حتی قبل از این که چاک ییگر برای اولین بار دیوار صوتی را در اکتبر ۱۹۴۷ با هواپیمای Bell X-1 بشکند، مهندسان و فیزیکدانان با مقدار پیشرانه ای که هواپیماها می توانند تشکیل کنند بازی کرده اند. پیروزی Bell X-1 کم کم تبدیل ساخت F-100D Super Sabre، اولین جت جنگنده مافوق صوت شد. در دهه ۱۹۷۰، هر جت جنگنده در آسمامن توانست از شدت ۱ ماخ عبور کند. امروزه برخی از آنها می‌توانند دو برابر سریع تر از شدت صوت پرواز کنند، یا همان شدت ۲ ماخ، یقیناً در صورتی که خلبان بعد سوز را نیز فعال کند.

بعد سوز جت های جنگنده، سوخت را مستقیماً به درون ورودی هوای موتور تزریق می کند تا نیروی پیشرانه زیاد بیشتری تشکیل کند. همانطور که امکان پذیر انتظار داشته باشید، این کار مقدار بسیاری سوخت مصرف می کند. به همین علت است که تعداد بسیاری از تولیدکنندگان موتور جت، موتورهایی می‌سازند که بدون نیاز به بعد سوز نیز می‌توانند سریع تر از شدت صوت پرواز کنند (اگرچه با این کار جت به حداکثر شدت خود نمی‌رسد). این توانایی زیاد تر به گفتن سوپرکروز یا کروز در شدت های مافوق صوت شناخته می شود. قوت سوپرکروز نه تنها به هواپیما پشتیبانی می کند بدون بعد سوز به شدت به مقصد برسد، بلکه بزرگترین مزیت آن او گفت و گو سوخت است. جت های جنگنده مدرن بسیاری وجود ندارند که قادر به سوپرکروز باشند، به این علت در اینجا لیست کوتاهی از آنهایی که اکنون با این قابلیت پرواز می کنند، آمده است.

F-22 Raptor می تواند با شدت ۱.۵ ماخ پرواز کند

F-22 Raptor ساخت لاکهید مارتین مایه غرور نیروی هوایی ایالات متحده است، هنگامی سخن بگویید در رابطه نبرد می شود، و این حس غرور چندان بی علت هم نیست. موتورهای توربوفن دوقلوی F119-PW-100 ساخت پرت اند ویتنی می توانند با دچار شدن بعد سوز، پرواز سریعتر از ۲ ماخ را ممکن کنند، که به این جنگنده اجازه می دهد در کمترین زمان به مقصد برسد. با این حال، هر زمان که خلبان بخواهد در مصرف سوخت صرفه‌جویی کند و برد جت را بهبود بخشد، می‌تواند سریع تر از ۱.۵ ماخ سوپرکروز کند، قابلیتی که رپتور را به یک سلاح بسیار دیدنی تبدیل می کند. با توانایی سوپرکروز خود، این جنگنده می تواند به شدت به مقصد خود برسد، ماموریتش را انجام دهد، مطمعن حاصل کند که ماموریتش تکمیل شده است، در صورت نیاز با جنگنده های دشمن دچار شود و هم چنان سوخت کافی برای برگشت به پایگاه داشته باشد.

بله، Raptor سال‌ها است که به اینجا رسیده است، چون از سال ۲۰۰۵ در خدمت بوده است، اما اکنون هیچ جایگزینی برای آن در حال گسترش نیست. نیروی هوایی به توانایی های این جنگنده مطمعن دارد، و ژنرال کنت اس ویلزباخ در ژوئیه سال جاری به The War Zone او گفت که تعدادی از ارتقاهای برنامه‌ریزی‌شده، رپتور را برای سال‌های متمادی در آینده در خدمت نگه می‌دارند. و نیروی هوایی در سال ۲۰۲۲ از رپتور تمجید کرده و تصریح کرد: «طراحی هوایی پیشرفته F-22، کنترل‌های پیشرفته پرواز، جهت دهی رانش، و نسبت پیشرانه به وزن بالا، توانایی پیشی گرفتن از همه هواپیماهای جاری و پیش‌بینی‌شده را فراهم می‌کند.» رپتور آنقدر پیشرفته است که آمریکا ریسک فروش F-22 را به کشورهای خارجی از جمله نزدیکترین متحدان خود نپذیرفته است، کاری که امکان پذیر اسرار پیروزی آن را آشکار کند.

روسیه مدعی است که Su-57 این سرزمین می تواند با F-22 رقابت کند

روسیه جزئیات مربوط به قابلیت های جانشین جت‌های جنگنده MiG-29 و Su-27 را قبل از این که در نهایت به نیروی هوایی روسیه تحویل داده شود، برای زمان بسیاری مخفی نگه داشت که یقیناً قابل فهمیدن است. سوخوی Su-57 جواب روسیه به F-22 Raptor آمریکایی است، با این تفاوت که یک دوره گسترش طویل و مبهم را طی کرده است. روسیه در سال ۲۰۰۲ اغاز به کار بر روی Su-57 کرد و تا سال ۲۰۲۰ آن را داخل میدان نکرد. در حالی که می تواند با شدت دو برابر شدت صوت پرواز کند، سو-۵۷ می تواند بدون نیاز به بعد سوز به شدت ۱.۳ ماخ نیز برسد.

Felon – نامی که ناتو برای این جنگنده روسی برگزیده است – تجهیزبه دو موتور توربوفن Saturn/Lyulka 117S است که هر کدام ۳۱,۳۰۵ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می کنند. این قوت موتوری در کنار ساخته شدن از مواد کامپوزیتی گوناگون و فیلرهای لانه زنبوری آلومینیومی، علتشده که پرواز Su-57 با شدت‌های مافوق صوت آسان باشد. خلبانان Felon می توانند قبل از نیاز به سوخت گیری مجدد، تا مسافت ۳,۴۸۰ کیلومتر بدون منفعت گیری از بعد سوز پرواز کنند. با این حال، اگر خلبان از بعد سوز منفعت گیری کند، برد آن به طور قابل توجهی افت یافته و به ۱,۴۹۱ کیلومتر می رسد. غیر از آزمایش شدن در سوریه در سال ۲۰۱۸ در سناریوهای جنگی و مشاهده برخی عملیات های محدود در طول جنگ روسیه/اوکراین، هیچ کس واقعاً این زمان را نداشته است که دقیقاً ببیند Su-57 چه توانایی هایی دارد.

J-20 Mighty Dragon چینی یک هواپیمای مرموز است

Chengdu J-20 Mighty Dragon یک جت جنگنده نسل پنجمی ساخت چین و تلاشی برای ادعای برتری هوایی است. این هواپیما در مارس ۲۰۱۷ داخل خدمت نیروی هوایی ارتش آزادی‌قسمت خلق شد و چین را به سومین کشوری تبدیل کرد که از جت‌های جنگنده نسل پنجم منفعت گیری می‌کند – روسیه و ایالات متحده دو سرزمین دیگر می باشند. این جنگنده نه تنها از F-35 Lightning II، تازه ترین جنگنده نسل پنجم آمریکا سریعتر است، بلکه حرف های می شود برخلاف F-35 از قابلیت های سوپرکروز نیز برخوردار است. با این حال، اشکار نیست که با چه سرعتی می تواند پرواز کند. در واقع، اطلاعات بسیاری در رابطه تازه ترین جت جنگنده چین نمی دانیم، چون پکن جزئیات آن را نهان نگه می دارد. این جنگنده حتی داخل هیچ موقعیت جنگی نشده است تا بتواند سنجش خوبی از قابلیت های خود را اراعه دهد.

اژدهای توانای چین در ابتدا قرار می بود از یک جفت موتور روسی منفعت گیری کند تا این که چین توانست موتورهای بومی خود را بسازد. این جنگنده دو موتور Woshan-15 (WS-15) دارد که به ادعای Breaking Defense، تقریباً توانمندیهای موتور F119 F-22A را دارند. با این حال، ادعا شده است که WS-15 استقامت و دوامی شبیه موتورهای ساخت آمریکا را ندارد.

ساخت موتورهای بومی برای یک جت جنگنده مهم، چین را در صورت تبدیل شدن به بخشی از یک درگیری بزرگ، کمتر به کشورهای دیگر وابسته می کند. فراتر از قابلیت‌های سوپرکروز J-20، چین مدعی است که این جنگنده می‌تواند با هر چیزی که آمریکا و روسیه در نیروی هوایی خود دارند، رقابت کند.

کشورهای اروپایی برای ساخت Eurofighter Typhoon به هم پیوستند

این فقط جت های جنگنده نسل پنجم نیستند که با قابلیت های سوپرکروز ساخته می شوند. به لطف مجموعه ای از ابراز رسانی ها، برخی از جت های جنگنده وجود دارند که می توان آنها را در نسل خاص خود یعنی نسل ۴.۵ در نظر گرفت. Eurofighter GmbH آلمان – کنسرسیومی از BAE Systems انگلستان، Alenia Aeronautica ایتالیا، EADS Deutschland (DaimlerChrysler اسبق) و EADS اسپانیا – گرد هم آمدند تا Eurofighter Typhoon، یک جت جنگنده بال دلتا که دارای کانارد نیز هست را گسترش دهند. این هواپیما اولین پرواز خود را در سال ۲۰۰۲ انجام داد، از سال ۲۰۰۹ در چندین ارتش اروپایی عملیاتی شد، به گفتن یک جنگنده هوا به زمین اغاز شد و سپس به جایگاه یک جنگنده چند منظوره تحول نقش داد.

یوروفایتر تایفون را با دو موتور Eurojet EJ200 که هرکدام در حالت دچار شدن بعد سوز، ۲۰,۲۳۲ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می‌کنند، می تواند به شدت ۲ ماخ برسد. هنگامی موتورها بدون بعد سوز منفعت گیری می شوند، هر کدام ۱۳,۴۸۸ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می کنند و در صورت لزوم به تایفون اجازه می دهند سریعتر از ۱ ماخ پرواز کند. آلمان، بریتانیا، ایتالیا، اسپانیا، اتریش، عربستان سعودی، عمان، کویت و قطر این جنگنده را در اختیار دارند. انتظار می رود تایفون حداقل تا سال ۲۰۴۰ در خدمت باقی بماند.

دیگر جت جنگنده اروپا با بال دلتا: داسو رافال

جت جنگنده چند منظوره فرانسه با طراحی بال دلتا و کانارد ظاهری زیاد همانند به یوروفایتر تایفون دارد و شباهت ها در اینجا به آخر نمی رسد. داسو رافال همانند همتای خود در یوروفایتر، به قدر کافی مدرن شده است تا بتواند یکی از جت های جنگنده نسل ۴.۵ در نظر گرفته شود. علاوه بر این، به لطف دو موتور Snecma M88، این جنگنده می تواند شدت کروز سریع تر از ۱ ماخ نگه داری کند. بدون دچار شدن بعد سوز، هر موتور ۱۱,۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می کند. با این حال، اگر خلبان تصمیم به دچار کردن بعد سوز داشته باشد، هر کدام ۱۷,۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه تشکیل خواهند کرد که شدت این جت را به حداکثر ۱.۸ ماخ می رساند.

نیروی دریایی فرانسه این جنگنده را برای اولین بار در سال ۲۰۰۴ دریافت کرد. نیروی هوایی فرانسه تا سال ۲۰۰۶ هواپیمای رافال (در معنی عامیانه زبان فرانسوی یعنی “وزش باد”، اما به معنی تحت اللفظی انفجار آتش توپخانه) را در اختیار نداشت. این جنگنده به قدر کافی خود را به گفتن یک جنگنده با کیفیت ثابت کرده که علاقه دیگر کشورها را برانگیخته، و فرانسه رافال را به مصر، هند، قطر، یونان، کرواسی، امارات متحده عربی، اندونزی و صربستان صادر کرده است. داسو و فرانسه به اندازه ای از رافال راضی می باشند که انتظار می رود این جنگنده بعد از سال ۲۰۵۰ نیز در خدمت باشد.

F-15 همانند همیشه حیرت انگیز است

یک جت جنگنده غیرمنتظره که قادر به نگه داری این چنین سرعتی بدون بعد سوز است، F-15 Eagle است. این جنگنده نسبت به جنگنده هایی که در بالا معارفه کردیم قدیمی‌تر است، اما از زمان اولین تحویل آن به نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۱۹۷۴، ارتقاهای بسیاری داشته که آن را به اندازه هر جت جنگنده امروزی توانمند نگه داشته است. تازه ترین نسخه از این جنگنده با نام F-15EX Eagle II در واقع یک جت کاملاً تازه است. درست است که کاملاً همانند سلف خود است، اما سیستم های آویونیک، سنسورها، سیستم رادار و نمایشگر هدآپ همه انها تازه می باشند. حتی این نسخه با یک نمایشگر نصب شده روی کلاهخود همراه شده است.

راب نووتنی، سرتیپ بازنشسته نیروی هوایی، خلبان F-15، و اکنون مدیر اجرایی گسترش تجارت جنگنده‌های بوئینگ، به The War Zone حرف های است: «بله، F-15EX می‌تواند سوپرکروز کند، اما این شرایط خاصی دارد… با آویزان کردن ابزارهای مربوط به جنگ، این توانایی افت می یابد.» اما حتی F-15C قدیمی‌تر مربوط به سال ۱۹۷۹ نیز می‌توانست سوپرکروز کند: نووتنی به زمان خلبانی خود با یک F-15C اشاره می‌کند که بدون دچار کردن بعد سوز به شدت مافوق صوت رفت، در حالی که دوستانش این کار را در F-15Eهای تجهیزبه مخازن سوخت تطبیقی انجام دادند.

ایگل همیشه دیدنی بوده است، حتی با ظهور نسل های جدیدتر. در حالی که نمی تواند برخاست و فرود عمودی را انجام دهد، همیشه توانسته است یک صعود با شیب تند را بلافاصله بعد از برخاستن اغاز کند و در عرض یک دقیقه به ارتفاع ۳۰,۰۰۰ پایی برسد. F-15E می‌توانست تا شدت های فراتر از ۲.۵ ماخ نیز برسد، در حالی که Eagle II می‌تواند تا شدت ۳,۵۶۰ کیلومتر در ساعت، فقط ۱۲۸ کیلومتر در ساعت کمتر از ۳ ماخ، نیز پیش برود که سریع تر از هر جنگنده فرد دیگر است که اکنون پرواز می کند.