نظرسنجی «چندین» مشخص می کند معارفه سرویس‌های BNPL (الان بخر، بعداً پرداخت کن) علتشده ۴۴ درصد کاربران، نسبت به قبل، خریدهای بیشتری انجام بدهند. ۱۸ درصد هم فقطً به‌خاطر وجود مشکلات مالی و افتنقدینگی از این سرویس‌ها برای خریدهای خود منفعت گیری می‌کنند.

پلتفرم نظرسنجی چندین تحقیقی روی چالش‌های پیش روی اکوسیستم لندتک ایران انجام داده که دیروز (۳۰ مرداد) انتشار شد. این تحقیق با مقصد شناسایی دغدغه‌های مهم کسب‌وکارها، پذیرندگان و کاربران این حوزه، به مسائل این اکوسیستم نوپا پرداخته است.

یکی از یافته‌های این نظرسنجی تشدید مشکلات ناشی از شرایط تورمی و افزایش هزینه فراهم پول در ایران است. این چالش‌ها بر توانایی کسب‌وکارهای لندتک در اعطای تسهیلات و اعتبار تأثیر مستقیم گذاشته و فعالیت آن‌ها را با سختی‌های بیشتری روبه رو کرده است.

علاوه‌براین، کارشناسان لندتک در ایران درمورد حرکت اعتباری کاربران و تأثیرات مثبت و منفی لندتک بر زندگی روزمره مردم نظرات متغیری دارند.

اختلاف‌نظر بانک مرکزی و کسب‌وکارهای لندتک

در جواب به این سوال که چرا نهادهای نظارتی با رویکردی محتاطانه به کسب‌وکارهای لندتک نگاه می‌کنند، اکثریت شرکت‌کنندگان در نظرسنجی چندین (۶۸ درصد) بر این باورند که نداشتن آشنایی کافی نهادهای نظارتی با ماهیت و پیچیدگی‌های این کسب‌وکارها مهم‌ترین علت این رویکرد است. ۲ عامل تعدد نهادهای نظارتی و عدم‌شفافیت برخی کسب‌وکارهای لندتک در اراعه آمار و رقم های دقیق نیز با ۱۶ درصد آرا دلایل دیگر دانسته شده‌اند.

کسب‌وکارهای لندتک و بانک مرکزی بر سر نرخ سود تسهیلات اعطایی لندتک‌ها دچار اختلاف‌نظر جدی شده‌اند. لندتک‌ها اعتقاد دارند نرخ سود بالاتری که اعمال می‌کنند، به‌علت کارمزد خدمات دیجیتال است و نباید با سود تسهیلات یکی پنداشته شود. اما به نظر می‌رسد بانک مرکزی دیدگاه متغیری دراین‌باره دارد.

در نظرسنجی چندین، ۴۰ درصد کسب‌وکارهای لندتک، انگشت تهمت را به‌سمت نرخ سود مصوب بانک‌ها نشانه رفته‌اند. آن‌ها اعتقاد دارند این نرخ با حقیقت بازار همخوانی ندارد و نرخ سود واقعی همان نرخی است که لندتک‌ها اعمال می‌کنند. ۲۱ درصد دیگر شرکت‌کنندگان نیز نبوده است قوانین شفاف برای فعالیت لندتک‌ها را علت مهم این اختلاف می‌دانند.

۱۹ درصد از کسب‌وکارهای لندتک ضعف نظارت بانک مرکزی را عامل مهم اعتمادنکردن این نهاد به نرخ سود اعلامی لندتک‌ها می‌دانند. به حرف های آن‌ها، بانک مرکزی به قدر کافی بر فعالیت‌ لندتک‌ها نظارت نمی‌کند.

علاوه‌براین، ۱۰ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی عدم‌شفافیت برخی کسب‌وکارهای لندتک در اراعه آمار و رقم های دقیق را عامل تشکیل فضای بی‌اعتمادی می‌دانند. آن‌ها اعتقاد دارند برخی لندتک‌ها برای نهان‌کردن نرخ سود واقعی در اراعه آمار و رقم های اغراق می‌کنند.

درنهایت، ۱۰ درصد دیگر شرکت‌کنندگان هماهنگی‌های غیررسمی برخی بانک‌ها و لندتک‌ها را عامل این اختلاف‌نظر می‌دانند.

تجمیع داده، راه حل رشد و پیشرفت لندتک‌ها

یکی از چالش‌های مهم پیش روی کسب‌وکارهای لندتک در ایران نبوده است سیستم اعتبارسنجی جامع و یکپارچه است. این قضیه بر نرخ نکول و در نتیجه پیروزی این کسب‌وکارها تأثیر مستقیم می‌گذارد.

در نظرسنجی چندین، ۳۱ درصد فعالان حوزه لندتک، تشکیل پایگاه داده مشترک از اطلاعات اعتباری کاربران را راه‌حل مهم بهبود کارکرد این کسب‌وکارها دانسته‌اند. با تشکیل این چنین پایگاهی، لندتک‌ها می‌توانند با منفعت گیری از داده‌های یکدیگر، برسی دقیق‌تری از اعتبار مشتریان داشته باشند.

به رسمیت شناخته شدن حق دریافت کارمزد توسط لندتک‌ها، دغدغه دوم فعالان این حوزه است. ۲۹ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی، عدم‌شفافیت در کارمزد خدمات لندتک‌ها را یکی از مانع ها مهم رشد این صنعت می‌دانند.

گسترش مدل‌های P2P (همتا به همتا) نیز از دیگر راهکارهای پیشنهادی برای بهبود کارکرد لندتک‌ها است. ۱۹ درصد شرکت‌کنندگان اعتقاد دارند با منفعت گیری از این مدل، می‌توان ریسک اندوخته‌گذاری را افت داده و مطمعن اندوخته‌گذاران را جلب کرد.

علاوه‌براین، ۱۳ درصد شرکت‌کنندگان تعلق بخشی از تسهیلات خرد بانک‌ها به لندتک‌ها را نظر کرده‌اند. به باور آن‌ها، این کار می‌تواند به رشد سریع تر بازار لندتک در ایران پشتیبانی کند. این چنین ۸ درصد شرکت‌کنندگان قوانین اشکار برای پذیرفتن وثیقه‌های دیجیتال همانند رمزارز و سهام را از دیگر راهکارهای بهبود کارکرد این کسب‌وکارها دانسته‌اند.

سرویس‌های لندتک مقدار خرید کاربران را افزایش می‌دهد

نتایج نظرسنجی چندین مشخص می کند کاربران لندتک سهولت منفعت گیری از این خدمات را با اهمیت ترین عامل جذب خود به این پلتفرم‌ها می‌دانند.

مطابق این نظرسنجی، ۴۸ درصد کاربران سهولت منفعت گیری از لندتک نسبت به وام‌های بانکی را علت مهم منفعت گیری از آن اظهار کرده‌اند. ۲۳ درصد دیگر نیز راحتی پرداخت‌ها را عامل مهمی در انتخاب لندتک‌ها دانسته‌اند.

علاوه‌براین، ۱۷ درصد کاربران منفعت گیری از لندتک را به‌جای پشتیبانی‌هزینه الزامی می‌دانند. این چنین ۸ درصد کاربران اتصال به شبکه گسترده پذیرندگان را علت منفعت گیری از این خدمات دانسته‌اند.

دلنشین است که فقط ۴ درصد کاربران نرخ منفعت پایین را عامل مهم انتخاب خود گفتن کرده‌اند. این آمار مشخص می کند اگرچه نرخ منفعت پایین می‌تواند مزیتی رقابتی برای لندتک‌ها باشد، عامل تعیین‌کننده‌ای برای انتخاب کاربران نیست.

نتایج نظرسنجی چندین مشخص می کند کاربران لندتک عمدتاً از اعتبار خود برای خرید لوازم الکترونیکی منفعت گیری می‌کنند. ۵۴ درصد شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی اظهار کرده‌اند زیاد تر اعتبار دریافتی خود را صرف خرید محصولات الکترونیکی می‌کنند. مد و پوشاک با ۲۴ درصد و کالاهای مصرفی و لوازم خانگی هرکدام با ۱۱ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

سرویس BNPL (الان بخر، بعداً پرداخت کن) تأثیر قابل‌توجهی بر حرکت خرید مصرف‌کنندگان گذاشته است. ۴۴ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی اظهار کرده‌اند از زمان آشنایی با این سرویس، مقدار خرید آن‌ها افزایش یافته است. ۳۸ درصد نیز اعتقاد دارند این سرویس فقطً پرداخت‌ها را آسان‌تر کرده و بر مقدار خرید آن‌ها تأثیری نداشته. بااین‌حال ۱۸ درصد شرکت‌کنندگان نیز به‌علت افزایش بدهی‌های ماهانه و افتنقدینگی، ناچار به منفعت گیری از سرویس BNPL شده‌اند.

کسب‌وکارهای پذیرنده خدمات لندتک نیز از رشد فروش خود بعد از گسترش سرویس BNPL خبر خواهند داد. ۷۰ درصد این کسب‌وکارها اظهار کردند حجم فروش و درآمد آن‌ها به لطف این سرویس افزایش یافته است. ۲۳ درصد دیگر نیز با افزایش فروش موافق‌اند اما اعتقاد دارند هزینه‌های جانبی این افزایش فروش مانع افزایش درآمد آن‌ها شده است.

زیاد تر کاربران (۸۷ درصد) به پرداخت به‌موقع اقساط خود پایبند می باشند. ۱۰ درصد باقی‌مانده نیز BNPL را بدهی غیررسمی برداشت کرده و اهمیت چندانی برای پرداخت به‌موقع اقساط قایل نیستند. و فقط ۳ درصد کاربران به‌علت مشکلات مالی و افزایش بدهی‌های ماهانه، در پرداخت اقساط تأخیر می‌کنند.