شنبه, اردیبهشت ۲۰, ۱۴۰۴

کامپیوتر کوانتومی چیست و چطور آینده محاسبات را دگرگون می‌کند؟_آفتاب شرق

مریم یزدانی
22 Min Read

محتواها
تاریخچه کامپیوتر کوانتومیاز بیت تا کیوبیت؛ فهمیدن اصول محاسبات در کامپیوتر کوانتومیاصول کلیدی کامپیوتر کوانتومی۱. برهم‌نهی (Superposition)۲. درهم‌تنیدگی (Entanglement)۳. واهمدوسی (Decoherence)۴. تداخل کوانتومی (Quantum Interference)ماشین تورینگ و کامپیوتر کوانتومیکیوبیت‌ها و نقش آن‌ها در پردازش کوانتومیانواع کیوبیت‌ها و فناوری‌های ساخت آن‌هاانواع فناوری‌های کوانتومینگاهی به اجزای یک رایانه کوانتومیسخت‌افزار رایانه کوانتومینرم‌افزار کامپیوتر کوانتومیهماهنگی بین کامپیوتر کوانتومی و کلاسیککاربردهای کامپیوتر کوانتومی۱. تحقیقات دارویی و زیست‌پزشکی۲. علم مواد و شیمی محاسباتی۳. رمزنگاری و امنیت سایبری۴. مدل‌سازی مالی و تحلیل ریسک۵. هوش مصنوعی و یادگیری ماشین کوانتومی (QML)۶. بهینه‌سازی و مدیریت زنجیره فراهم۷. همانند‌سازی‌های علمی و مدل‌سازی سیستم‌های پیچیدهچرا تا این مدت خبری از رایانه‌های کوانتومی نیست؟مقیاس‌پذیریانسجام کیوبیتتصحیح اشتباهگسترش الگوریتم‌های کوانتومیادغام با محاسبات کلاسیکهزینه و دسترسیفهمیدن مکانیک کوانتومینبرد تایتان‌ها: کلاسیک در برابر کوانتومیآینده‌ای مکملسخن پایانی؛ هم‌زیستی کامپیوترهای کلاسیک و کوانتومیجمع‌بندیسؤالات متداول

به گزارش آفتاب شرق

کامپیوتر کوانتومی یکی از نوآورانه‌ترین فناوری‌های روز است که تغیرات بزرگی در پردازش اطلاعات تشکیل می‌کند. برخلاف رایانه‌های کلاسیک که با بیت‌های صفر و یک کار می‌کنند، این فناوری از کیوبیت‌ها منفعت می‌برد. کیوبیت‌ها به لطف برهم‌نهی و درهم‌تنیدگی کوانتومی، چندین حالت را هم‌زمان پردازش کرده و محاسباتی انجام خواهند داد که در رایانه‌های کلاسیک دشوار است. اگر به این انقلاب علمی علاقه‌مندید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا جزئیات کامپیوتر کوانتومی و تأثیرات آن بر آینده جهان را بازدید کنیم.

تاریخچه کامپیوتر کوانتومی

تاریخچه کامپیوتر کوانتومی به اغاز قرن بیستم و نظریه کوانتومی بازمی‌گردد. «ماکس پلانک» سال ۱۹۰۰ این نظریه را پایه‌گذاری کرد و دانشمندانی همچون «بل»، «ریچارد فاینمن» و «بنیوف» در گسترش آن نقش داشتند. در دهه ۱۹۸۰، فاینمن نظر داد کامپیوتر کوانتومی می‌تواند سیستم‌های کوانتومی را همانند‌سازی کنند. این ایده مسیر طراحی الگوریتم‌های گسترش یافتهای همانند الگوریتم شور و گروور را هموار کرد. امروزه، شرکت‌های بزرگ فناوری و استارتاپ‌ها برای دستیابی به برتری کوانتومی با هم رقابت می‌کنند.

پیشرفت این فناوری، حوزه‌هایی همانند کشف دارو، رمزنگاری، هوش مصنوعی و علم مواد را منقلب خواهد کرد. رایانه‌های کوانتومی، با توانایی شگفت انگیز در پردازش هم‌زمان اطلاعات، می‌توانند مسائلی را حل کنند که برای رایانه‌های کلاسیک غیرممکن است.

از بیت تا کیوبیت؛ فهمیدن اصول محاسبات در کامپیوتر کوانتومی

کامپیوترهای کلاسیک بر پایه معماری دودویی عمل می‌کنند، جایی که بیت‌ها فقط حالت ۰ یا ۱ دارند. این مدل پردازشی قدم‌به‌قدم اجرا شده و مبنا کامپیوترهای مدرن را راه اندازی می‌دهد.

در روبه رو، کامپیوترهای کوانتومی از کیوبیت‌ها منفعت گیری می‌کنند که بر اصول مکانیک کوانتومی مبتنی‌اند. ویژگی‌هایی همانند برهم‌نهی و درهم‌تنیدگی پردازش اطلاعات را در این کامپیوترها منقلب کرده‌اند. در ادامه، این مفاهیم بازدید خواهد شد.

اصول کلیدی کامپیوتر کوانتومی

۱. برهم‌نهی (Superposition)

کیوبیت‌ها برخلاف بیت‌های کلاسیک، هم‌زمان ترکیبی از دو حالت ۰ و ۱ را می‌پذیرند. این ویژگی همانند چرخش سکه در هواست که پیش از فرود، در هیچ حالت مشخصی نیست. به لطف این خاصیت، پردازنده‌های کوانتومی مسیرهای گوناگون یک محاسبه را هم‌زمان اجرا می‌کنند و کارایی را در حل مسائل پیچیده‌ای همانند بهینه‌سازی، همانند‌سازی مولکولی و پردازش داده‌های حجیم افزایش خواهند داد.

۲. درهم‌تنیدگی (Entanglement)

درهم‌تنیدگی کوانتومی اتفاق‌ای است که در آن حالت یک کیوبیت بر کیوبیت دیگر، حتی در فواصل زیاد، تأثیر می‌گذارد. این ویژگی امکان اجرای الگوریتم‌هایی همانند الگوریتم «شور» را فراهم می‌کند که کاربردهای مهمی در رمزنگاری و ارتباطات امن دارد.

۳. واهمدوسی (Decoherence)

یکی از چالش‌های مهم در کامپیوترهای کوانتومی واهمدوسی است که در آن اطلاعات کوانتومی بر تاثییر تأثیرات محیطی از بین می‌رود. برای مقابله با این مشکل، فناوری‌هایی همانند اصلاح خطای کوانتومی و کیوبیت‌های پایدارتر گسترش یافته‌اند تا انسجام سیستم‌های کوانتومی نگه داری شود.

۴. تداخل کوانتومی (Quantum Interference)

در سیستم‌های کوانتومی، مسیرهای محاسباتی می‌توانند از طریق تداخل کوانتومی تحکیم یا تضعیف شوند. این قابلیت به رایانه‌های کوانتومی امکان می‌دهد مسیرهای منتهی به جواب صحیح را تحکیم کرده و منفعت‌وری محاسباتی را افزایش دهند. این اتفاق در الگوریتم‌هایی همانند جستجوی «گروور» برای افزایش شدت حل مسائل منفعت گیری می‌شود.

سریعترین موتور جستجوگر خبر پارسی – اخبار لحظه به لحظه از معتبرترین خبرگزاری های پارسی زبان در آفتاب شرق

ماشین تورینگ و کامپیوتر کوانتومی

در دهه ۱۹۳۰، «آلن تورینگ» مدل نظری محاسبات را با ماشین تورینگ معارفه کرد. این مدل شامل نوار فرضی بی‌نهایتی برای ذخیره داده‌ها و مجموعه‌ای از قواعد اشکار برای خواندن، نوشتن و تحول نمادهاست. ماشین تورینگ پایه‌ علوم کامپیوتر شد و نشان داد هر قضیه‌ قابل‌حل با الگوریتم را می‌توان با این مدل پردازش کرد. بااین‌حال، پردازش ترتیبی آن حل برخی مسائل پیچیده را بی فایده می‌کند.

عکس آلن تورینگ و ماشین تورینگ در کنار یکدیگر
آلن تورینگ و ماشین تورینگ

ماشین تورینگ کوانتومی، برخلاف نسخه‌ کلاسیک، از اصول مکانیک کوانتومی منفعت می‌برد. ماشین کلاسیک محاسبات را ترتیبی انجام می‌دهد اما رایانه‌ کوانتومی به لطف هم‌پوشانی می‌تواند چندین مقدار را هم‌زمان پردازش کند. این چنین خاصیت درهم‌تنیدگی به کیوبیت‌ها امکان تأثیرگذاری آنی بر یکدیگر را می‌دهد. این ویژگی‌ها محاسبات را کارآمدتر کرده و حل مسائل پیچیده‌ای همانند بهینه‌سازی، رمزنگاری و همانند‌سازی سامانه‌های فیزیکی را ممکن می‌کند؛ به همین علت، پردازش کوانتومی جایگزینی بالقوه برای رایانش کلاسیک نقل شده است.

کیوبیت‌ها و نقش آن‌ها در پردازش کوانتومی

کیوبیت‌ها واحدهای اساسی پردازش در رایانش کوانتومی می باشند. این واحدها می‌توانند از ذراتی همانند فوتون‌ها، الکترون‌ها، یون‌های به‌دام‌افتاده و اتم‌ها ساخته شوند. این چنین سامانه‌های ابررسانای مصنوعی نیز برای همانند‌سازی این رفتارهای کوانتومی گسترش‌یافته‌اند اما به‌علت حساسیت بالای کیوبیت‌ها به عوامل محیطی، باید در شرایطی با دمای زیاد پایین نگهداری شوند تا از خطاهای محاسباتی جلوگیری شود.

رایانه‌های کوانتومی به لطف ویژگی‌های بی همتا کوانتومی‌شان، می‌توانند برخی مسائل محاسباتی را که برای رایانه‌های کلاسیک غیرعملی می باشند، نمایی سریع تر حل کنند؛ برای مثال:

  • یک کیوبیت می‌تواند در ترکیبی از دو حالت ۰ و ۱ باشد.
  • دو کیوبیت چهار حالت (۰۰، ۰۱، ۱۰، ۱۱) را هم‌زمان نشان خواهند داد.
  • سه کیوبیت هشت مقدار و چهار کیوبیت شانزده مقدار را پردازش می‌کنند.

با افزایش تعداد کیوبیت‌ها، ظرفیت پردازشی سامانه‌های کوانتومی نمایی رشد می‌کند. این افزایش ظرفیت محاسباتی را که برای رایانه‌های کلاسیک میلیاردها سال زمان می‌برد، در زمان کوتاهی مقدور می‌کند.

زمان اندازه‌گیری یک کیوبیت، تابع موج آن فرومی‌پاشد و به یکی از مقادیر کلاسیک (۰ یا ۱) تبدیل می‌شود. این ویژگی چالشی اساسی در گسترش الگوریتم‌های کوانتومی تشکیل می‌کند؛ چون اطلاعات باید پیش از اندازه‌گیری به‌طور بهینه استخراج شوند.

انواع کیوبیت‌ها و فناوری‌های ساخت آن‌ها

کیوبیت‌های ابررسانا
این کیوبیت‌ها مبتنی‌بر مدارهای ابررسانا می باشند که در دماهای زیاد پایین برای افت نویز و خطاها عمل می‌کنند. این فناوری یکی از گسترش یافتهترین راه حلهای جاری برای ساخت پردازنده‌های کوانتومی است.

کیوبیت‌های یون به‌دام‌افتاده
در این روش، یون‌های منفرد در میدان‌های الکترومغناطیسی به دام می‌افتند و با لیزر کنترل خواهد شد. این فناوری نرخ خطای پایین و پایداری بالایی در انجام عملیات کوانتومی دارد.

کیوبیت‌های فوتونی
فوتون‌ها می‌توانند برای انتقال اطلاعات کوانتومی در فواصل طویل منفعت گیری شوند. این کیوبیت‌ها برای کاربردهای ارتباطات کوانتومی و رمزنگاری کوانتومی ایده‌آل می باشند.

کامپیوتر کوانتومی

کیوبیت‌های اتمی خنثی
در این روش، اتم‌های خنثی در شبکه‌های نوری به دام انداخته شده و با لیزر کنترل خواهد شد. این فناوری مقیاس‌پذیری بالایی دارد و از گزینه‌های مهم آینده‌ پردازش کوانتومی محسوب می‌شود.

کوانتوم آنیلرها (Quantum Annealer)
این سیستم‌ها از تونل‌زنی کوانتومی برای حل مسائل بهینه‌سازی منفعت گیری می‌کنند. این روش به‌طور خاص برای کاربردهایی نظیر هوش مصنوعی کوانتومی و همانند‌سازی مواد مناسب است.

انواع فناوری‌های کوانتومی

پردازنده‌های یونی مبتنی‌بر گیت
این پردازنده‌ها بر پایه کیوبیت‌های یون به‌دام‌افتاده کار می‌کنند و دقت بالایی در اجرای گیت‌های کوانتومی دارند.

پردازنده‌های ابررسانای مبتنی‌بر گیت
این پردازنده‌ها شدت زیاد بالایی در اجرای عملیات کوانتومی اراعه خواهند داد اما نیاز به سرمایش فوق‌سرد از چالش‌های مهم آنهاست.

پردازنده‌های فوتونی
فوتون‌ها در دمای اتاق پایدار می‌همانند و این ویژگی آنها را برای ارتباطات کوانتومی و محاسبات توزیع‌شده دلنشین می‌کند.

پردازنده‌های اتم ریدبرگ
در این پردازنده‌ها، از اتم‌های برانگیخته‌شده منفعت گیری می‌شود که امکان اجرای گیت‌های کوانتومی با شدت بالا و نرخ خطای پایین را فراهم می‌آورند.

پردازنده‌های مبتنی‌بر نقاط کوانتومی
این فناوری مبتنی‌بر الکترون‌های منفرد در نیمه‌هادی‌ها است و از پتانسیل بالایی برای تجاری‌سازی برخوردار است.

هریک از این فناوری‌ها مزایا و چالش‌های خاص خود را دارند. تعداد بسیاری از آنها تا این مدت در مرحله تحقیقاتی قرار دارند و گسترش‌ آنها برای دستیابی به مقیاس‌پذیری، افت نرخ اشتباه و پایداری طویل مدت الزامی است.

نگاهی به اجزای یک رایانه کوانتومی

تصویر یکی از رایانه‌های کوانتومی گوگل

کامپیوترهای کوانتومی با منفعت‌گیری از اصول مکانیک کوانتومی، مسائل پیچیده‌ای را حل می‌کنند که فراتر از توان رایانه‌های کلاسیک است. این سیستم‌ها به سخت‌افزار و نرم‌افزار تخصصی نیاز دارند تا پردازش‌های کوانتومی را به‌درستی انجام بدهند.

سخت‌افزار رایانه کوانتومی

سخت‌افزار این رایانه‌ها از ۳ قسمت مهم راه اندازی شده است:

  • پردازنده کوانتومی: هسته مهم رایانه که کیوبیت‌ها، واحدهای بنیادی اطلاعات کوانتومی، را در خود نگه می‌دارد. برخلاف بیت‌های کلاسیک، کیوبیت‌ها می‌توانند در برهم‌نهی دو حالت ۰ و ۱ قرار گیرند که جهت افزایش قوت پردازشی می‌شود.
  • سیستم کنترل و اندازه‌گیری: این قسمت شامل ابزارهایی همانند ریزموج‌ها، لیزرها و ولتاژهای الکتریکی است که برای ارسال سیگنال، تحول حالت کیوبیت‌ها و اجرای الگوریتم‌های کوانتومی به کار می‌رود. این چنین ماموریت اندازه‌گیری و ثبت نتایج را بر مسئولیت دارد.
  • زیرساخت خنک‌سازی: برای نگه داری انسجام کوانتومی و افت خطاهای محاسباتی، پردازنده‌های کوانتومی باید در دمای نزدیک به صفر مطلق نگه داشته شوند. این کار از طریق سیستم‌های برودتی پیشرفته، همانند هلیوم مایع، انجام می‌شود.

نرم‌افزار کامپیوتر کوانتومی

کامپیوترهای کوانتومی از نرم‌افزارهای اختصاصی‌ای منفعت گیری می‌کنند که مدارهای کوانتومی را طراحی و مدیریت می‌کنند. برنامه‌نویسان با پشتیبانی ابزارهای برنامه‌نویسی کوانتومی، الگوریتم‌هایی برای رمزنگاری، بهینه‌سازی، همانند‌سازی مولکولی و هوش مصنوعی گسترش خواهند داد. این نرم‌افزارها ماموریت تبدیل الگوریتم‌ها به کد اجرایی و ارسال دستورات به سیستم کوانتومی را بر مسئولیت دارند.

هماهنگی بین کامپیوتر کوانتومی و کلاسیک

رایانه‌های کوانتومی برای مدیریت کارکرد خود به رایانه‌های کلاسیک وابسته‌اند. رایانه کلاسیک ماموریت های مهمی همانند پردازش نرم‌افزاری، کنترل اجرای برنامه‌ها و تبدیل محاسبات کوانتومی به داده‌های قابل‌فهمیدن را انجام می‌دهد؛ به این علت، همکاری این ۲ سیستم برای بهینه‌سازی محاسبات پیچیده الزامی است.

کاربردهای کامپیوتر کوانتومی

رایانش کوانتومی علاوه‌بر پردازش فوق‌سریع، دریچه‌ای به نوآوری‌های پزشکی، علم مواد، امنیت سایبری، امور مالی و هوش مصنوعی می‌گشاید. در ادامه، برخی از با اهمیت ترین کاربردهای این فناوری بازدید می‌شود.

۱. تحقیقات دارویی و زیست‌پزشکی

رایانه‌های کوانتومی با همانند‌سازی دقیق مولکول‌ها، روال کشف دارو و درمان‌های پزشکی را منقلب می‌کنند:

  • کشف دارو: مدل‌سازی برهم‌کنش‌های مولکولی، شناسایی سریع تر ترکیبات مؤثر را ممکن می‌کند و هزینه‌های آزمون و اشتباه را افت می‌دهد.
  • شناسایی مقصد دارویی: تحلیل داده‌های گسترده، اهداف بالقوه درمان بیماری‌های پیچیده را اشکار می‌کند.
  • آزمایش سمیت داروها: همانند‌سازی کوانتومی عوارض جانبی بالقوه را پیش‌بینی کرده و درمان‌های ایمن‌تر اراعه می‌دهد.

۲. علم مواد و شیمی محاسباتی

رایانه‌های کوانتومی با مدل‌سازی ساختارهای الکترونیکی، انقلابی در علم مواد و شیمی تشکیل می‌کنند:

  • گسترش مواد تازه: همانند‌سازی خواص مکانیکی، الکتریکی و مغناطیسی مواد پیش از تشکیل آزمایشگاهی.
  • طراحی کاتالیزورها: بهینه‌سازی کاتالیزورهای شیمیایی برای افزایش بازده عکس العمل‌ها در صنایع انرژی و پردازش صنعتی.
  • ابررساناهای دمای بالا: گسترش مواد نوین برای بهبود کارکرد انتقال انرژی.

۳. رمزنگاری و امنیت سایبری

رایانش کوانتومی با الگوریتم‌هایی همانند الگوریتم شور، رمزنگاری کلاسیک را تهدید کرده و نیازمند راه حلهای امنیتی تازه است:

کامپیوتر کوانتومی
  • رمزنگاری مقاوم در برابر کوانتوم: گسترش راه حلهایی همانند رمزنگاری مبتنی‌بر شبکه برای مقابله با تهدیدهای کوانتومی.
  • توزیع کلید کوانتومی (QKD): تشکیل کانال‌های ارتباطی کاملاً امن با منفعت گیری از اصول مکانیک کوانتومی.

۴. مدل‌سازی مالی و تحلیل ریسک

رایانه‌های کوانتومی مدل‌های مالی پیچیده را بهبود داده و ریسک را مدیریت می‌کنند:

  • بهینه‌سازی سبد اندوخته‌گذاری: اراعه ترکیب بهینه دارایی‌ها برای اندوخته‌گذاران.
  • پیش‌بینی ریسک اعتباری: بانک‌هایی همانند «Crédit Agricole» از محاسبات کوانتومی برای تحلیل دقیق‌تر ریسک منفعت گیری می‌کنند.
  • تشخیص تقلب: یادگیری ماشین کوانتومی برای شناسایی الگوهای مشکوک در تراکنش‌های مالی.

۵. هوش مصنوعی و یادگیری ماشین کوانتومی (QML)

ترکیب محاسبات کوانتومی و هوش مصنوعی کارکرد الگوریتم‌های یادگیری را بهبود می‌بخشد:

  • پردازش زبان طبیعی کوانتومی (QNLP): شرکت‌هایی همانند «Quantinuum» ابزارهایی برای ترجمه خودکار و تبدیل متن به گفتار گسترش خواهند داد.
  • تشخیص عکس و تحلیل داده‌های پیچیده: الگوریتم‌های کوانتومی پردازش داده‌های بزرگ را سریع تر و دقیق‌تر می‌کنند.
تصویری تزئینی از یک پردازنده کوانتومی

۶. بهینه‌سازی و مدیریت زنجیره فراهم

محاسبات کوانتومی چالش‌های پیچیده بهینه‌سازی را در صنایع گوناگون حل می‌کند:

  • برنامه‌ریزی مسیر و حمل‌ونقل: استارت‌آپ‌هایی همانند «Quantum-South»، بارگیری محموله‌های هواپیما را بهینه می‌کنند.
  • مدیریت موجودی و لجستیک: افت هزینه‌های عملیاتی و افزایش منفعت‌وری زنجیره فراهم با الگوریتم‌های کوانتومی.

۷. همانند‌سازی‌های علمی و مدل‌سازی سیستم‌های پیچیده

توانایی محاسبات کوانتومی در همانند‌سازی سیستم‌های پیچیده، پیشرفت‌های مهمی در علم و فناوری تشکیل می‌کند:

  • مدل‌سازی سیستم‌های آب‌وهوایی: پیش‌بینی تغییرات زیست‌محیطی و گسترش راهکارهای مقابله با تغییرات اقلیمی.
  • تحقیقات بنیادی در فیزیک: همانند‌سازی نظریه میدان‌های کوانتومی و فیزیک ماده چگال برای کشف اصول بنیادین طبیعت.

چرا تا این مدت خبری از رایانه‌های کوانتومی نیست؟

محاسبات کوانتومی تحولی شگرف در دنیای فناوری تشکیل خواهد کرد اما چالش‌های فنی بسیاری مانع پیشرفت سریع آن شده‌اند. در ادامه، مانع ها مهم این حوزه را بازدید می‌کنیم:

مقیاس‌پذیری

رایانه‌های کوانتومی جاری کمتر از ۱۰۰ کیوبیت دارند اما حل مسائل پیچیده به هزاران یا میلیون‌ها کیوبیت نیاز دارد. با افزایش کیوبیت‌ها، نگه داری پایداری و انسجام دشوارتر می‌شود.

انسجام کیوبیت

کیوبیت‌ها زیاد حساس‌اند. کوچک‌ترین اختلال، همانند نویز یا تحول دما، می‌تواند خواص کوانتومی آنها را از بین ببرد. این اتفاق که ناهمدوسی نام دارد، کارکرد رایانه‌های کوانتومی را محدود می‌کند. اگرچه برخی پیشرفت‌ها در رایانه‌های کوانتومی در دمای اتاق به دست آمده اما چالش هم چنان پابرجاست.

تصحیح اشتباه

کیوبیت‌ها مستعد اشتباه می باشند و برای اجرای محاسبات دقیق، راه حلهای تصحیح اشتباه الزامی‌اند. شرکت‌هایی همانند «IBM» روی کدهای گسترش یافتهای کار می‌کنند تا این مشکل را افت دهند.

گسترش الگوریتم‌های کوانتومی

خلق الگوریتم‌های کارآمد برای این فناوری یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها است. محاسبات کوانتومی در عرصه‌هایی همانند رمزنگاری کاربرد دارد اما گسترش آن به دیگر حوزه‌ها نیازمند تخصص در نظریه کوانتومی و طراحی الگوریتم‌های خاص است.

ادغام با محاسبات کلاسیک

کامپیوترهای کوانتومی جانشین مدل‌های کلاسیک نمی‌شوند، بلکه در کنار آنها عمل می‌کنند اما ادغام این ۲ سیستم با زیرساخت‌های سنتی، چالش‌های فنی بسیاری به همراه دارد.

کامپیوتر کوانتومی

هزینه و دسترسی

ساخت و نگهداری رایانه‌های کوانتومی هزینه‌بر است و اکنون، فقط مؤسسات بزرگ به آن دسترسی دارند یقیناً پیشرفت خدمات ابری به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که از راه دور به این فناوری دسترسی داشته باشند.

فهمیدن مکانیک کوانتومی

مکانیک کوانتومی پیچیده و غیرمستقیم است. برای گسترش و پذیرفتن گسترده محاسبات کوانتومی، افزایش آگاهی عمومی و تخصص علمی الزامی خواهد می بود.

نبرد تایتان‌ها: کلاسیک در برابر کوانتومی

دنیای محاسبات در دوراهی رایانه‌های کلاسیک و کوانتومی قرار دارد. این دو در عین پوشش ضعف‌های یکدیگر، نقاط قوت منحصربه‌فردی دارند.

رایانه‌های کلاسیک ستون فقرات فناوری مدرن، تثبیت‌شده، مقرون‌به‌صرفه و قابل‌اعتمادند. آنها در پردازش متوالی، همانند تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و محاسبات عددی، کارکرد بهتری دارند. ماهیت قطعی آنها خروجی‌های سازگار و قابل‌پیش‌بینی را ضمانت می‌کند و همین ویژگی آنها را برای کاربردهای روزمره ایده‌آل می‌سازد. بااین‌حال، در پردازش موازی عظیم یا مسائل پیچیده کوانتومی، همانند کشف دارو و علم مواد، محدودیت دارند.

در روبه رو، کامپیوتر کوانتومی پارادایم انقلابی را معارفه می‌کند. آنها با منفعت‌گیری از برهم‌نهی و درهم‌تنیدگی، چندین گمان را هم‌زمان پردازش می‌کنند. این قابلیت به آنها اجازه می‌دهد مسائل پیچیده بهینه‌سازی را حل، برهم‌کنش‌های مولکولی را همانند‌سازی کنند و حتی رمزگذاری مدرن را بشکنند؛ به‌این‌ترتیب آنها در ماموریت های تخصصی، شامل عدم‌قطعیت یا فضاهای متغیر گسترده، زیاد قوی خواهد شد اما کامپیوترهای کوانتومی با چالش‌هایی روبه رو‌اند؛ به سخت‌افزارهای گران‌قیمت و شکننده همانند سیستم‌های برودتی وابسته‌اند، کاربردهای عملی محدودی دارند و برابر نویز محیطی حساس می باشند.

آینده‌ای مکمل

به‌رغم تفاوت‌های رایانه‌های کوانتومی و کلاسیک، آنها رقیب نیستند، بلکه دو روی یک سکه‌اند‌. رایانه‌های کلاسیک برای کارهای عمومی همانند مرور وب، بازی و ایمیل هم چنان غالب خواهند می بود ولی رایانه‌های کوانتومی برای چالش‌های خاصی که ماشین‌های کلاسیک نمی توانند آنها را حل کنند، به کار می‌روال. این هم‌افزایی آینده‌ای ترکیبی رقم می‌زند، جایی که پردازنده‌های کوانتومی در کنار سیستم‌های کلاسیک کار می‌کنند و نقاط قوت یکدیگر را تحکیم می‌کنند.

با بلوغ فناوری کوانتومی، محققان می‌کوشند بر محدودیت‌های آن، همانند بهبود پایداری کیوبیت و گسترش راه حلهای تصحیح اشتباه، تسلط کنند. همکاری این ۲ پارادایم محاسباتی نوید انقلابی در صنایع گوناگون، از لجستیک و مراقبت‌های بهداشتی گرفته تا رمزنگاری و هوش مصنوعی را می‌دهد. درعین‌حال، آنها هم چنان بر نقاط قوت اثبات‌شده محاسبات کلاسیک متکی خواهند می بود. رایانه‌های کوانتومی و کلاسیک فقط رقیب نیستند، بلکه شرکای آینده نوآوری محسوب خواهد شد.

سخن پایانی؛ هم‌زیستی کامپیوترهای کلاسیک و کوانتومی

رایانه‌های کوانتومی جانشین ماشین‌های کلاسیک نمی‌شوند، بلکه در نقش مکمل برای حل مسائل پیچیده عمل می‌کنند. رایانه‌های کلاسیک در کاربردهای عمومی مسلط خواهند ماند اما کوانتومی‌ها عرصه‌هایی با نیاز به موازی‌سازی و کارایی بالا را منقلب می‌کنند. آینده محاسبات در ترکیب این ۲ فناوری است که امکان‌های جدیدی در هوش مصنوعی، امنیت سایبری و علوم فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

کامپیوتر کوانتومی نوعی کامپیوتر است که به‌جای پردازش داده‌ها با بیت‌های کلاسیک (۰ و ۱)، از کیوبیت‌ها (Qubits) منفعت گیری می‌کند که می‌توانند هم‌زمان در چندین حالت کوانتومی قرار بگیرند. این ویژگی که برهم‌نهی نام دارد، همراه اتفاق درهم‌تنیدگی علتمی‌شود کامپیوترهای کوانتومی بتوانند مسائل پیچیده را زیاد سریع تر از کامپیوترهای سنتی حل کنند. این فناوری پتانسیل انقلاب در عرصه‌هایی همانند رمزنگاری، همانند‌سازی مولکولی، هوش مصنوعی و بهینه‌سازی را دارد اما کامپیوترهای کوانتومی تا این مدت در مرحله های تحقیقاتی می باشند و چالش‌های بسیاری همانند پایداری کیوبیت‌ها و اشکال‌زدایی دارند.

سؤالات متداول

چطور کامپیوترهای کوانتومی از کامپیوترهای معمولی سریع‌ترند؟

کامپیوترهای معمولی اطلاعات را به‌صورت باینری (۰ و ۱) پردازش می‌کنند اما کامپیوترهای کوانتومی با منفعت گیری از کیوبیت‌ها می‌توانند هم‌زمان چندین مقدار را نگه دارند و پردازش کنند. این ویژگی که برهم‌نهی نام دارد، همراه درهم‌تنیدگی، به آنها امکان می‌دهد تعداد بسیاری از مسائل پیچیده را زیاد سریع تر از کامپیوترهای کلاسیک حل کنند.

کیوبیت چیست و چطور کار می‌کند؟

کیوبیت (Qubit) واحد پایه اطلاعات در کامپیوترهای کوانتومی است. برخلاف بیت‌های کلاسیک که فقط ۰ یا ۱ می باشند، کیوبیت می‌تواند هم‌زمان در ترکیبی از این ۲ حالت باشد (برهم‌نهی). علاوه‌بر‌این، کیوبیت‌ها می‌توانند از طریق درهم‌تنیدگی کوانتومی با هم مرتبط شوند که امکان پردازش زیاد کارآمد اطلاعات را فراهم می‌کند.

چه وقتی کامپیوترهای کوانتومی برای منفعت گیری عمومی در دسترس خواهند می بود؟

تا این مدت اشکار نیست چه وقتی کامپیوترهای کوانتومی به‌صورت عمومی و تجاری در دسترس خواهند می بود. اکنون، این فناوری در مرحله تحقیقاتی و گسترش قرار دارد و چالش‌هایی همانند پایداری کیوبیت‌ها، تصحیح خطاها و سازگاری نرم‌افزارها باید رفع شوند. برخی تخمین‌ها نشان خواهند داد در دهه‌های آینده، کامپیوترهای کوانتومی امکان پذیر در برخی کاربردهای خاص به‌صورت عملی منفعت گیری شوند.

دسته بندی مطالب
اخبار سلامتی

اخبار اجتماعی

اخبار ورزشی

فرهنگ وهنر

اخبار تکنولوژی

کسب وکار

Share This Article