به گزارش خبرنگار اجتماعی ، این روزها، در سایه نبوده است نظارت‌های کافی بر تجویز داروها و این چنین افزایش دقت جامعه به ویژگی‌های ظاهری به‌اختصاصی بلند بودن قد، تعداد بسیاری از خانواده‌ها به امید بلندقدتر شدن فرزندانشان، به متخصصان غدد و اطفال مراجعه می‌کنند. در این بین، تجویز هورمون رشد برای کودکانی که روال طبیعی رشد را طی می‌کنند، به روندی دلواپس‌کننده تبدیل شده است؛ هورمونی که اگرچه در موارد خاص می‌تواند سودمند باشد، اما در صورت منفعت گیری غیرضروری و بی‌ضابطه، عوارض خطرناکی برای سلامت کودک به جستوجو دارد.

عوارض خطرناک هورمون رشد برای کودکان چیست؟

مطالعات علمی متعدد نشان خواهند داد که مصرف نادرست یا غیرضروری هورمون رشد (GH) می‌تواند تبدیل ابراز عوارض جدی در کودکان و بزرگسالان شود. عوارض احتمالی مصرف این هورمون شامل دردهای مفصلی، مقاومت به انسولین، بزرگ‌شدن اندام‌ها (آکرومگالی)، اختلال در کارکرد تیروئید، ژنیکوماستی (بزرگ شدن پستان در مردان)، افزایش سختی خون و حتی افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌‌ها در بزرگسالی است.

یکی از نگرانی‌های مهم این است که مصرف طویل‌زمان هورمون رشد امکان پذیر علتتغییرات متابولیک گسترده‌ای در بدن کودک شود که اثرات آن در بزرگسالی نمایان شود؛ از جمله افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ یا ناهنجاری‌های استخوانی.

انتظار نامعقول خانواده‌ها برای رشد قدی کودکان

با وجود این هشدارها، برخی خانواده‌ها هم چنان اصرار دارند که فرزندانشان حتماً قد بلندی داشته باشند؛ حتی اگر بهای آن، تحمل عوارض خطرناک دارو باشد. این در حالی است که در تعداد بسیاری از این خانواده‌ها، میانگین قد والدین و دیگر اعضای فامیل نیز مختصر‌ است و بر پایه اصول ژنتیکی، انتظار قدی شگفت انگیز برای فرزند، توقعی غیرواقعی به حساب می‌آید.

هورمون رشد در چه صورت برای کودکان پیشنهاد می‌شود؟

در همین جهت، دکتر علی ربانی، رئیس انجمن پزشکان کودکان ایران در او مباحثه با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: تزریق هورمون رشد باید در مواقعی انجام شود که تجویز آن بتواند روال رشد را، که به‌طور کلی قابل پیش‌بینی است، بهبود ببخشد. اگر فردی در حال طی کردن مسیر طبیعی رشد خود باشد و خطری رشد او را تهدید نکند، تجویز هورمون رشد طبق معمولً تأثیری در افزایش قد نهایی او نخواهد داشت.

او گفت: هورمون رشد وقتی تجویز می‌شود که فرد به دلایلی رشد نمی‌کند، در حالی که باید رشد کند. در این چنین شرایطی، یکی از عمل های الزامی می‌تواند تجویز هورمون رشد یا از بین بردن مشکلاتی باشد که مانع رشد شده‌اند.

رشد قدی کودکان سرزمین حالت بدی ندارد

فوق تخصص اندوکرینولوژی کودکان با پافشاری بر این که در سرزمین ما، به‌طور میانگین، رشد ژنتیکی قدی در قیاس با کشورهای اطراف حالت بدی ندارد و حتی امکان پذیر بهتر هم باشد، او گفت: با این حال، مهم است که بتوانیم بر پایه ژنتیک هر کودک، رشد نهایی او را پیش‌بینی کنیم و برای رسیدن به حداکثر ظرفیت رشد ژنتیکی، برنامه‌ریزی و مدیریت ملزوم را انجام دهیم. 

ژن‌ها تعیین‌کننده قد نهایی کودک‌اند

او همین طور گفت: اگر در سال‌های رشد، این مسیر به درستی طی نشود و رشد غیرطبیعی رخ دهد، آن زمان باید مداخله کنیم اما مسئله مهم این است که رشد نهایی هر کودک تا حد بسیاری بر پایه ژنتیک او اشکار است. ما باید قبل از بلوغ، پیش‌بینی این رشد نهایی را داشته باشیم. اگر این پیش‌بینی نشان دهد که کودک در حال رسیدن به رشد مطلوب خود است، نباید در این روال دخالتی انجام دهیم.

فوق تخصص بیماری‌های غدد درون‌ریز و متابولیسم کودکان فرمود: این‌گونه نیست که اگر فردی ژن قد مختصر دارد، بتوانیم با تجویز هورمون رشد ژنتیک او را تحول دهیم و قدش را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهیم. در رابطه کودکانی که گمان می‌دهیم از نظر ژنتیکی قد کوتاهی داشته باشند، باید با دقت بیشتری آن‌ها را زیر نظر بگیریم. این مراقبت از طریق ویزیت‌های منظم و بازدید‌های مکرر انجام می‌شود تا یقین شویم کودک به حداکثر رشد ممکن بر پایه ظرفیت ژنتیکی خود می‌رسد.

انتهای مطلب/