آژانسی تحقیقاتی در ایالات متحده آمریکا به‌جستوجو تحقق پروژه‌ای بلندپروازانه است که مقصد نهایی آن افزایش طول عمر یا بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها است. یکی از محققان مهم این پروژه می‌خواهد تحقق به این مقصد را از طریق جانشین‌کردن اعضای بدن، ازجمله مغز، جستوجو کند.

آیا جایگزینی اعضای بدن جهت افزایش طول عمر می‌شود؟

آژانس پروژه‌های پیشرفته سلامت ایالات متحده (ARPA-H) بخشی از وزارت بهداشت و سلامت این سرزمین محسوب می‌شود که سال ۲۰۲۲ و با دستور «جو بایدن» راه اندازی شد. ماموریت این نهاد جستوجو‌کردن تحقیقات نوآورانه و برجسته است که می‌توانند تأثیر بسیاری بر سطح سلامت جامعه داشته باشند. این مؤسسه به‌تازگی عمل به استخدام «جین هبرت» (Jean Hébert) در جایگاه پژوهشگر ارشد پروژه جانشین‌کردن بافت عملکردی مغز کرده است که افزودن بافت‌های زیستی جوان به مغز انسان را جستوجو می‌کند.

وزارت بهداشت و سلامت آمریکا مقصد مهم این پروژه را پشتیبانی به افرادی اظهار کرده است که دچار صدمه‌های مغزی می باشند؛ برای مثال افرادی که سکته مغزی کرده‌اند، امکان پذیر قسمتی از بافت عملکردی مغز خود را از دست بدهند و احتمالا بتوان با منفعت گیری از دستاوردهای این پروژه، شانس بهبود کیفیت زندگی آن‌ها فراهم شود. یقیناً دکتر هبرت که در دانشکده پزشکی آلبرت اینشتین تحصیل کرده است، در قبل اظهارات جاه‌طلبانه‌تری کرده می بود که از بین آن‌ها می‌توان به جایگزینی کامل مغز انسان یا دیگر اعضای بدن برای مقابله با عوارض بیماری‌ها یا جلوگیری از مرگ بر تاثییر کهن‌سالی اشاره کرد.

او در کتاب خود که سال ۲۰۲۰ انتشار کرده، شرح می‌دهد که بشر باید به‌جستوجو راهی برای جانشین‌کردن اعضای فرسوده بدنش باشد؛ همانند خودرویی مستهلک. این ایده چندان دورازذهن نیست و گمان تحقق آن وجود دارد؛ به‌خصوص این که در عصر حاضر ناظر مواردی همانند لگن‌های تیتانیومی، قرنیه‌های مصنوعی و دریچه‌های قلب آزمایشگاهی هستیم. یقیناً نباید فراموش کنیم که مغز یکی از اعضای مهم متأثر از فرایند پیری است که به مقدار بسیاری با گذشتن زمان حجم خودش را از دست می‌دهد و تا بحال راهکار خاصی برای جلوگیری از این روال یافت نشده است.

دکتر هبرت برای مقابله با فرایند پیری مغز روی جایگزینی بافت‌های قدیمی با بافت‌های جوان کشت‌شده در آزمایشگاه تمرکز داشته است. یقیناً این چنین فرایندی باید آرام انجام شود تا مغز قوت تطابق با تغییرات را داشته باشد و بتواند خاطرات و آگاهی شخص را به‌درستی به بافت‌های تازه منتقل کند. او در پژوهش‌های قبلی خود نشان داده برداشتن تکه‌های کوچکی از مغز موش و تزریق سلول‌های جنینی به آن‌ها می‌تواند جهت بازآرایی قسمت‌های ازدست‌رفته مغز با کارکرد شبیه شود.

انتظار نمی‌رود دیگر محققان چندان از فرایند جایگزینی کامل مغز استقبال کنند. حتی اگر بتوان مغز مناسبی برای اهدا اشکار کرد، بازهم محدودیت‌های اخلاقی و پیچیدگی‌های حاضر بر سر راه جراحان جهت می‌شود این چنین فرایندی دور از حقیقت باشد. بااین‌حال دولت ایالات متحده هم چنان از ایده‌های دکتر هبرت حمایتمی‌کند و به پژوهش‌های تازه ازجمله اثبات کارایی روش او در میمون‌ها و دیگر حیوانات بودجه ۱۱۰ میلیون دلاری تعلق داده است.