از وقتی که ایلان ماسک توییتر را خریداری کرد و آن را به ایکس (X) تحول داد، تعداد بسیاری از کاربران به‌جستوجو شبکه‌های اجتماعی جانشین بوده‌اند. بلواسکای (BlueSky) یکی از شبکه‌ اجتماعی‌هایی است که از آن به‌گفتن رقیب جدی توییتر اسبق یاد می‌شود و در چند زمان قبل تعداد بسیاری از کاربران ایکس را جذب کرده است. در این نوشته توضیح خواهیم داد بلو اسکای چیست، چرا کاربران به آن مهاجرت می‌کنند و آیا می‌تواند جانشین مناسبی برای ایکس باشد؟

بلو اسکای چیست؟

Bluesky شبکه اجتماعی غیرمتمرکز است که بر پایه توییتر (ایکس جاری) گسترش یافته است؛ یعنی همانند توییتر سرویس میکروبلاگینگ است و تعداد بسیاری از ویژگی‌های آن را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این چنین باید اشاره کرد که بلو اسکای را «جک دورسی»، مدیرعامل اسبق توییتر، مفهوم‌سازی کرده است.

پروژه بلو اسکای را دورسی سال ۲۰۱۹ که تا این مدت مدیرعامل توییتر می بود، معارفه کرد. آن زمان، دورسی حرف های می بود توییتر بودجه «تیم جدا گانه کوچکی متشکل از حداکثر ۵ معمار، مهندس و طراح» را فراهم می‌کند که ماموریت آن ساخت استانداردی غیرمتمرکز برای شبکه‌های اجتماعی است و توییتر درنهایت از این استاندارد حمایتخواهد کرد.

اما بعد‌از‌آن توییتر را ایلان ماسک خرید و بلو اسکای به پلتفرم کاملاً جدا تبدیل شد.

اکنون دورسی دیگر جزء هیئت‌مدیره بلو اسکای نیست و Bluesky شرکت جدا گانه سهامی عام به شمار می‌ر.ئ که «جی گرابر» آن را رهبری می‌کند.

تفاوت و شباهت‌های بلو اسکای و ایکس

در ادامه نوشته بلو اسکای چیست، به برخی تفاوت‌ها و شباهت‌های آن با ایکس می‌پردازیم. هرچند این ۲ شبکه اجتماعی از تعداد بسیاری جهات همانند می باشند اما تفاوت‌هایی نیز دارند.

برای مثال از نظر قابلیت‌ها، تا همین چند زمان قبل، بلو اسکای به قابلیت مطلب خصوصی (DM) تجهیزنشده می بود اما اکنون همانند ایکس این چنین قابلیتی دارد. یقیناً Bluesky اکنون به ویژگی ارسال مطلب‌های گروهی تجهیزنشده است. یقیناً بلو اسکای از سیستم الگوریتم سفارشی حمایتمی‌کند؛ یعنی کاربران می‌توانند در چند الگوریتم گوناگون مشترک شوند.

می ۲۰۲۳، Bluesky الگوریتم‌های سفارشی را انتشار کرد که آنها را «فیدهای سفارشی» می‌نامد. فیدهای سفارشی به کاربران امکان می‌دهد در چندین الگوریتم گوناگون مشترک شوند که انواع پست‌هایی را که کاربر امکان پذیر بخواهد ببیند را به نمایش می گذارد. می‌توانید فیدهای سفارشی را که در بالای جدول وقتی شما به‌گفتن برگه‌های گوناگون برای انتخاب نشان داده خواهد شد، پین کنید. فیدهایی که پین ​​می‌کنید یا ذخیره می‌کنید، زیر منوی «فیدهای من» در نوار کناری برنامه قرار دارند.

مسئله مهم‌تری که وجود دارد این است که Bluesky به‌جای داشتن سرور مرکزی که همه داده‌ها در آن جمع‌آوری می‌شود، همانند رقیب دیگر ایکس، Mastodon، عمل می‌کند. همان گونه که گفتیم، این ۲ پلتفرم غیرمتمرکز می باشند؛ یعنی سرور مرکزی واحد تحت کنترل بلو اسکای وجود ندارد. در عوض، سرورهای مجزا بسیاری وجود دارند که هرکدام اصول تعدیل و مدیریت خاص خود را دارند.

در روبه رو، ایکس پلتفرمی بسته است که اطلاعات ساخت خود را در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد و ادغام آن با دیگر پلتفرم‌های شخص‌ثالث دشوارتر است.

منفعت گیری از Bluesky درحال افزایش است اما از نظر تعداد کاربران نیز فاصله بسیاری بین ۲ پلتفرم وجود دارد. مطابق اطلاعات حاضر، تعداد کاربران بلو اسکای نزدیک به ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است اما ایکس مطابق آخرین آمار، نزدیک به ۲۵۰ میلیون کاربر دارد.

تفاوت دیگر این ۲ پلتفرم به اشتراک‌ها مربوط می‌شود. منفعت گیری از بلو اسکای کاملاً رایگان است و حتی (حداقل اکنون) شامل تبلیغات نمی‌شود. هرچند منفعت گیری و ثبت‌نام در ایکس نیز رایگان است، پلتفرم متعلق به ایلان ماسک مطرح اشتراکی دارد که با هزینه ماهانه ۸ دلاری خود، ویژگی‌های بیشتری همانند امکان ارسال ویدیوهای طویل‌تر فراهم می‌کند.

علت افزایش منفعت گیری از بلو اسکای

درحالی‌که Bluesky از ۲۰۱۹ وجود داشته، تا اغاز سال جاری میلادی از طریق دعوت‌نامه در دسترس می بود. در واقع با این کار ابتدا پلتفرم برای گسترش‌دهندگان اراعه‌شده تا بتوانند مشکلات آن را شناسایی کنند. از هنگامی امکان ثبت‌نام در این سرویس برای همه کاربران فراهم شد، افراد بسیاری به آن مدام‌اند.

موارد افزایش منفعت گیری از بلو اسکای به همین مورد ختم نمی‌شود.

از هنگامی ایلان ماسک توییتر را خرید و تغییراتی در آن اعمال کرد، کاربران بسیاری به بلو اسکای کوچ کرده‌اند. اخیراً نیز تغییری مربوط به قابلیت بلاک‌کردن در ایکس که موج گسترده‌ای از نارضایتی کاربران را به وجود آورده، برخی را به Bluesky هدایت کرده است.

بعد از پیروزی «دونالد ترامپ» که ماسک یکی از بزرگ‌ترین حامیان او بوده است نیز کاربران بیشتری شبکه اجتماعی خود را تحول داده‌اند. چند روز پیش، حرف های شده می بود این پلتفرم در یک هفته ۷۰۰ هزار کاربر تازه جذب کرده است.

مسئله دیگر تیک آبی ایکس است. در زمان توییتر، این ویژگی به‌نوعی مهر اعتبار کاربر محسوب می‌شد اما ایلان ماسک آن را به ویژگی پولی تبدیل کرده است. باوجوداین افراد با پرداخت هزینه می‌توانند تیک آبی بگیرند و از امتیازات آن همانند نمایش پست‌ها در ردیف بالا منفعت‌مند شوند.

آیا بلو اسکای جانشین مناسبی برای ایکس است؟

همان گونه که توضیح دادیم، هر پلتفرم قابلیت‌هایش را دارد و نمی‌توان تکذیب کرد ایکس پلتفرم پرکاربردتری است. X گزینه‌های بیشتری برای ارسال به کاربران دارد و با ویژگی Spaces خود، امکان تعامل های صوتی را فراهم کرده است.

مشکل مهم این است که بعد از اغاز مدیریت ایلان ماسک، این پلتفرم (به نظر تعداد بسیاری) هویت خود را از دست داده است و برخی تغییرات آن، همانند نمایش پست‌ها به کاربرانی که بلاک کرده‌ایم، جهت نارضایتی کاربران شده است.

در توانایی‌ای مختصر نیز فهمید می‌شوید بلو اسکای تا این مدت پلتفرمی تازه‌کار است و پختگی ایکس را ندارد اما اگر به‌ هر دلیلی شما نیز تصمیم گرفته‌اید از ایکس خارج شوید، بلو اسکای می‌توانید اولین گزینه شما باشد. در این نوشته، توضیح دادیم بلو اسکای چیست و تلاش کردیم آن را مختصر با ایکس قیاس کنیم.

سؤالات متداول