هر سال اردیبهشت که از راه می‌رسد، درخت‌های توت کنار خیابان‌ها کم‌کم میوه خواهند داد و یکی از خوشحالی‌های زیاد از رهگذران و خانواده‌ها به خصوص کودکان، چیدن توت‌های آبدار از این درخت‌ها و خوردن آنها است.

زیاد‌ها توت‌ها را نشُسته و همان موقع چیدن می‌خورند و برخی‌ها هم آن را به خانه می‌برند تا ضدعفونی کنند و همراه خانواده بخورند، اما کارشناسان می‌گویند توت‌های خیابانی، شُسته و نشُسته‌اش برای سلامت زیان دارد و بهتر است از خیرِ چیدن و خوردن این میوه بگذرید یا آن را از یک مغازه معتبر و قابل‌مطمعن بخرید.

خود شهرداری تهران که مسئول کاشت درختان توت در شهر است، همیشه به شهروندان پیشنهاد می‌کند که توت‌های درختانِ معابر را نخورند. چون علاوه بر گرد و خاکی که روی آنها می‌نشیند، آلاینده‌های هوا هم روی برگ‌ها و میوه‌ها می‌نشینند و خوردن‌شان خطرناک است.

توت‌های خیابانی را به این دلایل نخورید

اما چرا نباید از توت‌های درختانی که کنار خیابان روییده‌اند، نخوریم؟ و مگر گرد و غبار و آلاینده‌های هوا چه اثراتی روی این میوه می‌گذارند؟ کارشناسان اصرار دارند که کلانشهرهایی همانند تهران، کرج، قم، مشهد و … که پر از درخت توت می باشند، دارای آلاینده‌های بسیاری هم در هوا می باشند؛ همانند ذرات معلق PM۲.۵، سرب، دی‌اکسید گوگرد، نیتروژن و … که به‌راحتی روی سطح برگ‌ها، شاخه‌ها و میوه‌های درختان می‌نشینند و در آنها رسوب می‌کنند.

درختان توت شهری هم پر از این آلودگی‌ها می باشند و مصرف توت این درخت‌ها می‌تواند عوارض مختصر‌زمان و بلندمدتی برای سلامت تشکیل کند. آلاینده‌های شیمیایی و میکروبیِ روی سطح توت‌ها در مختصر‌زمان امکان پذیر تبدیل مسمومیت‌های گوارشی، اسهال، استفراغ و عکس العمل‌های آلرژیک شوند و کودکان به علت سیستم ایمنی ضعیف‌تر و وزن کمتر، زیاد تر در معرض این خطرات می باشند. عوارض طویل مدت هم در پی تجمع فلزات سنگین در بدن، خود را مشخص می کند.

توت‌هایی پر از سرب!

خوب است بدانید که مصرف میوه‌های نشُسته که در معرض آلودگی‌های محیطی قرار دارند، می‌تواند به انتقال باکتری‌هایی همانند ای ‌کولای (E. coli) و سالمونلا (Salmonella) منجر شود. دو باکتری خطرناک که می‌توانند علتعفونت‌های گوارشی شوند. ای‌کولای امکان پذیر اسهال، درد شکمی، تب و در موارد شدید، نارسایی کلیوی تشکیل کند. به خصوص در کودکان و سالمندان. سالمونلا هم علائمی همانند اسهال، تب، استفراغ و درد شکمی به جستوجو دارد و در موارد نادر می‌تواند به عفونت‌های خونی هم منجر شود. این باکتری‌ها از طریق مصرف غذای آلوده و میوه‌های نشسته منتقل خواهد شد.

فلزات سنگین و مواد آلی فرّار هم از آلاینده های هوا می باشند که در بافت میوه ها نفوذ می‌کنند و آنها را کاملا آلوده می‌کنند. سرب، یکی از شایع‌ترین آلاینده‌ها در شهرهای آلوده است که می‌تواند به سیستم عصبی – به‌اختصاصی در کودکان – صدمه رساند و علتکاهش ضریب هوشی، مشکلات یادگیری و حتی اختلالات رفتاری شود. اکنون فکر کنید توتی را بچینید و بخورید که سرب روی آن را کاملا پوشانده است.

دکتر ایرج خسرونیا، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در این باره به همشهری‌آنلاین می‌گوید: میکروب‌ها، انگل‌ها، باکتری‌ها و این چنین مواد سمی حاضر در هوا همانند نیتروژن، سرب و … روی توت‌ها رسوب می‌کنند و علتمسمومیت فرد خواهد شد. هم در کودکان و هم در بزرگسالان.

به حرف های دکتر خسرونیا، اگر خوردن توت‌های کنار خیابان‌ها و اتوبان‌ها هر روز تکرار بشود، علتمی‌شود که سموم در بدن فرد رسوب کند و علتناراحتی‌های متعدد گوارشی و غیر گوارشی شود. فلزی همانند سرب کم کم در بدن تجمع می‌کند و در طویل‌زمان می‌تواند به بافت‌های کبد و کلیه‌ها صدمه رساند و حتی علتاختلال در مغز و سیستم عصبی افراد ‌شود.

آلودگی جوی‌ها کمتر از آلاینده‌های هوا نیست

نوشته توت‌های خیابانی هنگامی جدی‌تر می‌شود که بدانیم درختان توت علاوه بر آلودگی هوا، در معرض آلودگی‌های فرد دیگر هم می باشند. این درخت‌ها زیاد تر کنار جوی‌های آب قرار دارند؛ جوی‌هایی با آب کثیف و پر از موش و فضولات حیوانی. درخت توت از این آب تغذیه می‌کند و آلودگی می‌تواند از طریق ریشه‌ها جذب درخت شده و به میوه‌ها منتقل شود. قبل از اینها، دود خودروها را هم نباید ندیده گرفت.

زیاد‌ها می‌گویند ما توت را به خانه می‌بریم و آنها را خوب ضدعفونی می‌کنیم. نوشته این است که شستن توت فقط بخشی از آلودگی‌های سطحی همانند گردوغبار و برخی میکروب‌ها را از بین می‌برد و نمی‌تواند همه آلاینده‌ها را حذف کند. چون فلزات سنگین به پوست و حتی به بافت داخلی میوه نفوذ می‌کنند و توت هم پوست زیاد نازکی دارد. منفعت گیری از محلول‌های شوینده همانند سرکه و ضدعفونی‌کننده‌ها امکان پذیر مقداری مؤثرتر باشد، اما هم چنان نمی‌تواند میوه را کاملاً ایمن کند.

به این چند علت، دست به توت‌های‌ درخت‌های تهران نزنید

کارشناسان می‌گویند برای افت خطرات مرتبط با مصرف توت‌های شهری، بهتر است از چیدن و مصرف مستقیم توت از درختان حاشیه خیابان‌ها – به خصوص در مناطق پرتردد – خودداری شود. اگر هم قرار است مصرف شوند، حتما باید با دقت و با منفعت گیری از محلول‌های شوینده مناسب شسته شوند. هرچند اصرار می‌کنیم که این روش ضمانت‌کننده ایمنی کامل آنها نیست.

کارشناسان می‌گویند اگر درخت توت در باغ یا حیاط و دور از خیابان، جوی آب و آلودگی هوا باشد، طبق معمولً خطر کمتری دارد اما هم چنان حتما باید شسته شوند. چون امکان پذیر آلوده به گرد و خاک و فضولات پرندگان و حشره‌ها باشند. به این علت اگر زیاد اصرار دارید که حتما هر سال در فصل بهار توت بخورید، بهتر است آن را از مغازه‌ها یا فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید.