فکر کنید صبح سپس از بیدار شدن، با دقت مسواک می‌زنید و انتظار دارید دهانتان تازه و خوشبو شود. اما مقداری سپس فهمید می‌شوید تا این مدت بوی ناخوشایندی در نفستان وجود دارد! این توانایی آشنا برای زیاد‌ها رخ می‌دهد و علتتعجب می‌شود: مگر مسواک زدن قرار نبوده است همه‌چیز را حل کند؟

حقیقت این است که بوی بد دهان همیشه به کم‌کاری در مسواک زدن مربوط نیست. عوامل نهان فرد دیگر همانند منفعت گیری نکردن از نخ دندان، تمیز نکردن زبان، خشکی دهان، نوع غذا، سیگار کشیدن و حتی برخی بیماری‌ها می‌توانند علت این مشکل باشند. در ادامه به با اهمیت ترین دلایل بوی بد دهان و راهکارهای مؤثر برای رهایی از آن می‌پردازیم.

یکی از دلایل بوی بد دهان، منفعت گیری‌نکردن از نخ دندان است. غذا به‌راحتی بین دندان‌ها گیر می‌کند و اگر فقط مسواک بزنیم، ذرات همان‌جا باقی می‌همانند و سپس از زمان کوتاهی اغاز به تجزیه می‌کنند. نتیجه آن بوی نامطبوع است. از نخ دندان باید روزی یک بار منفعت گیری کنید.

بااین‌حال، حتی اگر مسواک و نخ دندان منفعت گیری کنید، باز هم امکان پذیر بوی بد باقی بماند. باکتری‌های تولیدکننده‌ی گوگرد، روی سطح زبان و پشت گلو رشد می‌کنند. این باکتری‌ها پروتئین‌های غذا را تجزیه و گازهایی بدبو آزاد می‌کنند که بویی همانند «تخم‌مرغ گندیده» دارند. به این علت تمیزکردن زبان، چه با مسواک و چه با تمیز کننده زبان، قسمت مهمی از روتین بهداشت دهان است.

خشکی دهان یکی دیگر از علت‌های بوی بد دهان است. عواملی نظیر مصرف برخی داروها (همانند آنتی‌هیستامین‌ها)، تنفس از راه دهان یا حتی منفعت گیری‌ی بیش‌ازحد از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده می‌توانند علتکاهش ترشح بزاق شوند.

بزاق، نقش شست‌وشوی طبیعی دهان را دارد و هنگامی کمتر تشکیل شود، باکتری‌ها راحت‌تر رشد می‌کنند و بوی بد را به‌وجود می‌آورند. کم‌آبی بدن و نوشیدن زیاد قهوه نیز حالت را بدتر می‌کنند؛ چون کافئین تشکیل بزاق را تا چند ساعت افت می‌دهد.

بوی بد دهان این چنین می‌تواند از غذایی که می‌خورید ناشی شود. غذاهای دارای بوی قوی همانند سیر و پیاز جذب جریان خون خواهد شد، به ریه‌ها می‌روال و با نفس شما بیرون داده خواهد شد. همین اتفاق علتمی‌شود بوی آن‌ها حتی سپس از مسواک هم باقی بماند. سیگارکشیدن و حتی مصرف ماری‌جوانا نیز علتماندن ذرات دود در دهان و ریه خواهد شد و علاوه بر خشک‌کردن دهان، محیطی مناسب برای باکتری‌های بدبو فراهم می‌کنند.

التهاب و عفونت لثه (پریودنتیت) یکی از علل شایع بوی بد دهان است. در این حالت، بین لثه و دندان حفره‌هایی تشکیل می‌شود که باکتری‌ها در آن‌ها تجمع می‌کنند. افرادی که سیگار می‌کشند، بیشتر از دیگران در معرض این بیماری می باشند. یکی از راه‌های ساده و خانگی برای افت التهاب لثه، شست‌وشوی دهان با محلول آب نمک ولرم است که هم ضدعفونی می‌کند و هم جلوی رشد باکتری‌های زیان اور را می‌گیرد.

همیشه ریشه‌ی بوی بد دهان در دندان‌ها و لثه‌ها نیست. بعضی اوقات مشکلات سینوسی، ترشحات پشت حلق یا رفلاکس معده می‌توانند عامل آن باشند. در این حالت، اسید معده با ترشحات سینوس‌ها بوی نامطبوعی تشکیل می‌کند. این چنین در بیماران مبتلا به دیابت، اگر قند خون به خوبی کنترل نشود، بدن داخل حالتی به نام «کتواسیدوز» می‌شود. در این حالت چربی به جای قند سوزانده می‌شود و تنفس بوی شیرین و میوه‌ای اشکار می‌کند.

بوی بد دهان همیشه نشانه‌ی بی‌توجهی به مسواک زدن نیست. همان گونه که اشاره شد، دلایل آن می‌تواند از نکشیدن نخ دندان و تمیزنکردن زبان گرفته تا خشکی دهان، نوع غذا، بیماری‌های لثه یا مشکلات معده و سینوس‌ها باشد. کلید مهم، مراعات کامل بهداشت دهان (مسواک زدن، منفعت گیری از نخ دندان و تمیز کردن زبان)، نوشیدن آب کافی، پرهیز از مصرف زیاد قهوه و سیگار و در صورت نیاز مراجعه به پزشک برای بازدید علل دیگر است.