به نقل از وبدا، علی بهرام‌نژاد، مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی، در یادداشتی به الزام آگاهی و آمادگی روانی خانواده‌ها در روبه رو با مشکلاتها پرداخته و نکاتی کلیدی را برای حمایتعاطفی و روانی از کودکان صدمه‌دیده نقل کرده است.

در این یادداشت آمده است؛

«هر روز امکان پذیر ناظر اتفاقات و حوادثی باشیم که کودکان را تحت تأثیر خود قرار خواهند داد، این اتفاقات شامل سیل، زلزله، جنگ، درگیری‌های خیابانی و دیگر موارد، است، کودکان هم همانند بزرگسالان تحت تأثیر ناگوار این حوادث قرار می‌گیرند، بالاخص وقتی که تبدیل از دست دادن والدین یا نزدیکان شود یا کودکان ناظر این حوادث تلخ و ناگوار باشند. جواب کودکان به این حوادث و بلایا تابع تعداد بسیاری مسائل همانند مقدار روبه رو، سطح رشد کودک، نوع عکس العمل اطرافیان، مقدار حمایتخانوادگی و اجتماعی، مقدار توانایی‌های سازگارانه کودک و سطح تاب آوری است. اما هر چه سن این کودکان کمتر باشد، بدلیل عدم توانایی در ابراز احساسات، عواطف و افکار خود علائم متغیری از بزرگسالان از خود ابراز خواهند داد، علائمی چون اضطراب، کابوس‌های شبانه، گریه کردن، پرخاشگری، کم شدن تحصیلی، گوشه گیری و … یکی از فعالیت‌های مهم در پشتیبانی به کودکان و نوجوانان در زمان روبه رو با بلایا و حوادث صدمه‌زا خدمات و پشتیبانی‌های روانی اجتماعی است، این پشتیبانی‌ها شامل موارد زیر است: ۱- فعالیت‌هایی که به کودکان امکان گفتن احساسات و افکار بدهد. ۲- فعالیت‌هایی که همکاری، حس مسئولیت و شراکت را تشویق کند. ۳- فعالیت‌هایی که کودکان امکان شرکت در آن را داشته باشند.

والدین چه کاری در این عرصه بایستی انجام بدهند. – به کودکان مطمعن بدهند که عکس العمل‌های آنان طبیعی است. – فرصتی تشکیل کنند تا کودکان بتوانند احساسات و مشکلات خود را گفتن کنند برای مثالً نقاشی کردن در خصوص آن حادثه یا اتفاق، گفتن شعر و قصه، بازی‌های دسته جمعی و … – به کودکان پشتیبانی کنند تا کم کم به فعالیت‌های روزانه و عادی برگردند، برای مثالً اگر در سن مدرسه یا مهدکودک می باشند، این فعالیت را از سر بگیرند. – فعالیت‌های مرتبط با بازی را مجدد طراحی وکودکان را تشویق کنند تا آن را انجام بدهند برای مثالً بازی‌هایی که دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد. الف) قصه گویی، نقاشی، مجسمه سازی درمورد آن اتفاقات و حادثه ب) خواندن قصه یا شعر مورد علاقه خود برای گروه با صدای بلند ج) خواندن سرود مورد علاقه خود برای گروه با صدای بلند د) انجام بازی‌هایی که تبدیل حرکت عضلات بزرگ می‌شود همانند دویدن، توپ بازی، طناب بازی و… ه) بازی‌هایی که علتتوازن جسمی کودک می‌شود همانند لی لی کردن و) بازی‌هایی که علتتوازن ذهنی کودک می‌شود همانند ساز و بازها و بازی‌های جورچین ز) منفعت گیری از حرکت، موسیقی و بازی‌های نمایشی به منظور بازگویی داستان مشکل ساز

پشتیبانی‌های عاطفی به کودکان: کودکان در این چنین مواقعی نگرانی‌های شدیدی در خصوص از دست دادن افراد مورد علاقه و حتی چیزهای با قیمت خودشان دارند و از طرفی نگرانی در رابطه بقا و نگه داری حیات، نگرانی در خصوص تنها شدن و از دست دادن امنیت خود اشکار می‌کنند. پشتیبانی‌های عاطفی می‌تواند به این دسته از کودکان پشتیبانی کند تا این مرحله های را طی کنند و بتوانند با شرایط حاضر سازگاری اشکار کنند و عوارض ماندگار کمتری در آنان به وجود آید. لذا به منظور اراعه این خدمات والدین و همراهان کودکان به موارد زیر دقت لاز م باید داشته باشند. – مطمعن بخشی و تشکیل آسایش جسمانی از طریق برآورد کردن نیازهای اساسی کودکان – پرهیز از جدایی‌های غیر الزامی – فراهم نمودن آسایش در زمان خواب معمولی – تشویق به ابراز احساسات و افکار توسط فعالیت‌های بازی – کنترل و نظارت بر تماشای برنامه‌های مرتبط با فاجعه یا حادثه – دقت و نشان دادن علاقه و جهت به کودکان – تعدیل انتظارات در خانه و مدرسه به طور موقت – گوش دادن به بازگویی مکرر کودک از وقوع حادثه – اجتناب از پافشاری در سخن بگویید درمورد احساسات فرد با والدین – تشویق به اغاز مجدد فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی و تحصیلی – گوش دادن به سخن بگویید‌های کودکان و نشان دادن همدلی با آنان – فهمیدن احساسات آنان

نکات مهمی که والدین باید بدانند: – برای شناخت هراس کودکان بهتر است یک ربط خوب و سازنده با کودک برقرار کننند. – به سوالات کودک خود صادقانه جواب دهد. از جواب‌های مبهم، غیر واقعی جداً اجتناب کنند. – در کار روزانه، خواب و تغذیه کودکان در حد امکان هماهنگی تشکیل شود و نظمی که قبل از حادثه بوده است کم کم به خانه برگردد. – رفتارهایی همانند شب ادراری، کم شدن تحصیلی، ناخن جویدن و … کودکان را بپذیرند و بدون سخت گیری به کودک اسایش داده شود و او را تنبیه و شرمنده نسازند. – آنان را تشویق کنند به فعالیت‌های سازنده، نیکوکاری، انجام امور منزل و…. – در صورت تداوم علائم و حالات روانی در کودک، آن را به پزشک ارجاع دهند.»