دانشمندان با منفعت‌گیری از ترکیبی طبیعی که از قارچی در نواحی هیمالیا گرفته شده و قرن‌ها در طب سنتی چین کاربرد داشته، داروی شیمی‌درمانی جدیدی با تاثییر ضدسرطانی تشکیل کرده‌اند. دانشمندان این ترکیب را برای نفوذ بهتر به سلول‌های سرطانی به‌ طوری مهندسی کرده‌اند که اثربخشی آن برابر سرطان نسبت به ترکیب طبیعی تا ۴۰ برابر افزایش یافته است.

مطابق گزارش‌های منتشرشده، ترکیب اولیه این دارو که «کوردیسپین» نام دارد، نوعی نوکلئوزید طبیعی است که اولین‌ بار از قارچ هیمالیایی (Cordyceps militaris) استخراج شد. هرچند این ترکیب پیشتر نیز برای درمان بیماری‌های التهابی و برخی سرطان‌ها به کار گرفته می‌شد، منفعت گیری از آن چالش‌هایی داشت.

یکی از چالش‌های مهم منفعت گیری از کوردیسپین تجزیه سریع آن در جریان خون توسط آنزیمی به نام ADA است. علاوه‌براین، باقی‌مانده این ماده برای ورود به سلول‌های سرطانی نیازمند ناقل‌های خاصی می بود و درنهایت باید به متابولیتی به‌ نام ۳’-dATP تبدیل شود تا تاثییر ضدسرطانی‌اش را اعمال کند.

راهکار تازه برای مبارزه با سرطان

شرکت زیست‌دارویی NuCana با همکاری دانشگاه آکسفورد تلاش کرده این مانع ها را با فناوری اختصاصی خود که ProTide نام دارد، پشت سر بگذارد. این فناوری با افزودن گروه‌های شیمیایی کوچک به کوردیسپین، از تجزیه سریع آن جلوگیری کرده و جهت می‌شود این ترکیب بدون نیاز به ناقل داخل سلول‌های سرطانی شود.

نتیجه این تغییرات تشکیل مقدار زیاد بیشتری از متابولیت‌های فعال ضدسرطان در درون تومورها بوده است.

نسخه تحکیم‌شده این ترکیب با نام NUC-7738 شناخته می‌شود و ابتدا در مطالعات آزمایشگاهی توانست مانع ها مقاومت‌زای ترکیب مادر را پشت سر بگذارد. سپس در آزمایش‌های انسانی مرحله اول، اثربخشی آن روی مثالهای تومور قبول شد.

دانشمندان در مقاله‌ای که سال ۲۰۲۱ در نشریه Clinical Cancer Research انتشار شده می بود، انها گفتند NUC-7738 تا ۴۰ برابر از کوردیسپین طبیعی پرقدرت عمل می‌کند و عوارض جانبی محدودی دارد. این آزمایش‌ها اکنون داخل مرحله دوم شده‌اند و روی بیماران مبتلا به تومورهای گسترش یافتهای که گزینه درمانی مؤثر فرد دیگر برایشان باقی نمانده آزمایش خواهد شد.

در مرحله دوم این مطالعه، داروی NUC-7738 با داروی ایمنی‌درمانی به نام pembrolizumab ترکیب شد. شرکت‌کنندگان نیز ۱۲ بیمار بین ۴۲ تا ۷۴ سال بوده‌اند که همه حداقل ۲ بار با مهارکننده‌های PD-1 درمان شده بودند.

نتایج تحقیق مشخص می کند بیماری در ۹ نفر از شرکت‌کنندگان کنترل شده و در یک بیمار نیز حجم تومور ۵۵ درصد افت یافته است. علاوه‌براین، در ۷ نفر از بیماران، دوره بقای بدون پیشرفت سرطان بیشتر از ۵ ماه بوده که باتوجه‌به جمعیت شرکت‌کنندگان اتفاق نادری است.

شرکت NuCana این چنین اظهار کرده این دارو از نظر ایمنی نیز کارکرد مساعد داشته است.

بعد از پیروزی این مطالعات، NuCana اظهار کرده سال ۲۰۲۵ فاز دوم گسترده‌تری با تعداد بیشتری از بیماران اغاز خواهد کرد و هم‌اکنون درحال رای‌زنی با سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای بازدید شرایط قبول نهایی دارو است.