با شیوع چاقی و اضافه‌وزن، مردم استقبال بیشتری از درمان‎های زودبازده دارند، به طوری که شبکه‌های اجتماعی پرشده از تبلیغات افت وزن با دارو، قرص و آمپول که به حرف های متخصصان، اکثریت قریب به اتفاق قرص‌های لاغری حاوی مواد مخدر شیشه و آمپول‎ها تقلبی است و احتمالا در بهترین حالت آب مقطر باشد. بر پایه آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت، رتبه ما در چاقی ۴۲ است که فعلاً عدد خوبی است.

دکترعبدالرضا نوروزی، متخصص تغذیه و عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به این که تا ۱۰ سال آینده جزو ۹ سرزمین چاق جهان خواهیم می بود، می‎گوید: «چاقی در همه دنیا شیوع تعداد بسیاری اشکار کرده و سرزمین ما هم از این مشکل مستثنی نبوده است. شاخص توده بدنی یا همان BMI در افراد با وزن طبیعی باید کمتر از ۲۵ باشد، افرادی که اضافه‌وزن دارند، شاخص توده بدنی آن‌ها بین ۲۵ تا ۳۰ است و اگر بالای ۳۰ باشد فرد داخل مرحله چاقی شده و از نظر پزشکان چاقی بیماری است و باید درمان شود.» 

سالانه ۶ درصد به آمار چاقی کودکان اضافه می‎شود

این متخصص تغذیه درمورد شیوع چاقی و اضافه‌وزن در کودکان هشدار می‎دهد و می‎گوید: «با بازدید مقدار شیوع چاقی بین کودکان ایرانی باید بگویم شرایط خوبی نداریم. اگر افراد زیر ۱۶ سال را در نظر بگیریم، ایران جزو چاق‎ترین کشورها محسوب می‎شود. بر پایه آخرین آمار وزارت بهداشت، ۱۹.۵ درصد بچه‎ ها دچار چاقی و اضافه وزن می باشند که عدد بالایی است. متأسفانه شدت افزایش آن هم زیاد بالاست، مطابق گزارشی که سازمان جهانی بهداشت انتشار کرده است، از سال ۱۴۰۳ تا ۱۴۱۴ یعنی در بازه تقریباً ۱۰ ساله، هر سال ۶ درصد به آمار چاقی کودکان اضافه می‎شود.» 

به حرف های او، تا ۱۰ سال دیگر آمار چاقی کودکان به ۵۱ درصد می‎رسد و تبدیل شیوع چاقی در بزرگسالان هم می‎شود، چرا که در علم تغذیه کودکانی که چاق می باشند، بزرگسالان چاق هم خواهند می بود. بر پایه این آمار تا چند سال آینده شیوع چاقی در سرزمین بالای ۷۵ درصد خواهد می بود و در سال ۱۴۱۴ رتبه ایران در خصوص چاقی و اضافه‌وزن از ۴۲ به رتبه ۹ جهانی می‌رسد.

چاقی بیماری است، اگر درمان را به تأخیر بیندازیم دچار عوارض ناشی از چاقی خواهیم شد که با اهمیت ترین آن کبد چرب است. به حرف های دکتر نوروزی، نزدیک به ۳۴ درصد از بزرگسالان ایرانی به کبد چرب مبتلا می باشند و ۹۹ درصد موارد ابتلا به کبدچرب، چاقی است. مشکلات قلبی_عروقی، قند بالا و مقاومت به انسولین، فشارخون، چربی بالا و… همه اینها دستاورد چاقی در افراد است. حال اگر بخواهیم به درمان چاقی نگاهی بیندازیم روش‎های مختلفی وجود دارد که ستون مهم افت وزن، رژیم غذایی است. 

آمپول‎‌های مانجارو و اوزمپیک در سرزمین تقلبی می باشند

این عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در رابطه روش‎های درمانی چاقی می‎گوید: «رژیم‎های غذایی مختلفی وجود دارند و نباید فرد خودسرانه عمل به گرفتن رژیمی کند که در شبکه ‎های اجتماعی انواع و اقسام آن تبلیغ می‎شود. افراد با مراجعه به کارشناسان تغذیه یا متخصصان می‎توانند برنامه‌ای مشابه با شرایط‎شان دریافت کنند و به طور علمی و اصولی برای افت و تثبیت وزن عمل کنند. در این بین پزشکان برای پشتیبانی به فرد در افت اشت‌ها از دارو یا آمپول هم منفعت گیری می‎کنند، تا چربی غذا هضم نشود. ناگفته نماند این داروها حتماً باید از طریق متخصص تجویز شود، مصرف خودسرانه این داروها نه‌تنها منفعت ندارد، حتی می‎تواند مشکل‌ساز شود.» 

او درمورد تزریق آمپول‎‌های مانجارو و اوزمپیک که این روزها توسط برخی از بلاگرها تبلیغ می‌شود، توضیح می‎دهد: «نوع تازه داروهای تزریقی که این روزها در فضای مجازی سروصدای تعداد بسیاری به پا کرده است، همانند مانجارو در کنار رژیم‎های غذایی می‎تواند مؤثر باشد، اما آنچه که درکشور ما با گفتن این آمپول‎ها به فروش می‎رسد، تقلبی بوده و در خوشبینانه ‎ترین حالت آب مقطر است.

آمپول‎های اوزمپیک و مانجارو تا این مدت داخل سیستم دارویی سرزمین نشده‎اند و آنچه که در سطح شهر به فروش می‎رسد، تقلبی یا واردات قاچاق است که اشکار نیست آیا زنجیره سرد برایشان مراعات شده یا نه. درمان چاقی با آمپولی همانند مانجارو یا اوزمپیک بسیارگران است که اگر فرد بخواهد یک دوره کامل از داروی مهم منفعت گیری کند، باید نزدیک به ۱۰۰۰ دلار در ماه هزینه کند. قیمت‎هایی که درکشور وجود دارد، مشخص می کند این آمپول‌ها تقلبی می باشند.» 

قرص لاغری با چاشنی مخدر!

شیب افزایش چاقی و اضافه‌وزن کودکان و بزرگسالان در منطقه خاورمیانه از جمله ایران زیاد تر از دیگر کشورهاست و همه گروه‎‌های سنی بشدت در معرض ابتلا به چاقی قرار دارند. مردم هم برای خلاصی از وزن اضافه‎ راحت‎ترین راه، یعنی جراحی لاغری را انتخاب می‌‎کنند. دکتر محمدجواد باقری، فلوشیپ فوق‌تخصص جراحی چاقی درمورد این که عمل‎‌های جراحی چاقی عوارض دارند یا نه، می‌‎گوید: «مطابق مطالعاتی که انجام شده، هر عمل جراحی عوارضی دارد اما مسأله اینجاست که مزایا جراحی‎‌های چاقی زیاد زیاد تر از گمان عوارض آن است.»

یقیناً جراحی لاغری هم باید با مراعات نکات مهم پزشکی انجام شود. دکتر باقری با اشاره به سه شرط در عمل لاغری می‌‎گوید: «اول این که فردی که عمل را انجام می‌‎دهد باید فلوشیپ جراحی چاقی باشد. مورد دوم عمل باید از طریق لاپاراسکوپی انجام شود و شرط سوم هم منفعت گیری از مواد و وسایل استاندارد است. یقیناً نمی‌‎توان او گفت کدام عمل برای لاغری عوارض کمتری دارد. اگر جراحی درست و اصولی انجام شود در هر روش می‌‎تواند به سلامت بیمار پشتیبانی کند.»

افرادی که دچار چاقی و اضافه‌وزن می باشند، همیشه برای دور زدن ورزش و رژیم‎‌های غذایی یا احتمالا نتیجه نگرفتن از این راه حلها تن به جراحی لاغری می‌‎دهند، اما دکتر باقری در رابطه برگشت چاقی حتی در افرادی که جراحی انجام داده‎اند، می‌گوید: «در هیچ روشی نمی‌‎توان ضمانت کرد چاقی بازنگردد. اگر فرد جراحی لاغری انجام دهد و ملاحظات سپس از عمل را مراعات نکند، گمان برگشت چاقی زیاد است. به همین علت بیماران سپس از جراحی چاقی باید با تحول سبک زندگی، افت مقدار مصرف غذا و افزایش فعالیت بدنی، سوخت‌وساز بدن‎شان کنترل شود.»

چاقی بیماری چند عاملی است، یکی از با اهمیت ترین عوامل آن ژنتیک است. نمی‌‎‌‎‎‎‎‌توانیم برای جلوگیری از چاقی، ژنتیک را دستکاری کنیم، اما با علم امروز می‌‎توانیم دستگاه گوارش را دستکاری کنیم تا افرادی که مبتلا به چاقی می باشند، بتوانند به وزن متعادل برسند. اما چه افرادی کاندیدای مناسبی برای جراحی می باشند؟ دکتر باقری در این‎باره می‌‎گوید: «چاقی در ایران بشدت در حال شیوع است و می‌‎تواند فرد را با انواع و اقسام بیماری‎‌ها درگیرکند، به همین علت افت وزن یکی از واجبات است که باید با روش درست انجام شود تا به سلامتی صدمه داخل نکند.

جراحی یکی از بهترین گزینه‎ها است اما نه برای همه! افرادی که BMI بالای ۳۵ دارند و نتوانسته‌اند با ورزش و رژیم‎‌های غذایی مناسب به وزن مطلوب برسند، کاندیدای مناسبی برای جراحی چاقی می باشند. این چنین افرادی که BMI بین ۳۰ تا ۳۵ دارند و بیماری‎‌هایی همانند دیابت، فشارخون، کبدچرب و عوارضی که مرتبط با چاقی است، دارند هم می‌‎توانند عمل جراحی چاقی انجام بدهند.»

یکی از روش‎‌های پرتبلیغ در بستر فضای مجازی، رویا فروشی برای لاغری است. کامنت‌های پرتعدادی که زیر این پست‎‌ها نوشته شده نیز از نتیجه‌قسمت بودن این قرص‌ها خبر می‌دهد، اما هیچ کدام از این قرص‌های لاغری نشان سلامت ندارد. این متخصص جراحی لاغری درمورد قرص‎‌ها و آمپول‎‌های لاغری که در فضای مجازی به فروش می‌رسد، توضیح می‌‎دهد: «قرصی که علتلاغری شود و قبول FDA و سازمان جهانی بهداشت را داشته باشد، نداریم. همه قرص‎‌های به کلمه لاغری که در سرزمین به فروش می‌‎رسد، دارای آمفتامین و مخدر شیشه است.

بیمارانی را دیده‎ام که با مصرف این قرص‎‌های لاغری دچار عوارض شده‌اند. سه روز پیش خانمی برای جراحی لاغری به مطب من مراجعه کرد و تعریف می‌‎کرد، برای افت وزن از قرص‌های لاغری که در فضای مجازی تبلیغ می‌شود منفعت گیری کرده و سپس از مصرف فرزندش را به شکل عنکبوت می‌‎دیده. یا هر بار بعد از مصرف دچار توهم می‌شده و فکر می‌کرده پشت سر همسرش چشم دارد… بیمار فرد دیگر هم داشتم که سپس از مصرف قرص‎‌های لاغری و قطع آن‌ها در بیمارستان روانپزشکی بستری شد. به همین علت صراحتاً می‌‎گویم چیزی با گفتن قرص لاغری نداریم.» 

او در رابطه تأثیر آمپول‎‌های مانجارو و اوزمپیک هم می‌‎گوید: «ثابت شده این آمپول‎‌ها می‌‎توانند در افت وزن مؤثر باشند، ولی در افراد خاص. افرادی که BMI بالایی نداشته باشند، می‌‎توانند به طور مقطعی با تزریق آن‌ها افت وزن را توانایی کنند، اما مسأله مهم اینجاست که این داروها موقتی بوده و وقتی که قطع شوند، برگشت وزن بیشتری خواهند داشت. این چنین روش‎ گران‌قیمتی است، نوشته مهم‎تر این که تا این مدت عوارض تزریق این آمپول‎ها در طویل‌زمان اشکار نشده و معلوم نیست در آینده چه بر سر سیستم بدن افراد بیاورد، به همین علت به هیچ وجه منفعت گیری از این آمپول‌ها پیشنهاد نمی‌شود و منطقی نیست.»