ایلان ماسک و سم آلتمن هر کدام رهبر شرکت‌های هوش مصنوعی خود می باشند و رقیب یکدیگر نیز محسوب خواهد شد. همین رابطه علتشده تا بعضی اوقات در شبکه‌های اجتماعی ناظر مشاجره لفظی آنها باشیم. یقیناً رابطه بین ماسک و آلتمن به سال‌ها پیش برمی‌گردد و در ادامه تصمیم داریم درمورد تاریخچه درگیری‌های این دو نفر طی سال‌های قبل توضیح بدهیم.

ماسک و آلتمن همیشه درحال درگیری با یکدیگر نبوده‌اند. سال‌ها قبل، این دو چهره به همراه چند فرد شناخته‌شده دیگر از سیلیکون ولی، OpenAI را تأسیس کردند که امروزه با محصولاتی همانند ChatGPT شناخته می‌شود. اما ماسک در سال ۲۰۱۸ از OpenAI جدا شد و بعدها استارتاپ هوش مصنوعی خود به نام xAI را برای رقابت با OpenAI معارفه کرد.

اغاز همکاری ایلان ماسک و سم آلتمن با OpenAI

OpenAI در سال ۲۰۱۵ توسط ماسک، آلتمن، «پیتر تیل»، «رید هافمن»، هم‌بنیان‌گذار لینکدین و «جسیکا لیوینگستون»، هم‌بنیان‌گذار Y Combinator تأسیس شد. مقصد این گروه تشکیل یک سازمان غیرانتفاعی می بود که گسترش هوش مصنوعی را «به روشی که بیشترین سود را برای کل بشریت داشته باشد» جستوجو کند.

در آن زمان، ایلان ماسک هوش مصنوعی را «بزرگ‌ترین تهدید موجودیتی» برای بشریت توصیف کرده می بود. در بیانیه‌ای که زمان تأسیس OpenAI انتشار شد، آمده می بود:

«سخت است بتوان مقدار منفعت هوش مصنوعی در سطح انسانی را برای جامعه فکر کرد و به همان اندازه دشوار است که بتوان مقدار صدمه آن را در صورت گسترش یا منفعت گیری نادرست پیش‌بینی کرد.»

جدایی ماسک از OpenAI

ماسک در سال ۲۰۱۸ از هیئت‌مدیره OpenAI کنار رفت. این شرکت در یک پست وبلاگی گفت:

«با دقت به این که تسلا هر روز بیش‌تر بر روی هوش مصنوعی تمرکز می‌کند، این تصمیم می‌تواند یک تعارض احتمالی در آینده برای ایلان را رفع کند.»

در همان پست پافشاری شده می بود که ماسک هم چنان به اراعه مشاوره و پشتیبانی‌های مالی ادامه خواهد داد.

بااین‌حال، مطابق حرف های یکی از افرادی که در این ماجرا دخیل بوده و با نشریه The New Yorker گفتگو کرده، ماسک بعد از جدایی، از ضمانت خود برای فراهم بودجه اضافی OpenAI نیز صرف‌نظر کرده است.

آلتمن در گفتگو با این مجله درمورد آن زمان حرف های می بود:

«زیاد سخت می بود. ناچار شدم قسمت بسیاری از زندگی و وقتم را مجدد سازمان‌دهی کنم تا یقین شوم که بودجه کافی داریم.»

اغاز درگیری‌های ایلان ماسک و سم آلتمن

در برخی گزارش‌ها ادعا شده که سم آلتمن و دیگر هم‌بنیان‌گذاران OpenAI در سال ۲۰۱۸ نظر ایلان ماسک برای اداره شرکت را رد کرده بودند. Semafor در گزارش سال ۲۰۲۳ خود ذکر کرده می بود که ماسک تصمیم داشته برای ناکامی گوگل، به‌تنهایی مدیریت OpenAI را برعهده بگیرد. اما هنگامی این نظر رد شده، او فراهم مالی خود را متوقف کرد و از هیئت‌مدیره کنار رفت.

سپس از آن، ماسک در سال ۲۰۱۹ توضیحاتی درمورد علت خروج خود اراعه کرد و او گفت با مسیری که OpenAI در پیش گرفته می بود موافق نبوده است. او در پستی نوشت:

«باید روی حل مشکلات بزرگ مهندسی و تشکیل (به‌اختصاصی) در تسلا و اسپیس‌ایکس تمرکز می‌کردم. این چنین، تسلا برای جذب برخی از همان نیروهایی که OpenAI می‌خواست، رقابت می‌کرد و من با بخشی از کارهایی که تیم OpenAI می‌خواست انجام دهد موافق نبودم. با ترکیب همه این موارد، بهتر می بود که در شرایط خوبی از هم جدا شویم.»

اما ماسک بعد از جدایی، چندین بار از OpenAI انتقاد کرده است. دو سال سپس از خروج، او در عکس العمل به گزارشی از MIT Technology Review که از وجود فرهنگ نهان‌کاری در OpenAI خبر داده می بود نوشت:

«OpenAI باید شفاف‌تر عمل کند.»

او این چنین با اشاره به «داریو آمودی» که در آن زمان استراتژی OpenAI را هدایت می‌کرد، حرف های می بود که «در عرصه ایمنی مطمعن بسیاری به داریو ندارم.»

در دسامبر ۲۰۲۲ و تنها چند روز بعد از انتشار کردن ChatGPT، ماسک خبرداد که OpenAI پیش‌تر به پایگاه داده توییتر (که در آن زمان تحت مالکیت ماسک درآمده می بود) برای آموزش این چت‌بات دسترسی داشته و او این دسترسی را متوقف کرده است. او نوشت:

«باید فهمیدن بیشتری از ساختار حاکمیتی و برنامه‌های درآمدزایی این شرکت در آینده اشکار کنم. OpenAI به‌گفتن یک سازمان متن‌باز و غیرانتفاعی اغاز به کار کرد. هیچ‌کدام از این دو اکنون درست نیست.»

یک ماه سپس، او مجدد این ادعا را تکرار کرد و نوشت:

«تا این مدت نمی‌فهمم چطور یک سازمان غیرانتفاعی که من نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار به آن اهدا کردم، به یک شرکت انتفاعی با قیمت بازار ۳۰ میلیارد دلاری تبدیل شده است. اگر این کار قانونی است، چرا همه این کار را نکنند؟»

نامه ماسک و چند متخصص برای توقف گسترش هوش مصنوعی

ایلان ماسک این چنین یکی از بیشتر از هزار نفری می بود که نامه‌ای سرگشاده را برای توقف شش‌ماهه آموزش سیستم‌های پیشرفته هوش مصنوعی امضا کردند.

این نامه که در مارس ۲۰۲۳ انتشار شد و امضای چندین متخصص حوزه هوش مصنوعی را هم داشت، به نگرانی‌ها درمورد خطرات بالقوه این فناوری برای بشریت اشاره می‌کرد. در این نامه آمده می بود:

«سیستم‌های قوی هوش مصنوعی باید فقط وقتی گسترش اشکار کنند که یقین باشیم اثرات آنها مثبت خواهد می بود و خطراتشان قابل مدیریت است.»

اما گزارشی از The New Yorker مشخص می کند همزمان با ارسال این نامه، ماسک به‌طور پنهانی در حال ساخت رقیب خود در این حوزه یعنی شرکت xAI بوده است. این شرکت در همان مارس ۲۰۲۳ تأسیس شد.

جواب سم آلتمن به اظهارات ایلان ماسک

درمقابل، آلتمن نیز به برخی از انتقادهای ماسک از OpenAI عکس العمل نشان داده است.

او سال ۲۰۲۳ در پادکست On With Kara Swisher او گفت:

«اگر بخواهم به یک مسئله مثبت برای ایلان فکر کنم، این است که او واقعاً به آینده‌ای خوب با AGI اهمیت می‌دهد.»

او یقیناً در ادامه سخن بگویید‌های خود او گفت:

«او آدم بی‌شعوری است، سبکی دارد که من دوست ندارم داشته باشم. اما فکر می‌کنم او واقعاً اهمیت می‌دهد و بابت آینده‌ای که پیش روی بشریت قرار دارد، به‌شدت دلواپس است.»

آلتمن این چنین در قبل ماسک را به‌گفتن یکی از قهرمانان خود توصیف کرده می بود.

شکایت ایلان ماسک از OpenAI و سم آلتمن

ایلان ماسک در مارس ۲۰۲۴ برای اولین بار از سم آلتمن و OpenAI شکایت کرد. او در آن زمان علیه آلتمن، OpenAI و هم‌بنیان‌گذار دیگر شرکت، «گرگ براکمن»، شکایتی را نقل کرد و مدعی شد که مسیر این شرکت در سال‌های تازه با اصول اولیه تأسیس آن در تضاد بوده است.

وکلای ماسک در این شکایت ادعا کردند که OpenAI «به یک شرکت بسته و عملاً به زیرمجموعه بزرگ‌ترین شرکت فناوری جهان تبدیل شده» و «درحال گسترش یک AGI برای سودآوری حداکثری مایکروسافت و نه منفعت بشریت است.»

چند ماه سپس، ماسک ابتدا شکایت خود را بعد گرفت، اما در ماه آگوست، شکایت جدیدی علیه سم آلتمن و گرگ براکمن ثبت کرد.

در این شکایت ادعا شده می بود که مدیران OpenAI از نگرانی‌های ماسک درمورد خطرات موجودیتی هوش مصنوعی سوءاستفاده کرده و او را «به‌دقت فریب داده‌اند» تا این شرکت را به‌گفتن یک سازمان غیرانتفاعی هم‌بنیان‌گذاری کند. مطابق متن شکایت، مقصد اولیه شرکت گسترش ایمن هوش مصنوعی به روشای باز و برای منفعت بشریت بوده است.

در عکس العمل به این شکایت، OpenAI خبرداد:

«ایمیل‌های قبلی ایلان هم چنان گویای همه‌چیز می باشند.»

این ایمیل‌ها که در مارس همان سال توسط OpenAI انتشار شدند، مکاتباتی بین ماسک و مدیران شرکت را نشان می‌دادند که در آن ماسک با تحول مسیر به مدل انتفاعی موافقت کرده و حتی نسبت به ادغام این استارتاپ هوش مصنوعی با تسلا ابراز تمایل کرده می بود.

ماسک در نوامبر شکایت خود علیه OpenAI را اصلاح کرد تا نام مایکروسافت را نیز به فهرست متهمان اضافه کند. او این چنین «رید هافمن»، عضو هیئت‌مدیره مایکروسافت و عضو اسبق هیئت‌مدیره OpenAI، را به‌گفتن یکی از متهمان معارفه کرد. این میلیاردر همکاری OpenAI با مایکروسافت را یک «ادغام عملی» توصیف کرد و هر دو طرف را به انجام عمل های ضدرقابتی، از جمله «پرداخت‌های بسیار به کارکنان» متهم کرد.

دو هفته سپس، ماسک خواست جدیدی اراعه کرد تا قاضی مانع از آن شود که OpenAI حالت غیرانتفاعی خود را کنار بگذارد.

در فوریه سال ۲۰۲۵ هم گروهی از اندوخته‌گذاران به رهبری ایلان ماسک پیشنهادی ۹۷.۴ میلیارد دلاری برای کنترل OpenAI اراعه کردند. ماسک در آن زمان اظهار کرده می بود مقصد از این نظر برگشت دادن OpenAI به یک «نیروی متن‌باز و متمرکز بر ایمنی برای منفعت بشریت» است.

آلتمن اما این نظر را رد کرد و به طعنه او گفت:

«نه، متشکرم. اما اگر بخواهید ما توییتر را ۹.۷۴ میلیارد دلار می‌خریم.»

شکایت OpenAI و سم آلتمن از ایلان ماسک

سپس از آن هم نوبت به OpenAI رسید تا از ایلان ماسک شکایت کند. این شکایت که در ماه آوریل ثبت شده می بود، از دادگاه خواست تا ماسک را از انجام «عمل های غیرقانونی و ناعادلانه زیاد تر» منع کند و او را بابت «خساراتی که تا بحال داخل کرده» مسئول بشناسد.

درمقابل، ایلان ماسک از دادگاه فدرال خواست شکایت OpenAI را رد کند چون آن را از نظر قانونی بی‌مبنا می‌دانست. تیم حقوقی ماسک اظهار کرده که نظر ۹۷.۳۷۵ میلیارد دلاری او برای خرید دارایی‌های OpenAI و کارهایی که برای اجرای این نظر انجام داده، از نظر قانونی تحت حمایتآزادی گفتن (متمم اول قانون اساسی آمریکا) قرار می‌گیرد و به این علت نمی‌توان علیه او شکایت کرد.

بنا بر گزارش فرد دیگر از اینسایدر، وکلای آلتمن این چنین ادعا کرده‌اند ماسک به‌علت کینه شخصی خود نسبت به آلتمن دست به این چنین اقداماتی علیه OpenAI زده است. OpenAI این عمل های را تلاشی بدخواهانه برای کند کردن پیشرفت شرکت و دستیابی به کنترل آن می‌داند و می‌گوید ماسک هیچ زمان مأموریت شرکت را مورد نظر نداشته و همیشه برنامه شخصی خود را جستوجو کرده است.

انتقاد سم آلتمن از کارکرد گراک

چت‌بات هوش مصنوعی گراک (Grok) متعلق به استارتاپ ایلان ماسک، یعنی xAI در ماه‌های قبل با اشاره‌های نامربوط به «نسل‌کشی سفیدپوستان در آفریقای جنوبی» حاشیه‌ساز شده می بود. xAI ضمن حل مشکل علت آن را تحول مربوط به «سیستم‌ پرامپت» Grok خبرداد.

سم آلتمن نیز در عکس العمل به این نوشته با انتشار کردن پستی طعنه‌آمیز نوشت:

«راه‌های بسیاری برای وقوع این چنین اتفاقی وجود دارد. مطمئنم xAI به‌زودی یک توضیح شفاف و کامل اراعه خواهد کرد. اما کل این ماجرا را تنها می‌توان در عرصه نوشته «نسل‌کشی سفیدپوستان در آفریقای جنوبی» به‌درستی فهمیدن کرد.

او این چنین برای تمسخر با پیروی لحن گراک در ادامه گفت:

«به‌گفتن یک هوش مصنوعی که برای جستجوی حداکثری حقیقت برنامه‌ریزی شده‌ام و از دستورالعمل‌ها پیروی می‌کنم…»

معارفه GPT-5 و انتقاد ایلان ماسک به مایکروسافت

اغاز این ماه هوش مصنوعی GPT-5 توسط OpenAI معارفه شد. این شرکت ادعا کرده می بود کارکرد GPT-5 که به‌طور رایگان در دسترس قرار گرفته، در حوزه‌هایی از جمله کدنویسی، سلامت و امنیت زیاد پیشرفت کرده است. بعد از آن، مایکروسافت نیز این مدل‌ها را به کوپایلت اضافه کرد.

در عکس العمل به این نوشته، ماسک خبرداد:

«OpenAI زنده‌زنده مایکروسافت را می‌بلعد.»

در عکس العمل به ماسک، آلتمن به شبکه CNBC او گفت:

«من زیاد به [ماسک] فکر نمی‌کنم. او همه روز فقط [در ایکس] توییت می‌کند که OpenAI چه مقدار افتضاح است، مدل ما بد است، و این که [ما] شرکت خوبی نخواهیم شد.»

سم آلتمن ایلان ماسک را به دستکاری الگوریتم ایکس متهم کرد

در تازه ترین حواشی مربوط به این دو کارآفرین، مدیرعامل OpenAI ماسک را به دورویی و دستکاری الگوریتم شبکه اجتماعی ایکس برای افزایش بازدید پست‌های شخصی‌ خود متهم کرده می بود. یقیناً پیش از آن، ایلان ماسک اپل را به علت «تبعیض» به سود OpenAI در اپ استور، به شکایت ضدانحصار تهدید کرده می بود.

در ادامه این موارد، ماسک و آلتمن در شبکه اجتماعی ایکس به مشاجره مستقیم با یکدیگر پرداختند و مالک ایکس، مدیرعامل OpenAI را دروغگو خواند.