پژوهشگران «دانشگاه تگزاس A&M» با الهام از کارکرد کم‌مصرف مغز انسان، رویکردی تازه در طراحی هوش مصنوعی اراعه کرده‌اند که مصرف انرژی این فناوری را به‌شدت افت می‌دهد.

هوش مصنوعی امروزه می‌تواند محاسبات پیچیده و تحلیل داده‌ها را با سرعتی فراتر از انسان انجام دهد اما این توانایی به هزینه و انرژی بسیاری نیاز دارد. در روبه رو، مغز انسان باوجود قوت پردازشی شگفت انگیز، فقط ۲۰ وات انرژی مصرف می‌کند اما دیتاسنترهای میزبان مدل‌های هوش مصنوعی همانند ChatGPT به چندین گیگاوات برق نیاز دارند.

دستاورد تازه دانشمندان: مدلی برای پیروی هوش مصنوعی از رویکرد مغز انسان

به‌ گزارش Sciencedaily، محققان نوعی هوش مصنوعی تازه با نام «Super-Turing» را گسترش داده‌اند که با عملکردی شبیه مغز انسان فعالیت می‌کند. مهم‌ترین مقصد از گسترش این هوش مصنوعی بهینه‌سازی مصرف انرژی آن است.

این روزها بحران انرژی تا حد بسیاری جلوی پیشرفت هوش مصنوعی را گرفته و شرکت‌هایی همانند OpenAI را نیازمند توان محاسباتی عظیم و مصرف مقدار بسیاری برق کرده است. این نوشته حتی می‌تواند در گرمایش جهانی و افزایش دمای کره زمین نیز دخیل باشد.

دکتر «سوین یی»، استادیار مهندسی برق و کامپیوتر این دانشگاه، توضیح می‌دهد:

«مراکز داده هوش مصنوعی به توان گیگاواتی نیاز دارند اما مغز انسان حدوداً ۲۰ وات مصرف می‌‌کند؛ یعنی‌ یک‌میلیارد وات در روبه رو فقط ۲۰ وات. این مراکز داده با راه حلهای محاسباتی جاری پایدار نیستند. اگرچه توانمندیهای هوش مصنوعی شگفت‌انگیز است، تا این مدت به سخت‌افزار و تشکیل انرژی زیاد برای حمایتاز کارکرد آن نیاز داریم.»

تیم محققان دانشگاه تگزاس اعتقاد دارند کلید حل این مشکل در طبیعت و به‌اختصاصی در فرایندهای عصبی مغز انسان است. در مغز ما کارکرد تکه‌های یادگیری و حافظه جدا نیستند، بلکه ادغام شده‌اند. همه این فرایندها بر پایه ارتباطات بین نورون‌ها است. در واقع مغز انسان با یادگیری توانایی تازه یا ثبت یک خاطره، نوعی مسیر عصبی بین نورون‌ها راه اندازی می‌دهد؛ به‌همین‌ترتیب زمان منفعت گیری از آن توانایی و یادآوری خاطرات، این مسیرهای عصبی فعال شده و می‌توانیم از آنها منفعت گیری کنیم.

این نوشته در هوش مصنوعی برعکس است و هر قسمت از سخت‌افزار فعالیت خاص خود را دارد. محققان دانشگاه ایالتی تگزاس ادعا می‌کنند هوش مصنوعی Super-Turing با الهام از کارکرد مغز انسان، این شکاف را پر می‌کند. با حذف این چنین مرزی، هوش مصنوعی می‌تواند با مصرف منبع های کمتر، هم چنان کارآمد و قوی ظاهر شود.

در آزمایش این هوش مصنوعی، Super-Turing توانست بدون آموزش قبلی یک پهپاد را کنترل کند. یقیناً اغاز کنترل این پهپاد بی‌نقص نبوده است ولی این هوش مصنوعی با گذشت زمان توانست با محیط سازگار بشود و از اشتباهاتش درس بگیرد. این رویکرد سریع تر، کارآمدتر و بهینه‌تر از هوش مصنوعی سنتی است.

احتمالا اگر هوش مصنوعی Super-Turing به محصولی نهایی بدل شود، انقلابی در این حوزه رقم بزند. اندوخته‌گذاری‌های بی‌رویه در هوش مصنوعی حتی علتشده افراد نقل حوزه فناوری همانند هم‌بنیان‌گذار علی‌بابا نیز اغاز به انتقاد کنند؛ احتمالا این هوش مصنوعی نیاز به هزینه زیاد تر را افت دهد.

نتایج پژوهش حاضر در Science Advances انتشار شده است.