هم افتپرستار داریم هم پرستار بیکار؟/ پارادوکس نظام سلامت ایران_آفتاب شرق

مریم یزدانی
10 Min Read


به گزارش آفتاب شرق

مشکلات پرستاران با خودکار قرمز نوشته شد و روی میز مجلس قرار گرفت؛ مشکلاتی که توازن بین فارغ‌التحصیلان رشته پرستاری و جذب نیرو را بر هم زده است.

بازدید مشکلات ریشه‌ای پرستاران از هفت الی هشت ماه قبل در دستورکار دولت قرار گرفت. اکنون جلساتی برای از بین بردن این مشکلات برگزار می‌شود. در این بین از چند سال قبل رشد مهاجرت پرستاران در برابر افتنیرو در بیمارستان‌ها مشکلات را برجسته کرده است. در این خصوص مدیرکل سازمان نظام پرستاری از قسمت‌های مهم بیمارستان‌ها سخن بگویید می‌کند که تعطیل باقی مانده؛ علت این مساله هم نبوده است امکانات یا تجهیز نشدن آن قسمت نیست؛ این تصویری است که افتپرستار را مشخص می کند.

افتپرستار یا بحران سیاست‌گذاری؟

«زیاد خوابم می‌آید. بعدا سخن بگویید کنیم؟» این جواب فائزه، یکی از پرستاران، به سوال خبرنگار فرارو درمورد سختی کار آنان می بود. او بعدتر گفت: «من به جای دو پرستار کار می‌کنم. اگر یکی از بچه‌ها مرخصی باشد، امکان پذیر ناچار شویم به جای سه نفر کار کنیم. این‌ها اضافه‌کاری است، اما حقوقی که دریافت می‌کنیم با حجم کار قابل قیاس نیست. واقعا پرسنل کم است!»

اظهارات فائزه توسط معاون پرستاری وزارت بهداشت نیز تایید شد؛ او از افت۱۰۰ هزار پرستار در سرزمین سخن او گفت. این نوشته پرسشی مهم تشکیل می‌کند: آیا سرزمین واقعا با افتپرستار روبه رو است؟ جواب به این سوال پارادوکس جالبی دارد؛ ایران سالیانه ۱۵ هزار فارغ‌التحصیل پرستاری تحویل جامعه می‌دهد، اما هم چنان افتنیرو حس می‌شود.

«م»، فارغ‌التحصیل پرستاری سال ۱۴۰۲، تا این مدت نتوانسته جذب بیمارستان‌های دولتی یا خصوصی شود و ناچار است در مراکز درمانی کوچک، قسمت تزریقات یا منشی‌گری کار کند. او او گفت: «هر جا که فکر کنید رزومه فرستادم. قابل فهمیدن نیست که دوست دوران دانشجویی‌ام دو شیفته کار کند و نتوانیم حتی یک روز در ماه برای ملاقات زمان بگذاریم، اما من بیکار باشم.» عباس عبادی نیز در این عرصه اظهار کرد: «هم افتداریم، هم پرستار بیکار».

اما آیا مشکل تنها به جذب پرستار مربوط است؟ فائزه او گفت: «به برخی از دوستان دوران دانشگاهم نظر دادم برای کار به بیمارستان ما همراه شوند، اما هنگامی رقم حقوق دریافتی من را فهمیدند، ترجیح دادند در خانه یا مراکز درمانی کوچک بمانند.» برخی تحلیلگران نیز اعتقاد دارند باید جاذبه ملزوم برای ماندگاری و جذب پرستاران فراهم شود. در همین جهت، فرمول دریافت اضافه‌کار پرستاران تحول کرده و دریافتی اضافه‌کار آنان اکنون ۲.۵ برابر شده است، اما عکس نهایی حالت هم چنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.

نگه‌داشت پرستار؛ معیشت، فرسودگی و مهاجرت

در بازدید کلان‌تر، فارغ از مقدار ورودی پرستاران به جامعه پزشکی ایران به شکل سالیانه، مشکل نگه‌داشت پرستاران به اختصاصی در کلان‌شهرهایی همانند تهران است. فائزه، در این خصوص او گفت: «حقوق من کفاف اجاره خانه را هم نمی‌دهد. زیاد زمان‌ها فکر می‌کنم کار کردن در شهرهای کوچک یا مراکز درمانی خصوصی بهتر است.» این حرف های تصویری از حقیقت معیشتی پرستاران در شهرهای بزرگ اراعه می‌دهد؛ شرایط زندگی پرهزینه و درآمد محدود، انگیزه ادامه کار را افت داده است. در این خصوص معاون پرستاری وزارت بهداشت او گفت: «شرایط پرداخت در استان‌های تهران و اردبیل به نحوی است که مقدار دریافتی پرستاران در این دو استان با یکدیگر چندان تفاوتی ندارد اما آیا هزینه‌های زندگی در این دو استان یکسان است؟»

علاوه بر مشکلات مالی، فرسودگی شغلی یکی از چالش‌های جدی این حرفه است. پرستاران با سختی کاری بالا، ساعات اضافه‌کاری طویل و مسئولیت‌های سنگین روبه رو‌اند. ترانه، یکی از همراهان بیماران مراجعه کننده به یک بیمارستان دولتی در انتقاد به حرکت پرستارهای این بیمارستان او گفت: «درست است که آن‌ها انقدر بیمار دیده‌اند که نسبت به درد آن‌ها همدردی کمتری دارند، اما این بیمار گرامی ماست. نمی‌توانیم برخورد نامناسب پرستار با بیمارمان یا حتی خودمان را تحمل کنیم.» از طرفی دیگر نمی‌توان سختی کاری پرستاران را نادیده گرفت. در این خصوص دبیر کل خانه پرستاران او گفت: «همیشه گفتیم که سختی کار بالا علتشده تعداد بسیاری از پرستاران از شغلشان فراری باشند. تعداد بسیاری از آن‌ها تصمیم به مهاجرت می‌گیرند به‌طوری‌که سالانه نزدیک به سه تا چهار هزار نفر شغل خود را ترک می‌کنند. برخی نیز به خانه‌نشینی روی می‌آورند».

سریعترین موتور جستجوگر خبر پارسی – اخبار لحظه به لحظه از معتبرترین خبرگزاری های پارسی زبان در آفتاب شرق

در رابطه مساله مهاجرت، جذابیت‌های مالی و رفاهی در خارج از سرزمین، همراه با فرسودگی شغلی و مشکلات معیشتی در داخل، علتشده برخی نیروهای حرفه‌ای به جستوجو زمان‌های شغلی در خارج از سرزمین باشند. رئیس کل سازمان پرستاری سرزمین در این خصوص او گفت: «در مقطعی برخی کشورها درها را باز کردند و با فراخوان توانستند تعداد بسیاری از پرستاران را جذب کنند؛ اما اکنون این خواست‌ها محدود شده است.»

این مساله مشخص می کند نحوه مدیریت، انگیزه‌بخشی و شرایط کاری، تعیین‌کننده ماندگاری پرستاران است. نتیجه این شرایط تصویری از حرفه‌ای پرچالش اراعه می‌دهد؛ پرستارانی که با وجود اهمیت بالای نقششان در نظام سلامت، هم چنان در معرض مشکلات مالی و روانی قرار دارند و آینده حرفه پرستاری به توانایی تشکیل انگیزه و فراهم کردن شرایط مناسب برای نگه‌داشت آن‌ها بستگی دارد.

پرستاران در محیط کاری خود با یک نابرابری دیگر نیز مواجه می باشند. منافع سطوح مدیریتی در بیمارستان‌ها در تعارض با پرستارهاست. دبیر کل خانه پرستار در این خصوص او گفت: «دنیا سالهاست از این نحوه مدیریت قبل است و این اختلاف پرداخت در هیچ جایی وجود ندارد.» در کنار این نابرابری برخورد نامناسب این سطوح با پرستاران نیز قابل دقت است که به باور برخی در بیمارستان‌های خصوصی پررنگ‌تر است.

لایحه و قولها؛ چه چیزی تحول می‌کند؟

 در روبه رو با بحران افتو فرسودگی پرستاران، پیش‌نویس لایحه‌ای اراعه شده است که مقصد آن تشکیل ساختارهای حمایتی و قانونی برای پرستاران است. رئیس کل سازمان نظام پرستاری سرزمین در رابطه پیش‌نویس این لایحه که به مجلس اراعه شده است او گفت: «استانداردسازی تعداد پرستار، الزام استخدام و نحوه بازنشستگی آن‌ها» نقل است. در این بین کارشناسان اعتقاد دارند اگر این لایحه به تصویب برسد و به درستی اجرا شود، می‌تواند نقطه‌عطفی در بهبود شرایط کاری پرستاران باشد.

با این حال، تحقق این قولها به چند عامل حیاتی وابسته است: فراهم منبع های مالی کافی، تسهیل روال جذب پرستاران و شدت‌بخشی به تصویب قانونی. حتی با وجود عمل های اولیه همانند به‌روزرسانی تعرفه‌گذاری خدمات درمانی و افت معوقات پرستاران که می‌تواند بهبود نسبی درآمد آن‌ها را به همراه داشته باشد، برخی از کارشناسان بر این باورند که این عمل های مختصر‌زمان و ناکافی است. پرستاران نیز نسبت به قولها محتاط می باشند.

 فائزه، بعد از شنیدن این خبر او گفت: «این مطرح‌ها امیدوارکننده است، اما تا هنگامی اجرایی نشوند و منبع های کافی برای آن‌ها تخصیص اشکار نکند، فقط روی کاغذ باقی می‌همانند.» حقیقت این است که پیروزی لایحه و تحول واقعی در شرایط پرستاران، تنها با حمایتطولانی مدت، مدیریت دقیق و تشکیل انگیزه برای ماندگاری نیروها مقدور خواهد می بود آن هم در دوره‌ای که نیاز سرزمین به پرستاران به حرف های مسئولان پررنگ شده است.

با دقت به این که مساله مهاجرت پرستاران کمتر جدی گرفته می‌شد، باید عکس شهر بدون پرستار را نیز در نظر گرفت. اگر به روزهای کرونا نگاهی انداخته شود اهمیت نقش آنان در جامعه  پررنگ‌تر خواهد شد. به بیانی  اگر روال خاموش ماندن قسمت‌های متفاوت بیمارستان ادامه داشته باشد، به حرف های یک کارشناس  اورژانس‌ها با صف‌های طویل روبه رو خواهد شد، تخت‌های مراقبت اختصاصی افت می‌یابد و بیماران برای دریافت خدمات اولیه ناچار به انتظار طویل خواهند شد. در این چنین شرایطی، سختی کاری بر پرستاران باقی‌مانده افزایش می‌یابد و کیفیت خدمات درمانی تحت تاثییر افتنیروی انسانی قرار می‌گیرد. شهری که در آن پرستار کافی وجود نداشته باشد، شهری است که دسترسی مردم به مراقبت‌های پزشکی محدود و کند می‌شود و قسمت‌های حیاتی نظام درمانی با ریسک تعطیلی روبه رو خواهند می بود.

دسته بندی مطالب
اخبار سلامتی

اخبار اجتماعی

اخبار ورزشی

فرهنگ وهنر

اخبار تکنولوژی

کسب وکار

Share This Article