جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، که با دعوا ناگهانی صهیونیست‌ها همراه می بود، فعلا و عجالتا به آخر رسیده است. اما زیاد تر شهروندان ما این چنین نگرانی‌ها و هراس‌هایی را به واسطه امنیت حاضر در سرزمین تا به حال توانایی نکرده‌ بودند.

امکان پذیر این  استرس‌ها  و نگرانی‌ها تا مدتی تداوم داشته باشد یا برای برخی که حساس‌ترند، نشانه‌هایش همیشگی باشد. اکنون که در مرحله آتش‌بس هستیم، بد نیست مسئله‌هایی در این مورد بدانیم. دراین‌باره با دکتر امیرحسین جلالی ندوشن، روانپزشک و سخنگوی انجمن علمی روانپزشکان به گفتگو نشسته‌ایم. مسئله‌های این متخصص را در ادامه بخوانید.

سندرم‌های دنباله‌دار

جلالی می‌گوید: وقتی که تهدیدی جدی با گمان صدمه به جسم و روح افراد رخ می‌دهد، می‌تواند سندرم‌های استرس بعد از حادثه را هم تشکیل کند. در این شرایط امکان پذیر فرد دچار هراس، اندوه، اضطراب و استرس شود که الزاما پایدار نیستند اما می‌تواند سندرم‌های استرس بعد از حادثه تشکیل کند؛ یعنی آثار حادثه در ذهن و روح و روان باقی بماند چون سیستم روانی یک سیستم دفاعی دارد.

ترومای ماندگار

به حرف های این روانپزشک، اتفاق‌هایی همانند سیل و زلزله یا موضوعاتی همانند جنگ و حوادثی که به طور انفجار، صدای انفجار یا ویرانی‌هایی که پیش می‌آید یا مواجهاتی که افراد با افراد صدمه دیده در این حوادث داشته‌اند، از جمله استرس‌هایی می باشند که امکان دارد آثار آن‌ها باقی بماند.

سخنگوی انجمن علمی روانپزشکان ادامه می‌دهد: در این موارد سیستم روانی یک نوع افزایش حساسیت اشکار می‌کند. به علت این که آن موقعیتی که ما توانایی کرده‌ایم، موقعیت مهمی بوده و اصولا سیستم ذهنی و روانی ما ماموریت دفاع از ما را دارد، در نتیجه با اتفاقات همانند به آن همانند یک سر و صدای معمولی، امکان پذیر عکس العمل نشان بدهد. برای مثال صدای افتادن یک ظرف یا ترمز ماشین را ساده نمی‌گیرد.

علائم و عکس العمل‌های تروما در شرایط جنگی

او با گفتن این که اگر بر تاثییر بمباران هواپیمای دشمن خواب افراد خراب شود و بد بخوابند، از خواب بپرند یا عکس العمل داشته باشند، اصرار می‌کند: این‌ها در حالت عادی عکس العمل‌های غیرعادی می باشند. اما این عکس العمل غیرعادی به یک شرایط غیرعادی را باید طبیعی در نظر گرفته. یعنی یک جور سیستم دفاعی که در جهت بقا کار می‌کند.

جلالی ادامه می‌دهد: بعد از وقوع این حوادث بهترین کار این است که مردم به زندگی عادی خود برگردند.

به حرف های این روانپزشک، طی یک ماه آینده این گمان وجود دارد زیاد از مردم بترسند، دل و دماغ نداشته باشند، بد بخوابند، کابوس ببینند یا نگرانی‌هایی داشته باشند. نگرانی چرخه دارد؛ یعنی فرد از نگرانی دلواپس می‌شود و این مساله افزایش اشکار می‌کند. برای عبور از این شرایط باید این چرخه را ناکامی و به زندگی عادی برگشت.

تدبیرها اختصاصی برای دوران جنگ

جلالی درمورد عمل های انجمن علمی روانپزشکان در روزهای حملات رژیم صهیونیستی گفتن می‌کند:‌ این انجمن به گفتن نهاد مشورتی، در کنار وزارت بهداشت و انجمن‌های گوناگون بوده است. اما بهترین پیشنهاد این است که مردم در صورت تداوم نگرانی‌ها و استرس‌های خود با سامانه ۴۰ ۳۰ تماس بگیرند که امن‌ترین سامانه برای گفتن مشکلات مردمی است و متخصصان زبده راهنمایی‌های ملزوم را اراعه می‌کنند.