخته شده‌ و به شنوندگان آموزش‌دیده اجازه می‌داد صداهای پخش شده در آسمان را از فواصل دور تشخیص دهند. این سازه ها اساسا یک سیستم هشدار اولیه برای بریتانیا بودند. این سازه ها تا دهه ۱۹۳۰ مورد منفعت گیری قرار گرفتند، وقتی که یک فیزیکدان اسکاتلندی رادار با کاربرد نظامی را گسترش داد.

ظهور بمب‌افکن‌ها بعد از جنگ جهانی اول برای مردم بریتانیا به این معنی می بود که روش جدیدی برای شناسایی آن ها به منظور هدایت هواپیماهایشان برای مقابله با تهدیدات مورد نیاز می بود. این سرزمین دیگر توسط آبهای اطرافش محافظت نمی شد و اگر روش جدیدی ابداع نمی شد، هرگونه دعوا به بریتانیا تبدیل ویرانی وحشتناکی برای این سرزمین می شد. به این علت یک دفاع تازه مورد نیاز می بود و کمیته بازدید علمی دفاع هوایی به رابرت واتسون وات ۴۲ ساله روی آورد تا این کار را انجام دهد. این دانشمند اسکاتلندی از کارهایی که قبلا توسط هرتز و مهندسان پستی بریتانیایی و اختلال در امواج رادیویی آنها زمان عبور هواپیماها آگاه می بود، موضوعاتی که واتسون وات را ترغیب کرد بازدید های بیشتری در این عرصه انجام دهد.

این فیزیکدان اسکاتلندی مفهوم کارآمدی را گسترش داد که در ۲۶ فوریه ۱۹۳۵ با پیروزی در داونتری آزمایش کرد. تنها سه نفر در زمان این تست وجود داشتند: واتسون وات، آرنولد ویلکینز (همکارش)، و یکی از اعضای وزارت هوانوردی، که ناظر پرواز یک بمب افکن Handley Page Heyford در ارتفاع ۶,۰۰۰ پایی بودند که توسط سیگنال های فرستنده بی بی سی شناسایی شد. این آزمایش ثابت کرد که امواج رادیویی می توانند به گونه ای هدایت شوند که هواپیماهای نزدیک شونده را شناسایی کرده و این چنین فاصله و زمان رسیدن آنها را تعیین کند، اطلاعاتی که برای بریتانیایی ها به منظور اعزام نیروی هوایی محدود خود حیاتی می بود.

در سال ۱۹۳۶، واتسون وات با وینستون چرچیل در چارتول در کنت ملاقات کرد. چرچیل تحت تأثیر اراعه قبلی واتسون وات در رابطه پتانسیل کامل رادار قرار گرفته می بود و می خواست در رابطه شدت گسترش و ساخت شبکه ای راداری برای محافظت از بریتانیا زیاد تر بداند. واتسون وات به او او گفت که وزارت هوانوردی (که او برای آن کار می کرد) به طور مؤثر روال گسترش و ساخت این رادار را به کندی پیش می برد و ناخرسندی خود را از این نوشته ابراز کرد. چرچیل با خواندن پیشنهاد های مکتوب واتسون وات برای کمیته کلیدی تحقیقات دفاع هوایی نوشته را حل کرد، و این کمیته به شدت همه این پیشنهاد ها را عملیاتی کرد.

در سال‌های منتهی به جنگ جهانی دوم برج‌های راداری در سراسر سواحل و سراسر سرزمین ساخته شدند. دلنشین اینجاست که نیروی دریایی بریتانیا به همه پتانسیل رادار را نادیده گرفت و هیچ تلاشی برای تجهیز هیچ یک از کشتی‌های خود به تجهیزات برد یاب یا منفعت گیری از رادار به هر نحوی برای منفعت این کشتی ها نکرد. چرچیل در رابطه اهمیت رادارها برای بریتانیا حرف های است: “ما در اغاز امنیت های عمیق برای جزیره خود هستیم.”

ابزار مناسب در زمان مناسب

رادار در سال های قبل از جنگ جهانی دوم به علت محدودیت های بودجه ای در دوره نخست وزیر نویل چمبرلین، موفق نشد به طور کامل گسترش یابد. هنگامی که جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۹ اغاز شد و چرچیل به نیروی دریایی برگشت (و به زودی نخست وزیر شد)، تجهیز کشتی‌های نیروی دریایی بریتانیا، به‌اختصاصی آنهایی که عملیات ضد زیردریایی را انجام می دادند، به فناوری یافتن برد و جهت در برتری قرار داد. وینستون چرچیل می نویسد: «پیشرفت در هر شاخه از رادار در طول سال ۱۹۳۹ ثابت و بی وقفه می بود، اما نبرد بریتانیا از ژوئیه تا سپتامبر ۱۹۴۰ به همان شکل با چشم و گوش انجام شد».

شبکه راداری که قبل از نبرد بزرگ هوایی در بریتانیا ساخته شد، قطعاً ناقص می بود. اگرچه پنج برج هر دقیقه از هر روز را با مشایعت ده ها برج دیگر در طول ساحل در حال فعالیت بودند، این فناوری از مشکل دقت و مسیریابی رنج می‌برد. معضل ردپای راداری شبیه هواپیماهای انگلیسی و آلمانی نیز بر مشکلات می افزود. مهندسان بریتانیایی این مشکل را با نصب دوقطبی هایی بر روی هواپیماهای بریتانیایی که ردپای الکترونیکی آنها را تحول می‌داد، حل کردند. مشکلات مربوط به این فناوری توسط مهندسان انگلیسی یکی یکی حل می شد، که همراه با نبوغ خلبانان انگلیسی (که یاد گرفتند ارتفاع را در میانه پرواز تنظیم کنند)، یک تحول دهنده بازی واقعی را برای این سرزمین جزیره ای به ارمغان آورد.

یک تحول دهنده واقعی بازی

وقتی که لوفت وافه نبرد بریتانیا را اغاز کرد، انگلیسی ها ۲۹ ایستگاه راداری را در امتداد خط ساحلی برقرار کرده بودند که برد ۱۶۰ کیلومتری را برای آن ها فراهم می کرد. این سیستم هشدار سریع به آنها زمان ملزوم را می داد تا برخی از بهترین جنگنده های این جنگ، Hawker Hurricane و Supermarine Spitfire را برای شناسایی دقیق و سپس رهگیری هواپیماهای آلمانی به پرواز درآورند. زمان یک عنصر زیاد مهم می بود چون وقتی که نزدیک شدن هواپیماهای آلمانی شناسایی می شد، هواپیماهای بریتانیایی نزدیک به دو دقیقه زمان داشتند تا به پرواز درآیند و سپس ۱۵ دقیقه دیگر برای پرواز تا ارتفاع ۲۰,۰۰۰ پایی برای قرار گرفتن در موقعیت مناسب، زمان نیاز داشتند. هر دقیقه اهمیت داشت و رادار این زمانبندی دقیق را ممکن ساخته می بود.

ترکیب سیستم راداری با بیشتر از ۳۰,۰۰۰ ناظر زمینی آموزش دیده در بیشتر از ۱,۰۰۰ موقعیت در سراسر سرزمین، قوت نیروهای بریتانیایی در طول نبرد بریتانیا را چند برابر کرد. جنگ هوایی همانند یک مسابقه شطرنج انجام می شد و نیروی هوایی آلمان مدام با نیرویی آماده از جانب بریتانیایی ها و با همه قوت روبه رو می شد. این کارزار هوایی در اواخر اکتبر ۱۹۴۰ با از دست رفتن ۱,۵۴۷ فروند هواپیما برای بریتانیایی ها و ۱,۸۸۷ فروند هواپیما برای آلمانی ها به آخر رسید. رادار یک اهرم تحول دهنده بازی قابل دقت و حیاتی برای بریتانیایی ها و کلیت مسیر جنگ می بود و به مردم بریتانیا این امکان را داد که هر سال ۱۵ سپتامبر را به گفتن “روز نبرد بریتانیا” جشن بگیرند.