هرچند در کتاب‌های درسی امری غیرواقع نقل شود اما دیگر دوره‌ای که خانواده ها شش فرزند داشتند سپری شده است. آذر ماه سال قبل می بود که وزیر بهداشت خبرداد برای نخستین بار مقدار موالید در سرزمین به کمتر از یک میلیون نفر در سال رسیده است و اگر به نوشته جمعیت دقت کافی نشود، این قضیه به خطرات جدی در ابعاد اقتصادی، سیاسی و امنیتی تبدیل خواهد شد.

فهمیدن این نوشته چندان سخت نیست. خانواده‌های ایرانی با بیشتر از ۵ فرزند در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ به سه فرزند در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ و در نهایت به دو یا یک فرزند در دهه ۹۰ رسیدند.امروز به عینه مشاهده می‌شود که زیاد تر زوج‌های جوان حتی یک فرزند هم ندارند.

اگر به شرایط زوج‌های جوان که توان بچه دار شدن دارند دقت کنیم زیاد تر یا از آوردن فرزند خودداری می‌کنند یا از یک یا دو فرزند خود پشیمان می باشند. اما نوشته چیست و علت مهم خودداری زوجین از توانایی شیرین داشتن فرزند چه می‌تواند باشد؟

اجاره نشین شاغل نه زمان دارد نه پول

یکی از شهروندان سپس از گذشت سه سال از ازدواج خود می‌گوید حاضر نیست بچه دار شود. او و همسرش هر دو شاغل می باشند و همه ‌درآمدشان صرف اجاره و غذا و پوشاک می‌شود.

این شهروند می‌گوید با این که جوان هستیم اما تا این مدت نتوانسته‌ایم یک مسافرت درست و حسابی برویم. همه ‌درآمدمان صرف نیازهای الزامی می‌شود. در این چنین شرایطی آوردن یک فرزند کاملاً نادرست است.چرا که نه زمان بچه داری داریم و نه انرژی و توان مالی آن را.

هرچند این شهروند و همسر او علاقه دارند فرزندی داشته باشند اما می‌گویند اگر در این چنین شرایطی که حتی نیازهای خودشان را نمی توانند تامین کنند، فرزندی بیاورند در حق او ظلم کرده‌اند.

این اظهارات در حالی است که در سال ۱۴۰۰، بیشتر از ۵۵ درصد از خانوارهای شهری و بیشتر از ۲۵‌درصد از خانوارهای روستایی  مستأجر بودند.

مطابق اظهار مسئولان وزارت راه و شهرسازی، ۳۱ درصد از مردم ایران مستأجرند و۸ درصد در خانه‌های سازمانی زندگی می‌کنند. مطابق این آمار در شهر تهران ۵۱ درصد شهروندان مستأجر می باشند. بر پایه آمار سال ۱۳۹۸ در تهران ۴۳ درصد مستأجر داشتیم، اما نسبت مستأجران به مالکان در ۵ سال تازه رشد کرده و به بیشتر از ۵۰ درصد رسیده است. در چهار سال تازه نیز حالت مستأجری به علت افزایش قیمت مسکن به مراتب بدتر شده است و اجاره بها سال به سال قسمت بیشتری از درآمد خانوار را می‌بلعد.

کودک امروز مصرف گراتر از کودک دیروز

اما در کنار فقیرتر شدن، مصرف گرایی با افزایش همراه است. اگر وقتی کودکان دهه ۶۰ و ۵۰ به خوراکی حداقلی، لباس برادر و خواهر بزرگتر از خود، مدارس سه شیفتی، بازی در کوچه با اسباب بازی پلاستیکی و شام و ناهار ساده راضی می‌شدند، کودکان امروز که متعلق به نسل دیجیتال می باشند از بدو تولد به نوشته فشن و مد، شدت اینترنت، وسایل الکترونیکی همانند گوشی همراه و لپ تاپ و بازی‌های گران‌قیمت آنلاین اهمیت خواهند داد.

یکی از والدین در این خصوص او گفت: تنها فرزند ما بیشتر از مجموع من و همسرم هزینه دارد. او تنها ۷ سال دارد و قرار است امسال به مدرسه برود. نه تنها همه درآمد ما صرف انواع اسباب بازی، لباس و غذا می‌شود بلکه مرتباً سرگرمی‌های متنوع می‌خواهد. هر چند من و همسرم تلاش می‌کنیم با سرگرمی‌های ساده او را شاد کنیم اما در نهایت بازی کامپیوتری و رفتن به سینما، شهربازی و رستوران  او را خوشحال می‌کند.

این شهروند می‌گوید با هزینه‌های تنها فرزندش به هیچ گفتن نمی‌تواند فرزند فرد دیگر داشته باشد و از هم اکنون دلواپس آینده اوست.

وی که یک شغل قراردادی دارد معتقد است با این چنین حالت شغلی نمی‌توان برای آینده حساب باز کرد و ناچار باید فقط برای تامین نیازهای امروز تلاش کرد.

مردم باید چند فرزند داشته باشند تا وام درست و حسابی بگیرند؟

اما در روبه رو حل ریشه‌ای مشکلات که قسمت عمده آن اقتصادی است دولت مرتباً نسبت به فرزند آوری اصرار دارد و تنها تشویقی آن به مردم دادن قرضی تحت گفتن وام فرزندآوری است. در واقع شهروندان که به علت مشکلات اقتصادی نمی توانند صاحب فرزند شوند از سوی دولت برای داشتن فرزند مقروض هم خواهد شد.

این در حالی است که رقم های فرزند آوری نیز طنز تلخ است. مبلغ وام فرزندآوری ۱۴۰۳ به‌ازای فرزند اول ۴۰ میلیون تومان، فرزند دوم ۸۰ میلیون تومان، فرزند سوم ۱۲۰ میلیون تومان، فرزند چهارم ۱۵۰ میلیون تومان و برای فرزند پنجم به سپس ۲۰۰ میلیون درنظر گرفته شده می بود.

یکی از شهروندان می‌گوید این رقم های کفاف شیرخشک و پوشاک نوزاد را هم نمی‌دهد. چه برسد که غذا، پوشاک، مسکن و دیگر نیازمندی‌های آن تامین شود.

فرزندآوری هر چند مقوله‌ای مهم و کلیدی اما بی‌دقت به نیاز زوجین اصرار می‌شود. موضوعی که با این روال راه به جایی نخواهد برد و پدر و مادر جوان امروزی را حمایتنخواهد کرد.