سوداگری موی طبیعی؛ قانونی اما غیراخلاقی و غیرانسانی_آفتاب شرق

مریم یزدانی
15 Min Read


به گزارش آفتاب شرق

عکس موهایش را برای من بفرست!

پشت‌ شیشۀ یک خشکباری تکه کاغذی با نوشتۀ «خریدار موی طبیعی شما از ۵۵ سانت به بالا» می‌بینم. تلفن می‌کنم و زنی که به‌گمانم زیاد جوان نیست، جواب می‌دهد. خودم را فروشنده جا می‌زنم! می‌گویم: «واسه فروش موهای خواهرم که دبیرستانیه، تماس می‌گیرم. می‌خوام شرایطش رو بدونم.»

زن جواب می‌دهد: «اول بگو موهاش چند سانته و چطوریه؟»

می‌گویم: «درست نمی‌دونم چند سانته تا کمرش می‌رسه.»

می‌گوید: «اگه تا بالای نشیمنگاهش برسه، ۷۰ سانت می‌شه. اگر رنگ و مش و حنا نداشته باشه، قیمتش زیاد تر می‌شه. کیفیت مو زیاد مهمه. مو تا مو فرق داره. باید عکسش رو بفرستی.»

می‌پرسم «اگه ۷۰ سانت باشه، چه مقدار می‌شه؟»

مجدد پافشاری می‌کند: «باید عکس بفرستی. این‌طوری نمی‌تونم قیمت بدم. اگر ۷۰ سانت باشه، بستگی به کیفیت مو داره. ۷۰ سانت ممکنه بین ۵ تا ۷ میلیون بشه. جنس مو و بلندی مو برام مهمه. برخی موها رو بی‌چون‌وچرا از ما می‌خرن. اما موهایی که جنسشون زیاد خوب نباشه، مجبوریم بین ۶ ماه تا یک سال نگه داریم تا ببینیم می‌شه با موهای دیگه فروختشون یا نه.»

سپس می‌گویم: «می‌تونم بپرسم این موها رو خود شما به چه‌افرادی می‌فروشید؟»

جواب می‌دهد: «ما ۵۰ یا ۶۰ کیلو مو رو که خریدیم به کارخونه‌ها می‌فروشیم. به کسایی می‌فروشیم که توی ساخت کلاه‌گیس و عروسک هستن.»

سریعترین موتور جستجوگر خبر پارسی – اخبار لحظه به لحظه از معتبرترین خبرگزاری های پارسی زبان در آفتاب شرق

فروش موی طبیعی اصول خودش را دارد

چند شمارۀ دیگر، این‌بار از طریق فضای مجازی و با جست‌وجوی «فروش موی طبیعی در اصفهان» اشکار می‌کنم. به یکی از آن‌ها زنگ می‌زنم و خودم را فروشندۀ موی طبیعی دختربچه‌ام معارفه می‌کنم و قیمت می‌پرسم. مرد جوانی این‌گونه جواب می‌دهد: «اول این که مو باید بالای ۵۰ سانتی‌متر باشه و دوم این که باید حضوری تشریف بیارید. تلفنی قیمت نمی‌دم.»

می‌گویم: «عکس بفرستم قیمت می‌دید؟»

جوابش منفی است و می‌گوید: «قد و وزن و کیفیت مو رو باید بازدید کنم و سپس بگم که قیمتش چه مقدار می‌شه. این‌ها رو از روی عکس نمی‌شه تشخیص داد. فقط از نزدیک و سپس از این که مو چیده شد، قیمت می‌گم. باید حجم و قد سودمند مو رو حساب کنم.»

سپس می‌گویم: «لطفاً حدودی قیمت بدید.»

در جواب به من این‌گونه گفتن می‌کند: «فروش مو اصول داره. هرکسی هم از روی عکس یا از روی سر قیمت داد، یعنی داره همین‌طوری واسه خودش یه قیمتی می‌ده! من نهایتاً می‌تونم به شما بگم که ما از ۵۰۰ هزار تومن و یک‌میلیون تومن مو می‌خریم تا فکر کن ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان.»

مرد ادامه می‌دهد: «من خودم باید مو رو ببینم و کارشناسی کنم. فعلاً کارشناس خانم ما نیست. هنگامی مو رو دیدم بر پایه گرم یه قیمتی می‌دم. اگه شما راضی بودی، مو رو می‌چینم. روی ترازو می‌ذارم و قیمت نهایی رو هم به شما می‌دم.»

نشانی و روز و ساعت ملاقات می‌گیرم و به شماره دیگر زنگ می‌زنم.

از ۵۰۰هزار تا ۲۵میلیون تومان خریدار موی شما هستم

این بار هم مردی جواب می‌دهد که به‌نظرم زیاد جوان نیست. می‌گویم: «می‌خوام موهام رو بفروشم، چطوریه قیمتا؟!»

مرد این‌گونه جواب می‌دهد: «فقط مویی می‌خریم که بالای ۵۰ سانت باشه. قیمت هم نمی‌تونم بگم. توی ساعاتی که کارشناس خانم هست، بیایید تا حدودی یه قیمت براتون اشکار کنن.»

سپس می‌گوید: «حجم بالا و پایین مو، قد و کیفیت و وزن اون برای ما مهمه. با عکس هم نمی‌شه. هرکس او گفت عکس بفرست، چون می‌خواد شما رو بکشه یه جایی و با زبان شما رو راضی کنه که موهاتون را بفروشید! من تا اکنون مو خریدم ۵۰۰هزار تومان، مو خریدم ۲۵میلیون تومان، یعنی قیمت مشخصی نداریم و حدودی هم گفتنش سخته. باید ببینیم.»

باز ادامه می‌دهد: «قد و وزن مو توی فروش اون معیارهای مهم قیمت‌گذاری هستن. اما این که گرمی چه مقدار بخریم درنهایت کیفیت و حجم بالا و پایین مو اشکار می‌کنه. این موها رو زیاد تر برای ساخت کلاه‌گیس منفعت گیری می‌کنیم. بچه‌ها و زنایی که سرطان دارن یکی از مشتریای این موها هستن. واسه پروتز و اکستنشن هم منفعت گیری می‌کنیم.»

خرید و فروش موی طبیعی تعریف مشخصی در بهداشت ندارد

مهدی میرجهانیان، مسئول مهندسی بهداشت محیط استان اصفهان، روایت متغیری از خرید و فروش موی طبیعی در شهر دارد. وی در او مباحثه با ایسنا این‌گونه به نوشته نگاه و فرمود: مویی که در مؤسسات کاشت و پیوند مو به کار گرفته می‌شود، وارداتی است.

این مسئول دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در ادامه گفت: این موهای وارداتی بعد از گذراندن فرآیند خاصی مورد منفعت گیری قرار می‌گیرند. انواع مو دسته‌بندی و سپس بی‌رنگ خواهد شد. سپس به آن‌ها آنتی‌اکسیدان می‌زنند. حتی به دلخواه خریدار آن‌ها را رنگ می‌کنند. درواقع، فقط هنگامی از موی طبیعی که وارداتی است، می‌توان منفعت گیری کرد که مرحله های شیمیایی بسیاری را پشت‌سر گذاشته باشد.

میرجهانیان با اشاره به این که مؤسسات مو مجوزهای مخصوص و رسمی را دریافت می‌کنند، فرمود: دربارۀ خرید و فروش موی طبیعی زنان، کودکان و نوجوانان به شکلی که شما می‌گویید در شهر اصفهان معمول است، تا جایی که من می‌دانم در نظام صنعت و معدن هیچ تعریف مشخصی وجود ندارد. حتی در واحد بهداشت محیط استان اصفهان، معاونت غذا و دارو و اتحادیه‌های وابسته تعاریف خاصی درخصوص خرید و فروش موی طبیعی زنان و کودکان نداریم.

افراد صدمه‌دیده‌ فروشندگان مهم موی طبیعی می باشند

رضا شفاخواه، وکیل پایه یک دادگستری، از منظر حقوقی به فروش موی زنان و کودکان دقت و فرمود: فروش موی سر غالباً بین اقشار صدمه‌دیده، اهالی حواشی شهر و محلات فقیرنشین و افراد بی‌بضاعت ترویج دارد. زنان، کودکان و نوجوانان نیز به‌طورکلی جزو گروه‌های صدمه‌پذیر می باشند و تصویب قوانین حمایتی برای آنان زیاد حیاتی است.

این وکیل پایه‌یک دادگستری با پافشاری بر این که فروش و خرید مو دور از شأن انسانی است، در ادامه گفت: در قوانین کشورمان حتی به مو هم دیه تعلق می‌گیرد، یعنی مو مورد قیمت است و جزئی از بدن، شأنیت و مقام انسانی محسوب می‌شود. هیچ‌کس نمی‌تواند بدون رضایت افراد، موی آن‌ها را بفروشد.

این وکیل پایه‌یک دادگستری سپس گفت: اگر زنان خودشان برای فروش مویشان داوطلب ‌شوند، حالت متفاوت است. درواقع، دربارۀ فروش موی طبیعی زنان یا درکل افراد بالای ۱۸ سال منع قانونی وجود ندارد. به‌طورکلی باید او گفت که دربارۀ فروش اعضای بدن هیچ منع قانونی وجود ندارد. چنان‌که چندین دفعه دیده‌ایم برخی از افراد کلیۀ خود را می‌فروشند.

وی در ادامه این‌گونه تبیین کرد: در کشورمان خوشبختانه قانونی به نام «قانون حمایتاز اطفال و نوجوانان» وجود دارد که در اردیبهشت ۱۳۹۹ شمسی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. بر پایه این قانون می‌توان او گفت که فروش موی کودکان و نوجوانان غیرقانونی به حساب می‌آید.

این کارشناس حقوق افزود: به‌طورکلی، هر نوع قرارداد و معاملۀ این‌چنینی که دربارۀ افراد زیر ۱۸ سال بسته شود، قطعاً محکوم به بطلان است. هیچ زمان نباید کودکان و نوجوانان را دچار چنان مسائلی کرد. بچه‌ نمی‌تواند به این چنین معاملاتی دست بزند، آن هم خرید وفروش‌ای که در آن کودک یا نوجوان باید عضوی از بدن خود را برای فروش به فرد دیگر بدهد!

شفاخواه یادآور شد: فروش موی کودک و نوجوان کاری مخاطره‌آمیز است و طبق معمولً در فرآیندی اتفاق می‌افتد که خودشان رضایت ندارند. بعضی اوقات اوقات این فروش از طرف پدر و مادر نیست. موردی بوده که یک زن دختربچه‌ای را در سطح شهر می‌دزدد، سپس موهای او را در اتومبیل شخصی‌اش می‌چیند و کودک را در خیابان رها می‌کند.

وی گفت: اینستاگرام یکی از آن بسترهایی است که در آن فروش و خرید مو اتفاق می‌افتد. مادر یا پدری از دختربچۀ خود عکس می‌گذارد و افرادی می باشند که به دایرکت آن شخص مطلب و قیمتی را نظر خواهند داد تا بتوانند آن مو را خریداری کنند. افراد خریدار غالباً هم زیرنظر دارند که چه افرادی نیازمندتر و بی‌بضاعت‌تر می باشند. درواقع، همین افراد را مقصد قرار می‌گیرند. به‌طور معمول، طبقۀ متوسط جامعه که دستش به دهانش برسد، سمت فروش مو نمی‌رود.

جامعه با ارادۀ خود به دادوستد موی کودک و نوجوان آخر دهد

او با پافشاری بر این که مردم نباید دربرابر مسئلۀ فروش موی کودکان و نوجوانان بی‌اعتنا باشند، اظهار کرد: هر شهروندی به‌محض این که فهمید فروش موی افراد زیر ۱۸ سال از سوی پدر و مادر یا بستگانشان شد، باید با تلفن ۱۲۳ یعنی اوژانس اجتماعی یا بهزیستی تماس بگیرد. حتی اگر ظن و گمان آن وجود داشت، برای پیشگیری هم باید این نوشته پیگیری شود.

این وکیل پایه‌یک دادگستری با اشاره به این مسئله که اگر بچه‌ای بدسرپرست است، باید مددکار ورود و قضیه را بازدید کند، تصریح کرد: حتی این چنین کودک و نوجوانی را باید نزد مشاور برد تا تألمات روانی‌اش رفع شود. باید به خانوادۀ کودک و نوجوان هم مشاوره داد تا توجیه شود که این عمل پسندیده نیست و حتی بر پایه قانون مصوب ۱۳۹۹ غیرقانونی است. حتی اگر تشخیص داده شد که پدر و مادر کودک لیاقت نگهداری از فرزندشان را ندارند، می‌توان از آن‌ها سلب حضانت کرد. باید ارادۀ از بین بردن این قضیه در جامعۀ ما شکل بگیرد.

این کارشناس حقوق با پافشاری بر این که همت و اراده در مسائل اجتماعی اهمیت تعداد بسیاری دارد، فرمود: برخی مسائل را باید فراتر از قانون دید. احتمالا قانونی تصویب شود و بگوید فروش و خرید موی زنان ممنوع است. آیا این کافی است؟ به‌هیچ‌وجه کفایت نمی‌کند، چون اگر زنی زیر سختی مالی و اقتصادی باشد، امکان پذیر علی‌رغم مخالفت قانون باز هم به فروش موی خود عمل کند. همه صدمه‌های اجتماعی دیگر نیز که مرتبط با زنان و کودکان و نوجوانان است، باید به‌تلاش مسئولان و مردم کشورمان از بین بردن شود.

شفاه‌خواه دربارۀ خریداری مو به‌مثابه یک شغل و از منظر قانونی نیز خاطرنشان کرد: اول از همه برخورداری از مجوزهای صنفی الزام دارد. هرکس که مغازه‌ای یا آرایشگاهی دارد، باید مجوزش را دریافت کند. یک مسئله مهم این است که اگر خرید و فروش مو بهداشت عمومی را به خطر اندازد، جرم است. همان گونه که زباله‌ ریختن در خیابان یا به‌خطرانداختن معابر و کوچه و خیابان یا قضای حاجت در این اماکن جرم محسوب می‌شود. درواقع، اگر به تشخیص بهداشت این چنین فردی معیارهای ملزوم را مراعات نکرده باشد، می‌توان او را به دادگاه معارفه کرد.

او معاملۀ مو را در همۀ دنیا پرچالش دانست و یادآور شد: یقیناً در این شغل مصطلح است که این موی مورد خرید وفروش موی مصنوعی است. احتمالا خرید و فروش موی طبیعی که نام مصنوعی به خودش می‌گیرد، از طرف برخی اهالی صنعت مد و فشن طبیعی به‌نظر برسد و در جایگاه شغل آن را عادی بدانند، ما حتی اگر این گروه را کنار بگذاریم و بگوییم که این معامله های قانونی است، نباید فراموش کرد که غیراخلاقی و غیرانسانی است. خریدار از فردی موی او را می‌خرد و به او پول می‌دهد که به نان شبش محتاج است.

در یک جمع‌بندی باید او گفت که خرید و فروش موی طبیعی در عرف و فرهنگ مردم اصفهان و در بازار آرایشی و بهداشتی آن، چه در محیط‌های فیزیکی سطح شهر و چه در بستر مجازی آن پذیرفته‌شده و معمول است. اگر از منظر ضوابط بهداشت محیط استان به آن نگاه کنیم، تعریف و نزدیک به و مرز خاصی ندارد، هرچند بر خرید و فروش موی طبیعی وارداتی نظارت می‌شود. از جنبۀ قانونی هم هیچ ماده و تبصره‌ای در این باره وجود ندارد و همانند دیگر اعضای بدن دادوستد آن ترویج دارد. هرچند اگر ژرف‌بینانه به نوشته نظر شود، می‌توان بر پایه «قانون حمایتاز اطفال و نوجوانان» خرید وفروش موی کودک و نوجوان را غیرقانونی دانست. به‌هرروی، حتی اگر کاری غیرقانونی نباشد، قطعاً سودایی به‌دوراز انسانیت است.

دسته بندی مطالب
اخبار سلامتی

اخبار اجتماعی

اخبار ورزشی

فرهنگ وهنر

اخبار تکنولوژی

کسب وکار

Share This Article