انگیزه برای سکونت در یک شهر به‌علت جذابیت آن، تحت تأثیر دو عامل مهم احساسات و علتقرار دارد که در دو نیمکره مغز انسان تحلیل می‌شود. قسمت احساسی (نیمکره چپ) را می‌توان «مغناطیس شهری» نامید که احساساتی همچون «من آنجا را دوست دارم، حس راحتی می‌کنم، اینجا مرا غنی می‌کند و برای من الهام‌قسمت است» را راه اندازی می‌دهد و قسمت منطقی (نیمکره راست) را با تحلیل‌هایی همچون «این یک خرید وفروش خوب است، خدمات خوب شهر، رفاه بالا، هزینه زندگی مقرون‌به‌صرفه با شرایط، ترجیحات و سبک زندگی من همخوانی دارد»، «سودآوری شهری» نامید.

در حوزه علتهیچ احساسی وجود ندارد و فقط حقایق عملی و اقتصادی تعیین‌کننده تصمیم فرد برای زندگی در آن شهر است، اما انسان موجودی احساسی است و عوامل عاطفی نقش مهمی در تصمیم فرد ایفا می‌کند. مغناطیس شهری شامل قبل: هویت شهری، حال: پویایی شهری و آینده: استراتژی شهری است و سودآوری شامل حوزه‌های مهم خدمات شهری و قوت افراد با درآمد متوسط برای خرید کالا و خدمات می‌شود.

افزایش رقابت برای جذب استعدادها و تشکیل محیط‌هایی مناسب برای زندگی و کار، مفهوم «شهرهای دوست‌داشتنی» را به یک مقصد کلیدی برای مسئولان شهری و برنامه‌ریزان تبدیل کرده است. شهرهای دوست‌داشتنی با تمرکز بر کیفیت زندگی، پایداری محیطی، دسترسی به خدمات، امکانات بهداشتی، آموزش و دقت به فرهنگ و هنر می‌توانند فضایی دلنشین برای ساکنان و مهاجران فراهم کنند.

جذب استعدادها به تحکیم نیروی کار محلی پشتیبانی می‌کند که نتیجه آن رشد اقتصادی پایدار در شهر است. به همین علت است که بازدید ویژگی‌های شهرهای موفق در جذب توانایی به فهمیدن بهتر چالش‌ها و زمان‌های حاضر برای ترقی زندگی شهری پشتیبانی می‌کند.

رصدخانه جهانی شهرهای دلنشین برای استعدادها

رصدخانه جهانی شهرهای دلنشین برای استعدادها (WW Observatory for Attractive Cities for Talent) یک پلتفرم تحقیقاتی و تحلیلی است که به رتبه‌بندی و بازدید جذابیت شهرها برای استعدادیابی و زندگی می‌پردازد. این رصدخانه با انجام نظرسنجی‌های گوناگون و تحلیل داده‌ها، عواملی همچون کیفیت زندگی، امکان دسترسی به خدمات عمومی، فرهنگ، زمان‌های شغلی، امنیت و پایداری محیطی را مورد بازدید قرار می‌دهد. مقصد مهم این رصدخانه پشتیبانی به شهرها در شناسایی نقاط قوت و ضعف خود و اراعه راهکارهایی برای بهبود شرایط زندگی و افزایش توانایی جذب توانایی است.

در نسخه پنجم گزارش رصدخانه جهانی شهرهای دلنشین، ۱۷۵ شهر بازدید شده و از ۱۲۰ شاخص کلیدی در قسمت‌های گوناگون مغناطیس و سودآوری شهری برای برسی مقدار پیروزی شهرها منفعت گیری شده است.

رقابت قوی برای کسب مقام‌های برتر بین ایالات متحده آمریکا و اروپای غربی وجود دارد؛ آمریکا در سال ۲۰۲۱ به‌علت احیای سریع بعد از پاندمی کووید پیشرو می بود، اما تورم در سال ۲۰۲۲ مسیر را تحول داد. این نوشته به‌همراه نابرابری‌های اجتماعی و دیگر چالش‌های حیاتی، به اروپای غربی این امکان را داده است که در سال ۲۰۲۳ موقعیت برتری را که در سال ۲۰۲۲ پیدا کرده می بود، تحکیم کند.

در گزارش ۲۰۲۴ این رصدخانه کشورهایی همچون نروژ، دانمارک، هلند، آلمان، امارات متحده عربی، اسپانیا، کانادا پیشرو می باشند و در کشورهای اروپای جنوبی همچون فرانسه، ایتالیا و پرتغال، به‌واسطه اندوخته‌گذاری‌های اتحادیه اروپا تغییرات مثبت جزئی مشاهده شده است که دلایل مهم شامل افزایش پویایی، کیفیت زندگی و توانایی مهاجران، برنامه‌های شهر هوشمند و سودآوری به‌علت قوت خرید بالاتر است. ترکیه به‌علت ارامش اقتصادی پیشرفت قابل‌توجهی را توانایی کرده و اسپانیا به‌گفتن الگو در ترقی کیفیت زندگی شناسایی شده است.

ایالات متحده آمریکا، انگلستان، استرالیا، سوئد، فنلاند، نیوزیلند، سوئیس و کل آسیا به‌جز چین به‌علت تورم، افزایش هزینه‌های زندگی و افت کیفیت زندگی، این چنین بدتر شدن حالت نابرابری نسبت به نسخه قبلی گزارش دچار افول شده‌اند. افت یا توقف اندوخته‌گذاری‌ها نیز بر کیفیت خدمات در شهرهای این کشورها تأثیر گذاشته است.

شهرهای دوست‌داشتنی

در شهرهای دوست‌داشتنی تمرکز بر طراحی و برنامه‌ریزی با محوریت انسان است؛ قرار دادن شهروندان در مرکز فعالیت‌های شهری نقش مؤثری در افزایش سطح نشاط و رضایت آنها دارد و این، مهم‌ترین شاخص کیفیت زندگی است.

برتری‌های متخصصان و نیروهای کار جوان و بااستعداد به‌طور قوی با مفهوم شهرهای دوست‌داشتنی ربط دارد؛ عواملی همچون زندگی اجتماعی محلی، رستوران‌ها، برنامه‌های فرهنگی، پویایی در شب، رفاه، احیای طبیعت شهری، تنوع و فراگیری از جمله عناصر کلیدی در جذب توانایی های جوان است. شرکت‌هایی که به‌جستوجو جذب این استعدادها می باشند، تلاش می‌کنند تا در شهرهای دوست‌داشتنی مستقر شوند.

نسل تازه زیاد تر تحت تأثیر کیفیت زندگی قرار دارند تا سودآوری، به همین علت شهرها در تلاش می باشند تا محوریت انسانی را در برنامه‌های خود بگنجانند، فراگیری را افزایش دهند، ربط و پیوند بین افراد را تحکیم کنند و بر پایه آزادی و احترام عمل کنند. این رویکرد تبدیل تشکیل شهرهایی با ساکنان شادتر می‌شود که می‌توانند آینده‌ای روشن از لحاظ اقتصادی و پایداری برای شهر رقم بزنند.

والنسیا، شهر دوست‌داشتنی جهان

شهرهای اسپانیا در روال تحول به سمت دوست‌داشتنی بودن، شتاب بیشتری دارند که این روال نشان‌دهنده تأثیر دقت به جنبه‌های انسانی و اجتماعی در بهبود کیفیت زندگی و در نهایت جذب استعدادها و اندوخته‌گذاری‌ها در شهرها است. شهر والنسیا، واقع در سواحل مدیترانه‌ای اسپانیا، با نزدیک به ۱.۵ میلیون نفر جمعیت، به‌گفتن یکی از دلنشین‌ترین شهرها برای استعدادها شناخته شده است که علاوه‌بر جاذبه‌های گردشگری، به‌علت هوشمندی و زیرساخت‌های مدرن توانسته است در رده‌بندی جهانی ۲۰۲۴ رصدخانه شهرهای دلنشین به جایگاه ۲۱ برسد و ۵۲ پله صعود داشته باشد.

والنسیا با معیارهایی همچون کیفیت زندگی عالی، مقرون‌به‌صرفه بودن، سبز بودن، ایمنی، حمل‌ونقل فراگیر و دسترسی به خدمات بهداشتی به‌گفتن یک الگو معارفه شده است و در سال‌های تازه جوایز بسیاری را در صحنه‌های بین‌المللی از جمله جایزه «بهترین شهر برای مهاجران» در ۲۰۲۲ و «شهر سبز اتحادیه اروپا» در ۲۰۲۴ کسب کرده است، این چنین به‌گفتن بخشی از «مأموریت کربن‌خنثای ۲۰۳۰ اتحادیه اروپا» انتخاب شده و در حوزه‌های هوش مصنوعی و متاورس به‌گفتن یک نقطه کانونی معارفه شده است. همه این موارد نشان‌دهنده ضمانت این شهر به گسترش پایدار و آینده‌نگری است.

شهر والنسیا به فرهنگ غنی و ریشه‌های فرهنگی نیرومنداش شهرت دارد، مردم این شهر خلاق و بااستعداد می باشند و حس تعلق و افتخار به فرهنگ محلی بین آنها ترویج دارد. وجود بهترین دانشگاه فنی اسپانیا یعنی دانشگاه پلی‌تکنیک والنسیا (UPV)و برخی از بهترین مراکز رشد استارت‌آپ در این شهر، والنسیا را به یک مکان ایده‌آل برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای تازه و جذب اندوخته‌گذارهای بین‌المللی تبدیل کرده است.

زمان‌ها و چالش‌ها در والنسیا

والنسیا به‌گفتن یک شهر در حال رشد، اهداف تعداد بسیاری دارد که از آن جمله می‌توان به تبدیل شدن به یکی از بهترین «اکوسیتی‌های» جهان اشاره کرد؛ اکوسیتی یا بوم‌شهر، منطقه‌ای است که بر پایه اصول زیست‌محیطی طراحی شده و مقصد نهایی آن زدودن همه آلاینده‌های کربن، تشکیل انرژی تجدیدپذیر و پیوند شهر با محیط زیست است. یکی دیگر از اهداف مهم این شهر، تبدیل شدن به مرکز مرجع هوش مصنوعی در جنوب اروپا است که با دقت به اندوخته‌گذاری‌های عظیم در فناوری و نوآوری، می‌تواند به‌گفتن یک مرکز برای شرکت‌های نوآور در عرصه‌های هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته فعالیت کند.

برای رسیدن به این اهداف، والنسیا باید چالش‌های محلی خود را مدیریت کند؛ با افزایش جمعیت و تقاضا برای سکونت، قیمت مسکن باید تحت کنترل قرار گیرد تا دسترسی برای همه اقشار جامعه نگه داری شود. علاوه بر این، نیاز به بهبود در زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی و تسهیل تردد بین مناطق گوناگون شهر حس می‌شود، گسترش اتصال ریلی به دیگر شهرهای اروپا، زمان‌های بیشتری را برای والنسیا تشکیل می‌کند.

یکی از او گفت و گو‌برانگیزترین چالش‌های والنسیا، کنترل گردشگری زیاد است و با دقت به جذب زیاد تر توریست‌ها، باید تدبیرها ملزوم برای نگه داری کیفیت زندگی ساکنان و جلوگیری از سختی زیاد بر زیرساخت‌ها را در نظر بگیرد. والنسیا شهری با پتانسیل‌های زیاد بالا برای ساختن آینده‌ای پایدار و دوست‌داشتنی است و اگر بتواند چالش‌های جاری خود را به‌خوبی مدیریت کند، می‌تواند به یک الگوی جهانی برای گسترش شهری و جذب توانایی تبدیل شود.