با وجود اهمیت بالای سلنیوم، مصرف آن باید با دقت مدیریت شود. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بیش‌ازحد این عنصر می‌تواند با برخی بیماری‌ها، از جمله دیابت نوع ۲، در ربط باشد. به همین علت، در سال‌های تازه دانشمندان تلاش کرده‌اند تا بهتر بفهمند این ریزمغذی چطور در بدن عمل می‌کند، در چه مقدار باید مصرف شود و اثرات آن در دوزهای گوناگون چطور است. جواب به این سوال‌ها نه‌تنها برای فهمیدن بهتر عملکردهای زیستی سلنیوم مهم است، بلکه در تدوین سیاست‌های تغذیه‌ای برای جوامع گوناگون نیز کاربرد دارد. چراکه مقدار سلنیوم موردنیاز بدن امکان پذیر بسته به منطقه جغرافیایی و رژیم غذایی مردم، متفاوت باشد.

فاطمه ولی‌نژاد ثانی، استادیار گروه علوم آزمایشگاهی در دانشکده علوم پیراپزشکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در همین عرصه، پژوهشی را به‌منظور بازدید کارکرد سلنیوم و سلنوپروتئین‌ها در بدن انسان انجام داده است. این مطالعه که از نوع مطالعات مروری است، نگاهی داشته به اثرات مثبت و منفی سلنیوم بر بدن، و بازدید کرده که این عنصر چطور امکان پذیر با ابراز بیماری‌هایی همانند دیابت در ربط باشد.

برای انجام این تحقیق، ۷۹ مقاله معتبر علمی که بین سال‌های ۱۹۸۴ تا ۲۰۲۳ در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر از جمله PubMed، Scopus، Web of Science و SID انتشار شده بودند، مورد بازدید و تحلیل قرار گرفتند. مقالات انتخاب‌شده همه انها در ربط با کارکرد زیستی سلنیوم و سلنوپروتئین‌ها بوده‌اند و اطلاعات آن‌ها با دقت دسته‌بندی و قیاس شده‌اند.

بر پایه نتایج به‌دست‌آمده، سلنیوم با شرکت در ساخت پروتئین‌های خاصی به نام سلنوپروتئین‌ها، در فرآیندهای مختلفی از جمله دفاع آنتی‌اکسیدانی (محافظت از سلول‌ها در برابر صدمه‌ها)، تنظیم کارکرد قلب و مغز، سیستم ایمنی و حتی پیشگیری از سرطان نقش دارد. این پروتئین‌ها علتخواهد شد سلول‌ها بهتر بتوانند در برابر صدمه‌های ناشی از مواد سمی مقاومت کنند و کارکرد خود را نگه داری نمایند.

از نظر دیگر، یافته‌ها نشان خواهند داد که مصرف زیاد سلنیوم، به‌اختصاصی در دوزهایی بالاتر از نیاز طبیعی بدن، امکان پذیر با افزایش گمان ابتلا به دیابت نوع ۲ همراه باشد. این نوشته در دهه‌های تازه دقت محققان تعداد بسیاری را به خود جلب کرده و به یکی از دغدغه‌های مهم بهداشت عمومی تبدیل شده است. به‌اختصاصی در کشورهایی که مردم از نظر سطح دریافت سلنیوم تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند، نیاز به تنظیم دقیق مقدار مصرف این عنصر حس می‌شود.

پژوهش فوق که نتایج آن در فصلنامه «علوم پیراپزشکی و توانبخشی» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد انتشار شده‌اند، این چنین بر لزوم بازدید حالت سلنیوم در مناطق گوناگون، از جمله ایران، پافشاری دارد. چراکه سطح پایه این عنصر در جمعیت‌های گوناگون یکسان نیست. این نوشته علتشده تعیین محدوده‌های مرجع برای مصرف سلنیوم در هر منطقه، یک الزام علمی و بهداشتی محسوب شود.

مجری این پژوهش در انتها اشاره کرده است که مطالعات آینده باید بر روشن‌کردن دقیق‌تر نحوه تأثیر سلنیوم بر بیماری‌های مزمن تمرکز کنند تا بتوان راهکارهایی برای منفعت‌بردن از مزایای آن و افت خطرات احتمالی اراعه داد.