ورود هوش مصنوعی مولد (Gen AI) به محیط کار زمان بزرگی برای افزایش منفعت‌وری، خلاقیت و نوآوری فراهم کرده است اما پژوهش جدیدی که روی بیش‌ از ۳ هزار و ۵۰۰ نفر انجام شده، مشخص می کند این ابزار در کنار مزایای عملکردی می‌تواند پیامدهای روانی منفی هم داشته باشد.

بر پایه گزارش Harvard Business Review، در این تحقیق افرادی که با پشتیبانی هوش مصنوعی مولد ماموریت های خود را انجام داده بودند، منفعت‌وری بالاتری اراعه دادند اما در ادامه زمان انجام کارها بدون پشتیبانی هوش مصنوعی، دچار افت انگیزه و افزایش بی‌حوصلگی شدند.

کارایی بالاتر و انگیزه پایین‌تر با منفعت گیری از هوش مصنوعی مولد

نتایج این تحقیق مشخص می کند منفعت گیری از هوش مصنوعی مولد کیفیت و شدت انجام کارها را بالا می‌برد؛ برای مثالً گزارش‌های برسی کارکرد با پشتیبانی هوش مصنوعی طویل‌تر، تحلیلی‌تر و با لحنی سازنده‌تر تنظیم شدند. ایمیل‌هایی که با پشتیبانی هوش مصنوعی مولد نوشته شدند، نیز زبانی گرم‌تر و انسانی‌تر داشتند.

باوجوداین بعد از کنارگذاشتن هوش مصنوعی و برگشت به کارهای فردی، افراد افت انگیزه درونی (میانگین ۱۱ درصد) و افزایش بی‌حوصلگی (میانگین ۲۰ درصد) را توانایی کردند.

یکی از دلایل این کم شدن انگیزه ازدست‌رفتن حس کنترل و مالکیت بر کار است. هنگامی هوش مصنوعی قسمت‌های سخت و فکری کار را انجام می‌دهد، فرد ابتدا حس می‌کند نقش کمتری دارد و ربط حسی‌اش با آن کار افت می‌یابد. برگشت به کار بدون پشتیبانی هوش مصنوعی این حس کنترل را بازمی‌گرداند اما حس لذت و الهام‌بخشی را افت می‌یابد.

برای منفعت‌برداری مؤثر از مزایای هوش مصنوعی مولد بدون صدمه‌ به انگیزه کارکنان، شرکت‌ها باید از ترکیب هوشمندانه‌ای از شراکت انسان و هوش مصنوعی منفعت گیری کنند.

این ترکیب باید شامل برنامه‌ریزی ماموریت های جدا گانه و چالش‌برانگیز سپس از فعالیت‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی باشد. شفاف‌سازی نقش فناوری در فرایندها نیز مهم است تا حس مالکیت و مسئولیت‌پذیری افراد نگه داری شود. تشکیل اعتدال بین ماموریت های جدا گانه و مبتنی‌بر AI تنوع ذهنی و تعامل انسانی را تحکیم می‌کند.

این چنین آموزش موثر کارکنان برای منفعت گیری هوشمندانه از این ابزارها از تضعیف توانایی‌ها و انگیزه‌های انسانی جلوگیری می‌کند. این رویکرد تعادلی پایدار بین کارایی و رضایت شغلی تشکیل می‌کند.

در آخر، آینده کار به تعامل هم‌افزا بین انسان و هوش مصنوعی بستگی دارد که درصورت مدیریت صحیح، امکان نگه داری هم‌زمان منفعت‌وری و انگیزه را فراهم می‌کند.