سیمین کاظمی، پژوهشگر مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در تحلیل خود درمورد اظهار نظر تازه معاون وزیر کار مبنی براینکه در مبنی بر این که یک چهارم جوانان سرزمین نه کار می‌کنند و نه درس می‌خوانند و از هر دو دختر ایرانی، یک نفر نه تحصیل می‌کند و نه شغل دارد، او گفت: آمار نیت (NEET) یعنی جوانانی که نه شغلی دارند و نه مشغول تحصیل یا آموزش می باشند، در سطح بین‌المللی قابل دسترسی است. آمار بانک جهانی مشخص می کند، در سال ۲۰۲۲، این رقم برای دختران در ایران نزدیک به ۳۷.۸ درصد بوده که زیاد تر از یک سوم دختران را در برمی گبرد. در رابطه پسران، این رقم ۱۷.۲ درصد است. 

او گفت: اگر بخواهیم قیاس‌ای بین‌المللی انجام دهیم، درصد دختران در حالت NEET در سرزمین‌هایی که با مشکلات اقتصادی بیشتری روبه رو می باشند، به اختصاصی سرزمین‌های گسترش نیافته و سرزمین‌هایی که نابرابری جنسیتی در آنها حاکم است، زیاد تر است.

کاظمی تصریح کرد: در خصوص عواملی که جهت افزایش دختران با حالت NEET شده‌اند علاوه بر حالت نامطلوب اقتصادی می‌توان به نقش دولت جامعه و خانواده اشاره کرد. در این بین سیاست‌های دولت نقش مهمی دارد. 

این جامعه شناس با گفتن این که در ایران شکاف جنسیتی در اشتغال فقط مربوط به گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال نیست، او گفت: این شکاف برای همه زنان سن کار وجود دارد. ور واقع شکاف جنسیتی در اشتغال یک مشکل عمومی است که همه زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. 

کاظمی در ادامه او گفت: متأسفانه تا بحال کاری برای افت این شکاف و پرداختن به مشکل اشتغال زنان انجام نشده است. به نظر می‌رسد دولت ایران اشتغال را زیاد تر یک امر مردانه و حق مردان می‌داند و انگار بر پایه دیدگاه سنتی معتقد است که مرد نان‌آور خانواده است و مخارج زنان باید توسط پدر یا شوهرشان فراهم شود. به همین علت، الزام کار زنان به رسمیت شناخته نمی‌شود و این قضیه به گفتن یک مشکل شناسایی نمی‌شود. 

وی با اشاره به این که در جامعه نیز اشتغال زنان چندان الزامی در نظر گرفته نمی‌شود، اظهار داشت: کارفرمایان در بازار کار ایران به توانایی و توانایی‌های زنان، به اختصاصی زنان جوان، مطمعن مقداری دارند.

کاظمی تصریح کرد: حتی هنگامی آنها را استخدام می‌کنند، طبق معمولً در کار‌هایی با حقوق پایین است که دستمزدشان با مقدار کار و توانایی زنان تناسبی ندارد. این حالت علتمی‌شود که زنان از بازار کار دلسرد و نومید شوند و اساساً از جستجوی کار دست بکشند.

او در ادامه گفت: در نتیجه، هنگامی آمار بیکاری اظهار می‌شود، امکان پذیر حرف های شود که نرخ بیکاری افت یافته، در حالی که واقعاً بیکاری افت نیافته و زنان از یافتن و جستجوی شغل نومید شده‌اند. 

این پژوهشگر حوزه زنان تصریح کرد: هنگامی عموم زنان و به خصوص زنان تحصیلکرده با مشکل بیکاری روبه رو می باشند و امیدی به یافتن شغل ندارند، همین امر امکان پذیر انگیزه دختران نوجوان جوان برای تحصیل و جستجوی کار را از بین ببرد. یا خانواده‌های شان تحصیل و جستجوی کار دختران را بی ثمر و بی آینده بدانند.

وی او گفت: اگر بخواهیم به نقش خانواده بپردازیم، زنان جوان، به اختصاصی این گروه سنی، به دو دسته تقسیم خواهد شد؛ دسته اول، جوانانی می باشند که در سطوح اقتصادی و اجتماعی پایینی قرار دارند و در استان‌های محروم و خانواده‌های کم‌برخوردار زندگی می‌کنند. این گروه اساساً امکان آموزش و اشتغال ندارند. 

این جامعه شناس گفتن داشت:، اما یک گروه دیگر با حالت NEET نیز وجود دارند که در استان‌ها و شهر‌های گسترش‌یافته‌تر زندگی می‌کنند. طبقه اجتماعی آنها لزوماً فرودست نیست و امکان پذیر در طبقه متوسط یا بالای جامعه قرار داشته باشند. یکی از دلایل این حالت، حمایتخانواده از این جوانان است.

به حرف های وی تعداد بسیاری از جوانان NEET در خانواده‌هایی پرورش می‌یابند که حتی تا سنین میانسالی هم به حمایتبی قید و شرط از فرزند مشغولند.

این پژوهشگر اجتماعی اظهار داشت: در نتیجه فرزندان که باید در نوجوانی و جوانی به تحصیل کار بپردازند یا مهارتی یاد بگیرند، با دقت به برخوردار بودن از منبع های و حمایتخانواده به حالت NEET دچار خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: این نوع حمایترا می‌توان به کلمه «شیرخوارسازی» فرزندان نامید، به این معنی که فردی که حتی ۱۸ سالش همه شده تا این مدت توسط خانواده همانند یک طفل شیرخوار نیازمند مراقبت و حمایتشناخته می‌شود. این افراد هیچ ضرورتی برای کار یا تحصیل نمی‌بینند و امکان پذیر این حالت تا سنین میانسالی هم ادامه یابد.

کاظمی در ادامه خاطرنشان کرد: دختران NEET که به اختصاصی در شهر‌های کوچک با امکانات کمتر زندگی می‌کنند، مجبورند چشم به راه فرصتی برای ازدواج در خانه بمانند. در روبه رو، برخی دیگر که امکانات بیشتری دارند، در فضای مجازی مشغولند و به مسائل جسمانی و زیبایی و مراقبت از بدن و ورزش می‌پردازند.

او تصریح کرد: برخی از جوانان نیت هم درآمد‌های غیرمعمولی دارند و زندگی‌شان به نوعی در حال گذر است. جوانان NEET شامل افرادی نمی‌شوند که در حال تحصیل می باشند، یا به هر نوع کار مزدی مشغولند بلکه شامل افرادی می باشند که اکنون بیکار می باشند و جویای کار هم نیستند.

وی اصرار داشت: در تحلیل نهایی حالت NEET یعنی زندگی عاطل و باطل جوانان محصول بحران اقتصادی، تغییرات اجتماعی و نابرابری جنسیتی است که به نظر می‌رسد همه این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا ما با این چنین مشکلی روبه رو شویم.

کاظمی او گفت: این حالت قطعاً تبعات اجتماعی خواهد داشت و به اختصاصی در بین افرادی که در گروه‌های سنی پایین‌تر قرار دارند، نارضایتی به وجود خواهد آمد.

او افزود: این زندگی برای خود شخص نیز تبعاتی خواهد داشت و از لحاظ سلامت روانی و اجتماعی به خطر خواهد افتاد. مشکلاتی همانند افسردگی، اضطراب و خودکشی در بین این جمعیت امکان پذیر اتفاق بیفتد.