مطالعات تصویربرداری پیشرفته، همانند پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ در مجله PLOS ONE انتشار شد، نشان داد که این صدا ناشی از فروپاشی جزئی حفره‌های گازی در مایع سینوویال است. این فرآیند طبق معمولً بدون درد است و به‌خودی‌خود به ساختار مفصل صدمه نمی‌رساند. اما سوال مهم اینجاست: آیا تکرار مداوم این عمل می‌تواند عوارض بلندمدتی داشته باشد؟

آیا شکستن قولنج علتآرتروز می‌شود؟

یکی از شایع‌ترین باورهای غلط این است که شکستن قولنج انگشتان دست تبدیل آرتروز می‌شود. اما آیا این ادعا پایه علمی دارد؟ تحقیقات متعدد، از جمله مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۱ در Journal of the American Board of Family Medicine انتشار شد، مشخص می کند که هیچ ربط مستقیمی بین شکستن قولنج انگشتان و ابتلا به آرتروز وجود ندارد.

در آزمایشی دلنشین، دکتر دونالد آنگر، پزشک آمریکایی، به زمان ۶۰ سال به‌صورت روزانه قولنج انگشتان یک دست خود را ناکامی و دست دیگر را به‌گفتن گروه کنترل دست‌نخورده نگه داشت. نتایج این آزمایش، که در سال ۱۹۹۸ انتشار شد، نشان داد که هیچ تفاوت قابل‌توجهی در سلامت مفاصل یا ابراز آرتروز بین دو دست وجود ندارد. این یافته‌ها توسط مطالعات بعدی نیز قبول شده‌اند.

خطرات احتمالی – چه وقتی باید دلواپس باشیم؟

اگرچه شکستن قولنج در افراد سالم طبق معمولً بی‌خطر است، در برخی موارد می‌تواند مشکل‌ساز شود. اگر این کار با درد، تورم، یا محدودیت حرکتی همراه باشد، امکان پذیر نشانه‌ای از مشکلات مفصلی همانند التهاب، صدمه به رباط‌ها، یا حتی بیماری‌هایی همانند نقرس باشد. در این موارد، مراجعه به پزشک الزامی است.

شکستن قولنج گردن یا کمر، به‌اختصاصی اگر به‌صورت ناگهانی یا با سختی زیاد انجام شود، می‌تواند خطرناک‌تر باشد. مقاله‌ای در Spine Journal هشدار می‌دهد که حرکات ناگهانی گردن امکان پذیر به عروق خونی یا اعصاب صدمه رساند و در موارد نادر حتی تبدیل سکته مغزی شود. این چنین، تکرار بیش‌ازحد این عمل می‌تواند به هایپرموبیلیتی (بیش‌تحرکی مفصلی) منجر شود که پایداری مفاصل را افت می‌دهد.

گروه‌های در معرض خطر – چه افرادی باید احتیاط کنند؟

افراد مبتلا به بیماری‌های مفصلی همانند آرتریت روماتوئید یا پوکی استخوان باید از شکستن قولنج خودداری کنند. سختی اضافی روی مفاصل صدمه‌دیده می‌تواند التهاب را تشدید کند. این چنین، سالمندان و افرادی با ضعف عضلانی زیاد تر در معرض خطر می باشند، چون مفاصل آن‌ها امکان پذیر تحمل فشارهای ناگهانی را نداشته باشد.

چطور عادت شکستن قولنج را ترک کنیم؟

اگر شکستن قولنج به عادتی مکرر تبدیل شده است، می‌توانید با راه حلهای جانشین تنش عضلانی را افت دهید:

• ورزش‌های کششی: حرکات کششی ملایم می‌توانند گرفتگی عضلات را رفع کنند.
• تحکیم عضلات: ورزش‌های مقاومتی همانند کار با وزنه‌های سبک به پایداری مفاصل پشتیبانی می‌کند.
• مدیریت استرس: بعضی اوقات شکستن قولنج واکنشی به استرس است. تکنیک‌های آرام‌سازی همانند یوگا یا مدیتیشن می‌توانند جانشین مناسبی باشند.

اعتدال بین لذت و احتیاط

شکستن قولنج در اکثر موارد برای افراد سالم بی‌خطر است و ربط مستقیمی با بیماری‌هایی همانند آرتروز ندارد. بااین‌حال، انجام مکرر و نادرست آن، به‌اختصاصی در نواحی حساس همانند گردن و کمر، می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد. اگر این عادت با علائم غیرعادی همراه است، بهتر است با پزشک مشورت کنید. به‌جای تکیه بر شکستن قولنج برای تسکین، می‌توانید از راه حلهای ایمن‌تر همانند ورزش و فیزیوتراپی منفعت ببرید.