به گزارش آفتاب شرق
از ابتدای سال جاری تا بحال بیشتر از ۵۳۰ هزار نفر موفق به دریافت وام ازدواج و فرزندآوری شدهاند و مجموع تسهیلات پرداختی به ۱۱۹.۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. با این حال، توانایی متقاضیان مشخص می کند مسیر دریافت این وامها هم چنان پرپیچوخم است و حتی برای رقم ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان، ماهها انتظار در صف بانکها و مشکلات اداری، بخشی از زندگی مشترک را به تعویق میاندازد.
مطابق آمار اظهار شده توسط سارا جلالی، معاون اداره عملیات اعتباری بانک مرکزی، در نیمه نخست سال جاری بیشتر از ۹۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات ازدواج به ۲۹۰ هزار نفر پرداخت شده که نسبت به زمان شبیه سال قبل ۱۱ درصد افزایش داشته است.
سعید معیدفر، جامعهشناس، معتقد است آمار بالای طلاق در کلانشهرها بیشتر از آنکه محصول فشارهای معیشتی باشد، نتیجه تحول سبک زندگی و فردگرایی مدرن است.
او میگوید، از زمان اجرای قانون حمایتاز خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ تا آخر شهریور سال جاری، بیشتر از ۶۷۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات ازدواج به نزدیک به ۳ میلیون و ۵۳۰ هزار متقاضی پرداخت شده است و قسمت عمده متقاضیان موفق به دریافت تسهیلات شدهاند؛ به طوری که ۸۷ درصد وام خود را دریافت کردهاند و تنها ۱۳ درصد هم چنان در صف انتظار می باشند.
صف بلند برای گرفتن وام ازدواج
گزارش میدانی از تجارب زوجهای متقاضی تسهیلات ازدواج مشخص می کند که دریافت وام میتواند از چند هفته تا هفت ماه طول بکشد و بسته به بانک و ظرفیت شعب، توانایی متغیری را رقم بزند.
این تضاد بین آمار رسمی و توانایی واقعی مشخص می کند که در حالی که سیستم بانکی تلاش دارد بخشی از نیازهای جوانان را جواب دهد، اغاز زندگی مشترک زوجهای جوان با صفهای طویل، نوسان پرداختها و ناکافی بودن رقم وام گره خورده است. این حالت چشمانداز اغاز زندگی مشترک را برای تعداد بسیاری از زوجها تحت تأثیر قرار داده و روی تصمیمات اقتصادی و اجتماعی خانوادهها سایه انداخته است.
یقیناً این حالت برای همه یکسان نیست. برخی زوجها روایت میکنند که ظرف چند هفته و با تکمیل مدارک و انتخاب بانکی خوشروال توانستهاند وام خود را دریافت کنند. در روبه رو، جوانانی نیز می باشند که ماهها در صف ماندهاند، ثبتنامشان چندین دفعه لغو و از نو انجام شده و هر بار با صفهای طویلتر و قولهای تکراری روبه رو شدهاند.
توانایی متفاوت زوجها در مسیر پرپیچوخم وام ازدواج
یکی از این زوجها که اغاز اسفند ۱۴۰۳ ازدواج کردهاند، از سرگردانی چندماهه خود در مسیر دریافت وام میگویند. آنها اواسط همان ماه برای ثبتنام عمل کردند اما در ابتدا سامانه بانک مرکزی بسته بوده و بعد از بازگشایی سامانه، مدارکشان پذیرفته شده است، اما زمان انتخاب شعبه با محدودیت جدی مواجه شدند؛ صفهای هزار تا دو هزار نفری در البرز و تهران.
«سعید» توضیح میدهد: «ما امیدوار بودیم ظرف دو تا چهار ماه وام را دریافت کنیم، اما سپس از سه ماه و نیم فقط موفق شدیم کد رهگیری بگیریم. به ما انها گفتند باید چندین ماه دیگر هم در صف بمانیم. برای یک وام ۳۰۰ میلیون تومانی که حتی پاسخگوی هزینههای اغاز یک زندگی نیست، این انتظار واقعاً فرساینده می بود.»
رونق بازار خرید و فروش وام ازدواج
آنها چندین دفعه ثبتنام خود را لغو و از نو اغاز کردند، اما تحول شعبه نیز کمکی نکرد. به حرف هایشان، تعطیلی بانکها در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل هم این روال را طویلتر کرد. در این زمان، چندین دفعه پیگیر شدند اما پاسخی جز «فرایند به طور سیستمی است» نگرفتند. این زوج این چنین به رونق بازار خرید و فروش وام ازدواج نیز اشاره میکنند و میگویند: «در حالی که افراد نیازمند ماهها در صف میهمانند، عدهای وام را میگیرند و میفروشند.»
این زوج ادامه خواهند داد: «پیشتر به ما حرف های بودند که جزو ۱۰ نفر اول در استان البرز هستیم، اما هنگامی کد رهگیری آمد، نوبتمان زیاد عقبتر از انتظار می بود و این علتتعجب و ناامیدی شد. حقیقت این است که با وام ۳۰۰ میلیون تومانی نمیتوان کار خاصی کرد؛ در بهترین حالت میتوان چند قلم وسیله الزامی و ارزانقیمت برای خانه تهیه کرد. این مبلغ پاسخگوی حداقل هزینههای اغاز زندگی مشترک نیست، چه برسد به خرید وسایل استاندارد و باکیفیت. »
این زوج جوان میگویند شعارهای دولتی درمورد ازدواج و فرزندآوری هیچگاه به عمل تبدیل نشده است. به باور آنها، هنگامی حمایتواقعی از سوی دولت وجود ندارد، پیشنهاد به ازدواج فقط سختی روانی بر جوانان داخل میکند: «دولت مدام از ازدواج و فرزندآوری سخن میزند، اما شرایط واقعی زندگی جوانان را تسهیل نکرده است. در تهران با ۳۰۰ میلیون تومان حتی نمیتوان یک خانه کوچک اجاره یا رهن کرد، چه برسد به اغاز یک زندگی کامل. هنگامی حمایتعملی نیست، این پیشنهادها زیاد تر همانند شعار است.
آنها میگویند که وام ازدواج هم نه تنها گرهی از مشکلات باز نمیکند، بلکه متقاضیان را ماهها و حتی بیشتر از یک سال در صفهای طاقتفرسا معطل میگذارد. «بانک مرکزی میگوید بودجه کافی ندارد، اما دولت هم چنان تبلیغ ازدواج و حمایتاز جوانان را تکرار میکند. ما چندین دفعه با بانکها تماس گرفتیم، ولی همیشه یک جواب شنیدیم: «دست ما نیست». اگر دست آنها نیست، دست چه فردی است؟»
این زوج این چنین به مطرحهایی همانند اراعه کارت خرید به جای وام نقدی اشاره میکنند و میگویند این چنین برنامههایی دردی از جوانان دوا نمیکند: «هنگامی فردی خانه ندارد، وسایل خریداریشده را کجا بگذارد؟ با این کارتها تنها میتوان چند قلم کالای بیکیفیت تهیه کرد که عملاً مشکلی از زندگی جوانان حل نمیکند. به نظر میرسد این برنامهها زیاد تر نوعی فرار به جلو است تا راهحل واقعی بحران ازدواج.»
هنگامی وام ازدواج زندگی مشترک را به انتظار میکشاند
در روبه رو، توانایی زوج فرد دیگر تفاوت چشمگیری دارد. آنها در ۲۶ بهمن ۱۴۰۳ ازدواج کرده و اواخر اسفند ثبتنام کردهاند. اردیبهشت برای هر دو کد رهگیری صادر شد. «یگانه» خانم این زوج روایت میکند: «یکی دو هفته سپس بانک آینده پیامک داد که شعبه تعیین شده. مراجعه کردم و ظرف یک هفته وام پرداخت شد. کارکنان بانک مودب بودند و مرحله های اداری بدون مشکل انجام شد. فقط یک ضامن خواستند و چون مادرم و خواهرم کارمند رسمی بودند، پرونده به شدت پیش رفت.»
اما همسر او، با وجود ثبتنام همزمان، شرایط کاملاً متغیری داشت. او ابتدا بانک دی و سپس بانک شهر را انتخاب کرده می بود، اما بعد از گذشت هفت ماه هیچ تغییری در حالت پروندهاش تشکیل نشد. در نهایت، خانواده ناچار شدند بار دیگر ثبتنام را لغو و این بار در بانک آینده انجام بدهند؛ بانکی که توانایی مثبت آنها را رقم زده می بود.
این زوج نیز همانند زوج دیگر به ناکافی بودن مبلغ وام اشاره میکنند: «با مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان هم نمیتوان چندان گرهای باز کرد که بانکها هم روال پرداخت را طویل میکنند. اکنون هفت ماه قبل و ما برای سومین بار ناچار شدیم ثبتنام کنیم.»
با این حال، زوج فرد دیگر میگویند: «رهن خانه و برگزاری مراسم عروسی ما کاملاً به این وام وابسته است. برای اغاز زندگی مشترک ماهها است مراسم را به تعویق انداختهایم و چارهای جز انتظار نداریم، چرا که بخشی از برنامههایمان را به دریافت این وام وابسته کرده بودیم. این تأخیر نه تنها استرس و نگرانی ما را افزایش داده، بلکه برنامههای اقتصادی و اجتماعی خانواده را هم تحتتأثیر قرار داده است. هرچقدر تلاش کردهایم همه چیز را ساده برگزار کنیم و توقعتامان را پایین آوردهایم باز هم داشتههایمان کفاف نمیدهد. »
توانایی این سه زوج مشخص می کند که دریافت وام ازدواج، بسته به انتخاب بانک و ظرفیت شعب، میتواند از یک مسیر سریع و بیدردسر تا یک صف چندماهه و پرچالش متفاوت باشد؛ تفاوتی که برای جوانانی که به امید اغاز زندگی مشترک چشم به این وام دارند، سرنوشتساز است.
دسته بندی مطالب
اخبار سلامتی
