نشست «هم‌اندیشی در مسیر هوشمندسازی معادن ایران» توسط شرکت فناپ‌زیرساخت و با وجود نمایندگانی از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی و فعالان صنایع معدنی با مقصد گفتن چالش‌ها و مسائل حوزه معدن برگزار شد.

به گزارش روابط‌عمومی و برندینگ فناپ، مقصد از برپایی این نشست که روز شنبه ۲۱مهرماه جاری در ساختمان شرکت فناپ‌زیرساخت برگزار شد، گفتن مشکلات و چالش‌هایی می بود که در مسیر حرکت به سمت هوشمندسازی و تحول دیجیتال در معادن قرار دارند.

در ابتدای جلسه، داور نظری اردبیلی معاون برنامه‌ریزی و سیستم‌های شرکت فناپ‌زیرساخت با اشاره به این که صدمه‌شناسی حادثه معدن طبس مشخص می کند که یکی از علل این رخداد ضعف فناوری بوده است، او گفت:«با هوشمندسازی معدنکاری می‌توانیم جلوی این حوادث را تا حد قابل توجهی بگیریم.»

او گفت: «برخی ۲.۵ درصد تلفات در عملیات معدنکاری را طبیعی قلمداد می‌کنند، این علتمی‌شود حرکت در مسیر تحقق معدنکاری دیجیتال به کندی پیش برود. ما باید اشکار کنیم برتری کسب‌و‌کارمان چیست؟ آیا به جستوجو سودآوری زیاد تر از معادن هستیم یا ایمنی برایمان در برتری است؟»

او هم‌این چنین به داده‌محور نبودن سازمان‌ها و شرکت‌های حوزه معدن اشاره کرد و این را معضلی برای منفعت گیری از هوش مصنوعی دانست.

به حرف های نظری، با اهمیت ترین حوزه‌هایی که برای هوشمندسازی معادن باید کار تحقیقاتی درمورد‌شان انجام شود Mining Dispatching System  ،Wearable Sensors  و Smart Predictive Maintativeاست و برای حرکت در این مسیر باید در همه این سه حوزه مطالعات انجام شود.

در این نشست دکتر علی موسوی مدیر پروژه ERP در شرکت فناپ‌زیرساخت نیز با  مروری بر کتاب «مایناپ» آن را به گفتن سند راهنما برای معدن‌کاری برشمرد و درمورد با اهمیت ترین الزامات هوشمندسازی گفت.

میلاد اصانلو، مدیر تجاری هلدینگ فناپ نیز با اشاره به حالت معدنکاری هوشمند او گفت: «ما نمی‌توانیم با بودجه محدود، مشکلات کلان سرزمین را حل کنیم. ما انتخابی در برابر تحول دیجیتال نداریم. این که چند شرکت دانش‌بنیان کوچک دور هم جمع شوند و تصمیم بگیرند مشکل کلان و ریشه‌دار صنایع فولاد را حل کنند، چیزی نیست که در عالم حقیقت بتواند رخ بدهد.»

او در ادامه گفت: «باید مراکز بزرگی همانند صندوق گسترش ملی و مجلس و … پای کار همراه شوند تا بتوانند با اندوخته‌گذاری کلان به حل مشکلات آن صنعت پشتیبانی کنند. مسائل کلان چیزی نیست که حل آن از مسئولیت استارت‌آپ‌ها با بنیه مالی ضعیف ساخته باشد.»

او ابراز امیدواری کرد که تداوم این جلسات بتواند گامی در حل مسائل این حوزه و حرکت به سمت هوشمندسازی معادن بردارد.

جای خالی نقشه راهبردی برای گسترش معدنکاری هوشمند در سرزمین

مهرداد اکبریان رییس هیات‌مدیره انجمن سنگ آهن نیز در ادامه او گفت‌و‌گوها، به الزام وجود قوانین برای هوشمند‌سازی معادن اشاره کرد و او گفت: «با دیدن کارهای مطالعاتی صورت گرفته در فناپ زیرساخت شگفت‌زده شدم. ما نیاز به یک نقشه راهبردی برای گسترش معدنکاری هوشمند در سرزمین داریم. در قسمت تشکیل دچار زیان و زیان‌ها هستیم. این که مدیران معادن ما فهمید شوند که با معدنکاری هوشمند چه اندازه ضررهای مادی و تلفات جانی پایین می‌آید، نوشته زیاد مهم و ارزشمندی است.»

او ضمن ابراز تاسف و اندوه از حادثه معدن طبس افزود: «همه ما به واقع از حادثه طبس شرمساریم. پرونده ایمنی در معادن کماکان باز است و ما باید سطح ایمنی معادن را به کلی منقلب کنیم.»

منبع های انسانی بزرگ‌ترین چالش‌ تحول دیجیتال معادن

میرسینا امیر شنوا مدیر مرکز نوآوری شرکت چادرملو، از  توانایی معادن چادرملو در استقرار سامانه دیسپاچینگ او گفت.

او هم‌این چنین از افت صدمات و تلفات و افزایش منفعت‌وری ناشی از هوشمندسازی در معدن چادرملو خبر داد و او گفت: «یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های ما در حوزه تحول دیجیتال معادن، چالش منبع های انسانی است؛ ما به توانمندسازی منبع های انسانی در این حوزه به شدت نیازمندیم. این در حالی است که حتی منبع های دانشگاهی ما در این عرصه به‌روز نشده‌اند و نمی توانند برای نیروی انسانی ما سودمند باشند.»

هوشمندسازی معادن موضوعی لوکس و غیرضروری نیست

زاهدی، مدیر اندوخته‌گذاری شرکت حمایتتوسعه فناوری و نوآوری فولاد مبارکه نیز در این باره او گفت: «اسناد مشخص می کند زیاد تر از ۶۰ درصد فناوری‌های نوظهور به حوزه IT، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی مربوط است. اگر شرکت‌های معدنی بخواهند از جریان فناوری عقب نمانند حتما باید داخل این حوزه شوند. فولاد مبارکه نیز داخل این حوزه شده است و بیشتر از ۴۰ درصد در این عرصه اندوخته‌گذاری کرده است. ما با منفعت‌گیری از این ابزارها می‌توانیم قسمت‌های غیرایمن معادن را شناسایی کنیم و بفهمیم در کدام نقطه گمان ریزش وجود دارد.»

زاهدی اصرار کرد: «باید از این فکر که هوشمندسازی موضوعی لوکس و غیرضروری برای معادن است فاصله بگیریم و بدانیم غیر از این‌که در ایمنی و نگه داری جان افراد تاثییر دارد در سودآوری هم تاثیرگذار خواهد می بود.»

به همکاری متخصصان IT در کنار متخصصان حوزه معدن نیاز داریم

در همین حال مجید وفایی‌فرد مدیرعامل مرکز نوآوری ایمینو، در نشست خدمات فناپ‌زیرساخت در حوزه معدنکاری هوشمند اصرار کرد: «یکی از چالش‌ها حتما فرهنگ‌سازی است. در خصوص سیاستگذاری به معیارهایی برای سنجش نیاز داریم. ما با دانشگاه امیرکبیر جایزه‌ای در عرصه نوآوری در حوزه معدن طراحی کرده‌ایم. این چنین به وزارت صنعت و معدن اصرار کرده‌ایم مشوق‌ها بر مبنای همین معیارها اعطا شود.»

او گفت: «یکی دیگر از چالش‌ها در حوزه صنعت ۴ نگاه تک‌بعدی بوده است. فعالان معدنی می‌گویند اهالی IT در حوزه‌ای به نام هوشمندسازی داخل شده‌اند که تخصصی در قسمت معدنی آن ندارند. این یعنی ما به همکاری متخصصان IT در کنار متخصصان حوزه معدن نیاز داریم.»

معادن کوچک نمی توانند به نوشته هوشمندسازی فکر کنند

بهمنی از سازمان گسترش و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) هم با ذکر این که او و همکارانش در ایمیدرو زمان‌ها است چالش‌های این حوزه را بازدید می‌کنند، او گفت: «دو درصد معادن جزو معادن بزرگ می باشند و ۹۸ درصد معادن کوچک می باشند. ما باید تصمیم بگیریم که هوشمندسازی را برای دو درصد معادن بزرگ می‌خواهیم انجام دهیم، یا برای همه معادن سرزمین این برنامه را داریم.»

او گفت: «فرهنگسازی در معادن مبتنی بر نیاز است. این نیاز به قوانین و الزامات بالادستی هم برمی‌گردد. او گفت و گو منفعت‌وری و سود زیاد تر در کنار نوشته ایمنی در اینجا نقل است. این مسائل زیاد تر برای آن دو درصد معادن بزرگ سرزمین می‌تواند نقل باشد. معادن کوچک ما به قدری مشکلات دارند که نمی توانند به نوشته هوشمندسازی فعلا فکر کنند.»

سحر بنکدارپور رییس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران هم در این نشست یکی از دغدغه‌های مهم این حوزه را  شرکت‌های رانتی دانست که به علت برخورداری از رانت، تمایلی به منفعت گیری از فناوری‌های نوپدید ندارند.

او مشکل بعدی را سطح بلوغ پایین در شرکت‌های کوچک گفت که جهت می‌شود تحول دیجیتال در آنها پیشرفت معنی‌داری اشکار نکند.

سطح انتظار ما از زیست‌بوم نوآوری با واقعیات همخوانی ندارد

حمید حیدری از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری که در حوزه طراحی سیاست‌ها برای پیشبرد هوش مصنوعی در سرزمین فعالیت می‌کند درمورد جلسات آتی این نشست او گفت: «چند محور در سخن بگویید‌های فعالان این حوزه، مشترک می بود. یکی این که همه از زیست‌بوم سخن بگویید می‌کنند. از زیست‌بوم نوآوری هنگامی سخن بگویید می‌کنیم قرار نیست مسائل کلی سرزمین را جواب دهیم. آنچه برداشت می‌کنم احساسم این است که نیاز اشکار و دقیقی در رابطه مشکلات قسمت معدن نقل نمی‌شود. به نظر می‌رسد سطح انتظار ما از زیست‌بوم نوآوری با واقعیات همخوانی ندارد. ما باید تلاش کنیم مسائل خودمان را در قالب یک کنسرسیوم نقل و برای حل آنها تلاش کنیم.اگر می‌خواهیم معادن را هوشمند کنیم، ناگزیریم شرکت بزرگی را راه‌اندازی کنیم تا نیازهای تک‌تک ما را رفع کند.»

او نظر کرد: «از تسهیلات و اعتبارهایی که معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری اعطا می‌کند می‌توانید منفعت گیری بهینه کنید. این را اشکار کنید که چه استانداردی و چه مجوزی را یک شرکت باید کسب کند تا بتوانیم به توانمندی آن در عرصه هوشمندسازی مطمعن کنیم. قدم دوم این است که اگر دغدغه انتشار کردن و تبادل داده‌های شرکت خود را ندارید، می‌توانید این داده‌ها را به اشتراک بگذارید تا با تحلیل آن بتوانیم به تفسیر جامعی برای دریافت نیازها و گسترش هوش مصنوعی برای هوشمندسازی معادن در سرزمین برسیم.»

قرار است این نشست‌ها به میزبانی شرکت فناپ‌زیرساخت تداوم داشته باشد تا فعالان حوزه معدن بتوانند با همراهی قوه مقننه و معاونت علمی ریاست‌جمهوری و دیگر نهادهای دولتی، برای گذر از چالش‌های هوشمندسازی معادن ایران راهکارهایی را اراعه دهند.