پژوهشگران راه تازه‌ای برای تحکیم استخوان یافته‌اند که می‌تواند مسیر درمان پوکی استخوان را منقلب کند. در این مطالعه که توسط دانشگاه لایپزیگ آلمان و دانشگاه شاندونگ چین انجام شده، گیرنده سلولی GPR۱۳۳ به‌گفتن یکی از عوامل کلیدی در نگه داری استحکام استخوان شناسایی شده است؛ گیرنده‌ای که نقش آن از طریق سلول‌های استخوان‌ساز استئوبلاست‌ها اعمال می‌شود.

پیش‌تر ربط بین تنوع‌های ژنی GPR۱۳۳ و تراکم استخوان گزارش شده می بود. بر همین مبنا دانشمندان این بار به سراغ پروتئین کدشده توسط این ژن رفتند. آزمایش‌ها روی موش‌هایی انجام شد که در برخی از آنها ژن موردنظر حذف شده و در برخی دیگر گیرنده با ماده شیمیایی AP۵۰۳ فعال می‌شد.

نتایج نشان داد در غیاب ژن GPR۱۳۳ موش‌ها دچار ضعف استخوانی شدید همانند به پوکی استخوان خواهد شد. اما فعال‌سازی این گیرنده با AP۵۰۳ جهت افزایش دیدنی تشکیل استخوان و تحکیم آن شد. به حرف های اینس لیبشر، بیوشیمی‌دان دانشگاه لایپزیگ منفعت گیری از این ماده که اخیرا با پشتیبانی غربالگری رایانشی شناسایی شده، توانسته است استحکام استخوان را در موش‌های سالم و مبتلا به پوکی استخوان افزایش دهد.

به‌حرف های پژوهشگران AP۵۰۳ همانند یک دکمه زیستی عمل می‌کند که استئوبلاست‌ها را به فعالیت زیاد تر وادار می‌سازد و حتی همراه با ورزش، تاثییر تقویتی بیشتری مشخص می کند. هرچند این یافته‌ها در مدل حیوانی به‌دست آمده، اما پژوهشگران اعتقاد دارند سازوکار‌های شبیهی در انسان نیز وجود دارد؛ به‌اختصاصی این که اختلال در کارکرد این گیرنده به‌علت تغییرات ژنتیکی در موش‌ها کم شدن زودهنگام تراکم استخوان تشکیل کرده که همانند نشانه‌های پوکی استخوان در انسان است.

پوکی استخوان یکی از بیماری‌های جدی و شایع در جهان است که درمان‌های حاضر آن فقط روال پیشرفت بیماری را کند می‌کنند و قابلیت برگشت کامل استخوان از دست‌رفته را ندارند. این چنین تعداد بسیاری از این درمان‌ها عوارض جانبی قابل‌توجهی دارند یا با گذشت زمان کارایی خود را از دست خواهند داد.

در کنار این یافته پژوهش‌های فرد دیگر نیز در سال‌های تازه مسیر‌های نوینی برای تحکیم استخوان نظر داده‌اند. در سال ۲۰۲۴ دانشمندان یک نوع ایمپلنت مبتنی بر خون گسترش دادند که می‌تواند به ترمیم سریع تر شکستگی‌ها پشتیبانی کند. این ماده ژل‌همانند که قابلیت چاپ سه‌بعدی دارد با منفعت گیری از پپتید‌های مصنوعی ساختار لخته خون را تحکیم کرده و فرآیند ترمیم طبیعی را بهبود می‌بخشد. آزمایش‌ها روی موش‌ها نشان داد این ایمپلنت توان ترمیم استخوان را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. پژوهشگران می‌گویند اگر این فناوری برای انسان قابل‌منفعت گیری شود، می‌تواند راهی ساده و کم‌هزینه برای تشکیل ایمپلنت‌های بازساختی از خون خود بیمار فراهم کند.

در پژوهش فرد دیگر دانشمندان موفق به شناسایی هورمون تازه‌ای در موش‌های ماده شدند که رشد استخوان‌هایی بسیار متراکم و قوی را تحریک می‌کند. این هورمون که هورمون مغزی مادرانه (MBH) نام گرفته در آزمایش‌ها روی موش‌های نر و ماده جهت افزایش دیدنی تراکم، جرم و استحکام استخوان شد. به حرف های توماس آمبروسی، زیست‌شناس دانشگاه کالیفرنیا این سطح از معدنی‌سازی و ترمیم تا کنون با هیچ روش فرد دیگر حاصل نشده می بود.

هرچند تعداد بسیاری از این دستاورد‌ها تا این مدت در مرحله های آزمایش حیوانی قرار دارند، اما مجموعه این مطالعات چشم‌اندازی زیاد امیدوارکننده برای گسترش دارو‌ها و درمان‌های نوین تحکیم استخوان به وجود اورده است. پژوهشگران مطالعه سال ۲۰۲۵ اصرار می‌کنند که فعال‌سازی گیرنده GPR۱۳۳ نه‌تنها می‌تواند استخوان‌های سالم را تحکیم کند بلکه گمان بازسازی استخوان‌های تحلیل‌رفته به‌اختصاصی در زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان نیز وجود دارد.

به‌حرف های یولیانه لهمان، زیست‌مولکولیست دانشگاه لایپزیگ این تحکیم موازی استخوان بار دیگر مشخص می کند که این گیرنده چه ظرفیت بزرگی برای کاربرد‌های پزشکی در جمعیت سالمند دارد.