تابه‌حال زمان ماه‌گرفتگی نواری آبی را روی ماه مشاهده کرده‌اید؟ چه چیزی در زمان ماه‌گرفتگی این نوار آبی را روی ماه تشکیل می‌کند؟ احتمالا گمان کنید خطای دید است اما نه اتفاق‌ای فیزیکی است. در عکس روز ناسا، می‌توانید این نوار را مشاهده کنید.

عکس روز ناسا عکس HDR برجسته ماه‌گرفتگی هفته قبل است که از «نورمن» در «اوکلاهما» ایالات متحده آمریکا ثبت شد. برای آنکه رنگ‌ها در ماه‌گرفتگی به‌خوبی اشکار شوند، این عکس دیجیتالی و اغراق‌آمیزی پردازش شده است.

در تکه بالای عکس، ناحیه‌ای که خاکستری دیده می‌شود، به رنگ طبیعی ماه است که نور خورشید مستقیم آن را روشن کرده است اما در هر ۳ عکس، قسمت‌های پایینی ماه مستقیم در معرض نور خورشید نیستند؛ چون در سایه زمین قرار گرفته‌اند. این نواحی هم چنان کم‌وبیش روشن‌اند؛ چون نوری که از جو زمین عبور کرده و به ماه رسیده، آنها را روشن کرده است؛ به همین علت، این قسمت‌های ماه قرمز دیده خواهد شد و به آن «ماه خونین» می‌گویند. این همان اتفاق‌ای است که علتقرمز شدن آسمان زمان غروب خورشید می‌شود. در این اتفاق، جو زمین زیاد تر نور آبی را پراکنده می‌کند و نور قرمز راحت‌تر عبور می‌کند.

مسئله دلنشین عکس روز ناسا نوار آبی-بنفشی است که در بالا سمت راست ماه دیده می‌شود. علت این رنگ خاص این است که بخشی از نور خورشید که از جو بالایی زمین عبور کرده، بعد از برخورد با مولکول ازن حاضر در جو زیاد تر نور قرمز خود را از دست داده و نور آبی بیشتری منتقل کرده است؛ به همین علت، این نوار آبی-بنفش دیده می‌شود.

درمجموع، ۲ نوع فیلتر جوی روی نور خورشید تأثیر می‌گذارند. اول لایه‌های پایینی جو زمین که زیاد تر نور آبی را پراکنده کرده و علتقرمز دیده شدن ماه در خسوف خواهد شد. دوم، لایه‌های بالایی جو که ازن وجود دارد و زیاد تر نور قرمز را جذب می‌کند و اجازه می‌دهد نور آبی عبور کند؛ درنتیجه نوار آبی-بنفش تشکیل می‌شود. این اتفاق نادر است و فقط در برخی خسوف‌های کامل و تحت شرایط خاص جوی قابل مشاهده است.