محققان دریافته‌اند «اسید اولئیک» (اسید چرب «خوبی» که به‌وفور در روغن زیتون و دیگر روغن‌های گیاهی یافت می‌شود.) درصورت مصرف بیش‌ از حد می‌تواند بدن را به تشکیل سلول‌های چربی تازه وادار کند. درکل، محققان می‌گویند حتی مصرف سالم‌ترین مواد غذایی هنگامی از اعتدال خارج شود، امکان پذیر علتاضافه وزن شود.

اسید اولئیک اسید چرب غیراشباع و جزء مهم رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که مدام برای سلامت قلب و افت کلسترول سودمند معارفه می‌شود. اکنون مطابق گزارش نیواطلس، محققان دانشگاه‌های اوکلاهما، ییل و نیویورک به کشف مهمی دست یافته‌اند که می‌تواند دیدگاه ما درمورد این قبیل چربی‌های سالم را تحول دهد. پژوهش آنها مشخص می کند اسید اولئیک درصورت مصرف بیش‌ از حد، مسیری بیولوژیکی را در بدن فعال می‌کند که به تشکیل سلول‌های چربی تازه (فرایندی به نام آدیپوژنز) منجر می‌شود.

یقیناً باید به مسئله مهمی دقت کنیم. اسید اولئیک که چربی غالب در روغن زیتون، کانولا، آفتابگردان، آووکادو و تعداد بسیاری از چربی‌های حیوانی است، در چارچوب رژیم غذایی متعادل همانند رژیم مدیترانه‌ای، هم چنان مزایا اثبات‌شده بسیاری برای سلامتی دارد.

چطور مصرف روغن‌های گیاهی سالم علتاضافه وزن می‌شود؟

پیش‌ازاین، فکر می‌شد افزایش وزن ناشی از مصرف زیاد این روغن‌ها فقطً به‌علت کالری بالای آنهاست. اما این پژوهش نشان داد مصرف بیش‌ از حد اسید اولئیک با تأثیر بر ۲ پروتئین کلیدی (افزایش پروتئین AKT2 و سرکوب پروتئین LXR)، سیستم تنظیم چربی بدن را به‌نوعی دور می‌زند و سلول‌های پیش‌ساز چربی (APC) را حتی در وقتی که نیازی به آنها نیست، فعال و به سلول‌های چربی کامل تبدیل می‌کند.

«مایکل رودولف» (Michael Rudolph)، از محققان ارشد این مطالعه، این فرایند را به ارتش تشبیه می‌کند: «مصرف بیش‌ از حد اسید اولئیک، ابتدا تعداد سربازان سلول چربی را افزایش می‌دهد و ظرفیت بدن برای ذخیره مواد مغذی را بالا می‌برد اما در طویل مدت، اگر مقدار مواد مغذی ورودی از ظرفیت این ارتش فراتر رود، چاقی رخ می‌دهد.» این یافته از آن جهت اهمیت دارد که سلول‌های چربی بعد از راه اندازی، حتی با افت وزن نیز از بین نمی‌روال، بلکه فقط کوچک خواهد شد و با داشتن «حافظه اپی‌ژنتیک»، می‌توانند برگشت وزن را زیاد آسان‌تر کنند.

این پژوهش روی موش‌هایی که با رژیم‌های غذایی گوناگون تغذیه شده بودند و روی سلول‌های پیش‌ساز چربی انسانی در محیط آزمایشگاه انجام شده است. یقیناً محققان پافشاری می‌کنند این مطالعه محدودیت‌هایی دارد؛ ازجمله این که در محیط آزمایشگاهی انجام شده و تأثیرات طویل مدت آن بر قند خون، انسولین یا التهاب در بدن انسان بازدید نشده است. این چنین تا این مدت اشکار نیست افزایش تعداد سلول‌های چربی، به‌خودی‌خود عامل مستقیم چاقی است یا خیر.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Cell Reports انتشار شده است.