به باور روانشناسان، در حالی که برخی از خواب‌ها امکان پذیر روش مغز ما برای مرتب کردن رویدادهای روزانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که توانایی کرده‌ایم باشد، برخی دیگر، به اختصاصی کابوس‌ها، می‌توانند راه ذهن ما برای پردازش چالش‌های زندگی واقعی و درگیری‌های عاطفی ما باشند.

بر پایه تحقیقات انجام شده، معانی تقریبا مشخصی در بعد دو نوع رایج از کابوس‌ها وجود دارد:

۱- کابوس تعقیب شدن

در کابوس‌های تعقیب شدن، طبق معمول از یک شخصیت ناشناخته، یک حیوان تهدید کننده یا حتی یک نیروی ناملموس فرار می‌کنید. خطر بلافاصله حس می‌شود، و مهم نیست که چه مقدار سریع می‌دوید، چون که مدام به نظر می‌رسد تعقیب کننده نزدیک شما است.

مطالعه‌ای که در ژوئیه امسال در نشریه علمی Frontiers In Psychology انتشار شد نشان داد که این چنین رویاهایی با ازمایش ها واقعی زندگی از داشتن روابط منفی با دیگران مرتبط است.

محققان اعتقاد دارند که این اتفاق را می‌توان با «نظریه همانند‌سازی تهدید» در رویا گفت، که بر پایه آن، رویاها با همانند‌سازی رویدادهای تهدیدکننده برای تمرین و بهبود مکانیسم‌های فهمیدن و اجتناب از تهدید در زندگی واقعی، یک کارکرد تکاملی را ایفا می‌کنند. این به افراد پشتیبانی می‌کند تا در یک محیط امن جواب‌های خود را نسبت به خطرات احتمالی تمرین کنند.

تهدید عاطفی، تعارض یا نارضایتی در روابط واقعی می‌تواند نیاز به آماده شدن برای رویارویی یا آشفتگی عاطفی زیاد تر را تشکیل کند. هنگامی افراد تنش یا اختلاف را در تعامل های اجتماعی خود توانایی می‌کنند، ذهن آنها امکان پذیر سناریوهای تعقیب را به گفتن راهی برای پردازش این تهدیدات عاطفی همانند‌سازی کند. این نه تنها به آنها اجازه می‌دهد تا جواب‌های خود را به درگیری‌های احتمالی تمرین کنند، بلکه به گفتن یک ابزار روان‌شناختی برای مدیریت اضطراب و استرس مربوط به آن روابط عمل می‌کند.

علاوه بر این، این نظریه مشخص می کند که این چنین خواب‌هایی اتفاقی نیستند، بلکه عمیقا ریشه در نیاز اجدادی ما برای بقا دارند. در قبل، تعقیب شدن می‌توانست به معنی تهدید فیزیکی واقعی از سوی شکارچیان یا افراد متخاصم باشد. در دنیای مدرن، این تهدیدات زیاد تر به گفتن چالش‌های اجتماعی یا عاطفی ظاهر خواهد شد و مغز از خواب‌ها برای حل آنها منفعت گیری می‌کند.

۲-کابوس خفه‌شدن

کابوس‌های خفه شدن زیاد تر به شدت غمگین کننده می باشند. در این رویاها، امکان پذیر در موقعیت‌هایی قرار بگیرید که نفس کشیدن به طور فزاینده‌ای دشوار می‌شود، گویی نیرویی نامرئی مدام به سینه یا گلوی شما سختی می‌آورد.

از طرف دیگر، امکان پذیر در یک فضای کوچک و بسته همانند یک تابوت یا یک اتاق مهر و موم شده گیر افتاده باشید، جایی که به نظر می‌رسد هوا رقیق‌تر و کم‌تر می‌شود. یا امکان پذیر حس کنید که زیر آب نگه داشته شده‌اید، نمی‌توانید برای نفس‌ کشیدن به سطح آب برسید، یا این که شخصی یا چیزی به طور فیزیکی دهان و بینی شما را پوشانده است.

دلنشین دقت است، مطالعه فرد دیگر که توسط تیمی از محققان اسرائیلی در Frontiers in Psychology انتشار شده است، مشخص می کند که کابوس خفگی با توانایی مشکل روانی در زندگی واقعی و این چنین اختلالات عمومی خواب مرتبط است.

از نظر فیزیولوژیکی، افرادی که مشکلات تنفسی را در طول خواب توانایی می‌کنند، زیاد تر از افرادی که این چنین مشکلاتی را در زندگی بیداری خود ندارند، خواب خفگی می‌بینند. این مشخص می کند که تقلای بدن برای نفس کشیدن می‌تواند در خواب به طور حس وحشتناک خفه شدن یا خفگی ظاهر شود.

از نظر روان‌شناختی، افرادی که اضطراب یا پریشانی مربوط به تنفس دارند نیز زیاد تر در معرض این نوع کابوس‌ها می باشند.

در طول خواب، افراد زیاد تر حس وحشتناکی از ناتوانی در حرکت را توانایی می‌کنند، که بعضی اوقات اوقات با توهمات وجود موجودی خبیث روی سینه آنها همراه است و نفس کشیدن را سخت می‌کند.

این توانایی وهم‌آور، که می‌تواند حس خفه شدن را داشته باشد، هم به احساسات فیزیکی (همانند تنفس کم عمق و فلج بدن) و هم به عوامل روانی (همانند اضطراب و استرس) مربوط می‌شود.

روانشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که اگر زیاد تر این نوع کابوس‌ها را می‌بینید، بهتر است که در قدم نخست برای رهایی از آنها درگیری‌های حل نشده یا عوامل استرس زا را در زندگی بیداری خود بازدید کنید. سپس با بازدید این نشانه‌ها و انجام عمل های پیشگیرانه برای از بین بردن آنها، می‌توانید به سمت توانایی خواب آرام‌تر و حس اسایش درونی بیشتری حرکت کنید.