خلبان جنگنده بودن بی‌شک یکی از پرچالش‌ترین شغل‌ها در حوزه هوانوردی است؛ چرا که نیازمند قوت جسمانی و ذهنی بسیار، دانش فنی بالا درمورد سیستم‌های پیچیده، و فهمیدن دقیق از تاکتیک‌های نظامی است. به این علت تعجبی ندارد که خلبان شدن در این حوزه، یکی از دشوارترین و انحصاری‌ترین مسیرهای شغلی محسوب می‌شود که تنها افراد معدودی از مسئولیت آن برمی‌آیند.

مسیر تبدیل شدن به خلبان جنگنده، مسیری طویل و سخت‌گیرانه است. به همین علت، منطقی است که دستمزد این افراد زیاد بالا باشد. هرچند پرواز با جنگنده‌ها به اندازه خلبان ارشد در خطوط هوایی بزرگ درآمدزا نیست، اما حقوق آن هم چنان به‌مراتب زیاد تر از تعداد بسیاری از مشاغل دیگر بوده و با افزایش رتبه و مسئولیت‌های پروازی زیاد تر هم می‌شود. علاوه بر این، خلبانان جنگنده از مزایای قابل‌توجهی برخوردارند که مجموع دریافتی آن‌ها را افزایش می‌دهد.

حقوق خلبان جنگنده چه مقدار است؟

حقوق سالانه خلبان جنگنده بسته به کشوری که در آن خدمت می‌کند متفاوت است. بیایید ابتدا با نیروهای مسلح ایالات متحده اغاز کنیم، که بزرگ‌ترین ناوگان خلبانان جنگنده در جهان را دارد. خلبانان نظامی آمریکا حقوق پایه ثابتی دریافت می‌کنند که بر پایه رتبه نظامی‌شان تعیین می‌شود؛ از ستوان دوم (O-1) تا ژنرال (O-10). اما علاوه بر این حقوق پایه، مزایا و پاداش‌های بسیاری نیز دریافت می‌کنند.

حال سوال این است: میانگین درآمد یک خلبان جنگنده چه مقدار است؟

منبع های گوناگون رقم های متغیری اراعه خواهند داد؛ برخی کمتر از ۶ رقم (زیر ۱۰۰ هزار دلار) و برخی بالاتر. به گفتن مثال، سایت Aviation Job Search اظهار می‌کند که حقوق معمول یک خلبان جنگنده در آمریکا بین ۱۰۰٬۰۰۰ تا ۱۴۰٬۰۰۰ دلار در سال است، اما این عدد زیاد تر مربوط به خلبانان باتجربه‌ای است که چندین سال در این شغل بوده‌اند. اگر به جدول حقوق استاندارد ارتش آمریکا نگاه کنیم، حقوق پایه‌ی یک خلبان تازه‌کار در سطح O-1 نزدیک به ۴۳٬۵۰۰ دلار است که این رقم شامل مزایا نیست. با احتساب مزایا، یک خلبان تازه‌کار جنگنده می‌تواند انتظار درآمدی بین ۶۰٬۰۰۰ تا ۸۰٬۰۰۰ دلار در سال را داشته باشد.

میانگین حقوق خلبان جنگنده در کشورهای گوناگون

در قیاس با ایالات متحده، مقدار حقوق در برخی کشورهای گسترش‌یافته همانند کانادا و بریتانیا پایین‌تر به نظر می‌رسد. به‌گفتن نمونه، بر پایه داده‌های سایت Glassdoor، حقوق پایه یک خلبان در نیروی هوایی سلطنتی کانادا (RCAF) بین ۴۹٬۰۰۰ تا ۸۶٬۰۰۰ دلار کانادا (۳۶٬۰۰۰ تا ۶۳٬۰۰۰ دلار آمریکا) اظهار شده، اما خلبان جنگنده از این رقم بالاتر دریافت می‌کند. همین وب‌سایت اظهار می‌کند که حقوق یک خلبان در نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا (RAF) بین ۴۵٬۰۰۰ تا ۷۰٬۰۰۰ پوند (۵۸٬۵۰۰ تا ۹۱٬۰۰۰ دلار آمریکا) است، که مجدداً، یک خلبان جنگنده انتظار دستمزد بالاتری دارد.

خلبانان جنگنده چه مزایای فرد دیگر دریافت می‌کنند؟

همانند دیگر مشاغل نظامی، شغل خلبان جنگنده نیز مجموعه‌ای از مزایا و پشتیبانی‌هزینه‌ها را شامل می‌شود که علتدلنشین‌تر شدن بسته کلی حقوق و دستمزد این شغل در نیروهای هوایی می‌گردد. این مزایا می‌تواند شامل موارد الزامی همانند پرداخت اجاره، پشتیبانی‌هزینه غذا، خدمات درمانی و مزایای بازنشستگی باشد. هرچند برخی از این مزایا در مشاغل هوانوردی غیرنظامی نیز وجود دارد، اما در نظامی‌ها طبق معمولً سخاوتمندانه‌تر می باشند، چرا که ماهیت این شغل زیاد دشوار و خطرناک است.

این چنین نوعی جبران خدمات مبتنی بر کارکرد نیز وجود دارد که می‌تواند مبلغ دریافتی ماهانه خلبان جنگنده را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد. یکی از این موارد «پرداخت پرواز» است که در ارتش آمریکا به‌طور رسمی با گفتن Aviation Career Incentive Pay (ACIP) شناخته می‌شود و طبق معمولً بین ۱۵۰ تا ۱,۰۰۰ دلار در ماه بسته به ارشدیت خلبان پرداخت می‌شود. علاوه بر این، مزایای مرتبط با مأموریت‌های جنگی و اعزام‌ها نیز وجود دارند، همانند پرداخت‌های اختصاصی برای مأموریت‌های پرخطر یا ماموریت های تخصصی همانند آموزش.

انواع مزایای پرداختی برای خلبانان جنگنده

مسئله مهم دیگر این که برخلاف تعداد بسیاری از خلبانان تجاری، خلبانان جنگنده طبق معمولً بدهی سنگینی بابت آموزش ندارند. علت این است که خلبانان نظامی طبق معمولً از طریق آکادمی‌های نظامی یا برنامه‌های آموزشی یارانه‌ای آموزش می‌بینند که آن‌ها را مقروض نمی‌کند. این در حالی است که تعداد بسیاری از خلبانان غیرنظامی باید دوره آموزش خود را با هزینه شخصی طی کنند که طبق معمولً بیشتر از ۱۰۰٬۰۰۰ دلار برای آن‌ها همه می‌شود.

سختی‌های شغل خلبان جنگنده

خلبانی جنگنده توانایی‌ای زیاد دشوار، هم از لحاظ ذهنی و هم از نظر جسمی است؛ به همین علت خلبانان جنگنده باید پروتکل‌های سخت‌گیرانه‌ای در عرصه آموزش و آمادگی جسمانی را طی کنند. اگر فردی بتواند از فرآیند انتخابی با پیروزی عبور کند، ماموریت های روزانه‌ی پرچالشی در انتظار او خواهد می بود؛ از جمله برنامه‌ریزی مأموریت، آماده‌سازی پیش از پرواز، تمرین‌های پروازی، و حتی جلسات همانند‌سازی منظم.

در زمان اعزام به میدان نبرد، خلبانان باید انتظار ساعات کاری نامنظم و روزهای کاری طویل را داشته باشند، به‌علاوه شجاعتی که برای پرواز در مناطق جنگی مورد نیاز است. با دقت به پیشرفت فنی بسیار جت‌های جنگی مدرن، خلبانان باید توانایی بالایی در پردازش داده‌ها و تصمیم‌گیری آنی داشته باشند؛ آن هم در میانه پرواز با شدت مافوق صوت.

با دقت به شدت‌های خیره‌کننده‌ای که جت‌های جنگی می‌توانند به آن برسند، خلبانان باید توانایی تحمل نیروی گرانش بالا (G-force) را داشته باشند، در غیر این صورت امکان پذیر در میانه پرواز بیهوش شوند؛ اتفاق‌ای که به آن GLOC (از دست دادن هوشیاری ناشی از نیروی G) حرف های می‌شود. این وقتی اتفاق می‌افتد که نیروی G آن‌قدر زیاد باشد که جریان خون به مغز را مسدود کند و در عرض چند ثانیه علتبیهوشی خلبان شود.

قیاس درآمد خلبانان جنگنده با خلبانان خطوط هوایی تجاری

خلبانان نظامی نباید منتظر باشند که در دوران خدمت خود به سطح درآمدی خلبانان خطوط هوایی تجاری برسند؛ به‌اختصاصی در مرحله های پایانی دوران خدمت‌شان. این تفاوت درآمد دلایل منطقی دارد، به‌خصوص این که خلبانان تجاری مسئول جان صدها نفر در داخل هواپیما می باشند. هرچند حقوق سالانه در صنعت هوانوردی تجاری در ابتدا پایین‌تر است، اما خلبانان خطوط هوایی به‌شدت در مسیر افزایش حقوق پیش می‌روال و در مرحله های ارشد کاری خود امکان پذیر درآمدی دست‌کم سه برابر یک خلبان نظامی داشته باشند.

از این‌رو، برای تعداد بسیاری این سوال پیش می‌آید که چرا یک خلبان جوان باید شغل نظامی را به‌جای پروازهای تجاری انتخاب کند؟ جواب در انگیزه‌ها نهفته است. بر پایه اظهارات تعداد بسیاری از خلبانان نظامی در فضای آنلاین، شایع‌ترین علت، حس ماموریت و لذت خدمت به سرزمین است؛ ارزشی که برای آن‌ها از کسب درآمد سطح بالا مهم‌تر است.

جدول زیر، مقدار متوسط درآمد خلبانان تجاری در شرکت‌های بزرگ هواپیمایی ایالات متحده را مشخص می کند (بر پایه اطلاعات مدرسه هوانوردی ATP):

از نگاه فقطً مالی، تعداد بسیاری از خلبانان نظامی در نهایت به حرفه تجاری روی می‌آورند، و در میانه یا اواخر دوران کاری خود می‌توانند به درآمد بالاتری دست اشکار کنند. با این حال، توانایی‌ی پرواز با گسترش یافتهترین و شوق‌انگیزترین هواپیماهای جنگی دنیا، چیزی است که هیچ دستمزدی نمی‌تواند جای آن را بگیرد.

چطور می‌توان خلبان جنگنده شد؟

شغل خلبانی جنگنده یکی از گزینشی‌ترین و دشوارترین موقعیت‌ها در ارتش محسوب می‌شود. مسیر رسیدن به این شغل، طویل و طاقت‌فرساست. حداقل شرایط اولیه برای در نظر گرفتن متقاضی شامل مدرک کارشناسی و مراعات الزامات جسمانی همانند بینایی عالی، قد مناسب و نداشتن بیماری‌های جدی است. در ارتش ایالات متحده، همه خلبانان جنگنده باید به‌گفتن افسر رسمی فعالیت خود را اغاز کنند؛ که این مسیر از طریق یکی از گزینه‌های زیر امکان پذیر:

• آکادمی نظامی
• برنامه Reserve Officer Training Corps (ROTC)
• مدرسه آموزش افسران (OTS)

بعد از آن، داوطلبان باید آزمون‌های انتخابی سختگیرانه‌ای را با پیروزی پشت سر بگذارند تا داخل دوره‌ی آموزش مقدماتی خلبانی (UPT) شوند. این دوره بین یک تا دو سال طول می‌کشد و با آموزش پرواز پایه اغاز شده و سپس به آموزش با هواپیمای جت آموزشی منتهی می‌شود. بعد از آخر دوره، بر پایه کارکرد فرد، او به یک مسیر تخصصی هدایت می‌شود که شغل خلبانی جنگنده، رقابتی‌ترین و پرطرفدارترین مسیر در بین آن‌ها است.

با تعلق یافتن به این مسیر، خلبان طبق معمولً باید یک سال دیگر آموزش تخصصی را پشت سر بگذارد. این آموزش شامل یادگیری دقیق سیستم‌های تسلیحاتی، تاکتیک‌ها، و آشنایی کامل با نوع خاصی از هواپیما می‌شود. در نهایت، فرد به یک اسکادران (گروه عملیاتی) تعلق می‌یابد تا در تمرینات «آماده‌به‌مأموریت» شرکت کند. بعد از این مرحله، خلبان به‌طور رسمی و کامل به‌گفتن خلبان جنگنده عملیاتی شناخته می‌شود.

مسئله مهم اینجاست که تبدیل شدن به خلبان جنگنده، یک ضمانت طویل مدت محسوب می‌شود. طبق معمولً از فرد انتظار می‌رود که بین ۸ تا ۱۰ سال خدمت فعال انجام دهد. علت این نوشته، هزینه هنگفتی است که ارتش برای آموزش هر خلبان جنگنده صرف می‌کند—رقمی بین ۵ تا ۱۰ میلیون دلار برای هر نفر.