یک مطالعه بزرگ در دانمارک باورهای رایج درمورد وزن ایده‌آل را زیر سوال برده است. نتایج این تحقیق مشخص می کند که خطر مرگ زودهنگام در افراد زیاد لاغر به مراتب زیاد تر از افرادی است که مقداری اضافه وزن دارند و شاخص توده بدنی یا BMI آنها در محدوده سالم نیست.

محققان بیمارستان دانشگاهی آرهوس دانمارک با بازدید داده‌های بیشتر از ۸۵ هزار بزرگسال به یک الگوی U شکل در ربط بین BMI و خطر مرگ دست یافتند. این یعنی هم BMI زیاد پایین و هم BMI زیاد بالا خطر مرگ را افزایش خواهند داد، اما مسئله مهم این می بود که بیشترین خطر در گروه زیاد لاغر مشاهده شد. 

بر پایه گزارش ساینس‌آلرت، نتایج نشان داد افرادی با BMI زیر ۱۸.۵ (افتوزن شدید) تقریباً سه برابر زیاد تر از افراد با BMI در محدوده سالم (۲۲.۵ تا ۲۴.۹) در معرض خطر مرگ زودهنگام قرار داشتند. در روبه رو، افرادی که BMI آنها بین ۲۵ تا ۳۵ (محدوده اضافه وزن و چاقی درجه یک) می بود، افزایش خطر مرگ قابل توجهی نداشتند.

چرا لاغری می‌تواند خطرناک‌تر از اضافه وزن باشد؟

این یافته‌ها که امکان پذیر در نگاه اول شگفت به نظر برسند، از نظر پزشکی دلایل منطقی دارند. داشتن مقداری ذخایر چربی برای بدن، به‌اختصاصی در زمان روبه رو با بیماری‌ها، مهم است. به گفتن مثال، بیمارانی که تحت درمان‌های سنگین همانند شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند، به علت ازدست‌دادن اشتها دچار افت وزن خواهد شد. در این چنین شرایطی فردی که ذخایر چربی بیشتری دارد بهتر می‌تواند با بیماری مقابله کند.

علاوه‌براین، افت وزن ناخواسته خود می‌تواند یکی از اولین علائم یک بیماری عرصه‌ای تشخیص داده نشده، همانند سرطان یا دیابت نوع یک، باشد. به این علت، BMI پایین در برخی موارد امکان پذیر نه نشانه سلامتی، بلکه یک زنگ خطر برای یک مشکل نهان باشد.

یقیناً این تحقیق بار دیگر پافشاری می‌کند که شاخص توده بدنی یا BMI یک ابزار زیاد خام و غیردقیق برای سنجش سلامت فردی است. این معیار که نزدیک به دو قرن پیش بر پایه داده‌های مردان سفیدپوست اروپایی ابداع شده، تفاوت‌های مهمی همانند ترکیب بدن (نسبت عضله به چربی)، توزیع چربی، سبک زندگی، رژیم غذایی و تفاوت‌های نژادی و قومیتی را در نظر نمی‌گیرد.

محققان این مطالعه نظر می‌کنند که با دقت به پیشرفت‌های پزشکی در کنترل بیماری‌های مرتبط با چاقی، احتمالا ملزوم باشد محدوده BMI «سالم» به سمت بالا بازنگری شود. بااین‌حال، محدودیت خود این تحقیق نیز باید در نظر گرفته شود؛ شرکت‌کنندگان در این مطالعه به دلایل پزشکی تحت اسکن بدن قرار گرفته بودند، به این علت امکان پذیر یک بیماری عرصه‌ای از قبل در آنها وجود داشته باشد.

یافته‌های این پژوهش در انجمن اروپایی مطالعات دیابت (EASD) اراعه خواهد شد.