مسئولان بهداشتی اما اعتقاد دارند هیچ اتفاق جدیدی نیفتاده و ویروس‌ها همانند سال‌های قبل کار خودشان را می‌کنند. اما آیا با سویه جدیدی از بیماری روبه رو شده‌ایم؟ 

تب، آبریزش بینی، گلودرد، درد عضلانی، سردرد، سرفه و خستگی با اهمیت ترین علایم آنفلونزاست. محمدرضا صالحی، دانشیار بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها با پافشاری بر این که خوشبختانه با ویروس جدیدی روبه رو نیستیم، می‌گوید: «ویروس جدیدی در سرزمین نداریم، اما در یکی دو هفته قبل با یک افزایش شیوع آنفلوانزا در سرزمین روبه رو شده‌ایم. مطابق آماری که از رئیس مرکز جامع آنفلوانزای سرزمین گرفته‌ام به نظر می‌رسد یک رشد دیدنی و رو به افزایشی را در مقدار ابتلا به آنفلوانزا در نقاط گوناگون کشورمان و تهران ناظر هستیم.»

رئیس مرکز تحقیقات میکروبی با گفتن این که افزایش موارد ابتلا حدوداً از ۱۵ آبان به این طرف کلید خورده و با شدت رو به پیشرفت است، می‌گوید: « یقیناً این مورد دور از انتظارمان نبوده است. طبق معمولً از اواسط آبان به سمت اغاز آذر انتظار اپیدمی آنفلوانزا را داریم و به گمان زیادً در آذرماه با پیک یا قله این اپیدمی احتمالی روبه رو خواهیم شد.» 

علت علایم متفاوت بیماران چیست؟ 

صالحی در رابطه متفاوت بودن علایم بیماری در افراد گوناگون توضیح می‌دهد: «انواع فرد دیگر از ویروس‌ها هم در کنار آنفلوانزا کماکان در جامعه در حال گردش می باشند. برای مثالً ویروس‌هایی همانند کووید ۱۹ حتی راینو ویروس‌ها (عامل مهم بیماری سرماخوردگی) تا این مدت تکه عمده‌ای از عفونت‌ها را به خودشان تعلق داده‌اند. تفاوت علایم مقداری به این نوشته مربوط است، اما مسئله مهم این است که در کنار این ویروس‌ها، ویروس آنفلوانزا در جامعه در حال غالب شدن است.» 

این متخصص بیماری‌های عفونی درمورد علت غالب شدن آنفلوانزا می‌گوید: «ما در نیمکره شمالی هستیم. در این نیمکره در کشورهایی همانند ایران فصول سرد از آبان ماه اغاز می‌شود. هوا در شهرهای کشورمان هم سرد شده است، آنفلوانزا این خصلت را دارد که در محیط‌های بسته که تهویه مناسبی ندارند، گسترش بیشتری اشکار می‌کند و این روزها چون مردم به علت سردی هوا در را می‌بندند، در زیاد تر محیط‌ها تهویه مناسب وجود ندارد. این حرکت اپیدمیلوژیک (همه‌گیرشناسی) ویروس آنفلوانزاست که در فصول سرد سال طبق معمولً اتفاق می‌افتد. یقیناً در نیمکره جنوبی در تابستان قبل ما که مصادف با زمستان نیمکره جنوبی می‌شد ناظر گسترش قابل دقت آنفلوانزا بودیم. به این علت پیش‌بینی می‌کردیم که در نیمکره شمالی همانند سرزمین ما هم این اتفاق بیفتد.» 

آمار شیوع بیماری  چندان خطرناک نیست

آیا آمارهای گسترش این بیماری خطرناک است؟ رئیس مرکز تحقیقات میکروبی در جواب به این سوال معتقد است آمارهای امسال چندان فراتر از الگوهای سالیانه سال‌های قبل نیست. به این علت تا این مدت نیازی به اظهار خطر نیست. او می‌گوید: «سازمان بهداشت ایالت متحده در رابطه فصل زمستان ۲۰۲۵ هشدار داده و این نگرانی را نقل کرده که امکان پذیر این فصل زمستان ناظر گسترش قابل دقت آنفلوانزا باشیم ولی در رابطه این که چه مقدار این پیش‌بینی برای سرزمین ما درست است نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم.» 

صالحی با پافشاری بر پیشگیری به گفتن رکن مهم در این بیماری ادامه می‌دهد: «پیشگیری دو راه مهم دارد. با اهمیت ترین ابزار پیشگیری واکسیناسیون آنفلوانزاست که در حال پشت سر گذاشتن زمان طلایی تزریق آن هستیم. اما برای افراد پرخطر نمی‌توانیم سقف وقتی بگذاریم و به این افراد همیشه پیشنهاد می‌کنیم هر وقتی که واکسن در دسترس‌شان می بود واکسن بزنند. اما زمان تزریق برای افراد بالغ سالم نهایتاً تا اواسط آذر است و اگر می‌خواهند واکسن بزنند، هر چه سریعتر عمل کنند.» 

او می‌گوید: «یک نمونه مهم دیگر مراعات اصول بهداشت فردی و جمعی است. تهویه مناسب، ماسک زدن، شست‌وشوی مداوم دست‌ها، عدم ربط نزدیک افراد با هم همانند دست دادن از جمله مواردی است که مراعات آن‌ها می‌تواند از انتقال بیماری به دیگر افراد جامعه جلوگیری کند.» 

جولان ویروس  در کلاس‌های در بسته

صالحی با پافشاری بر فرهنگسازی و آموزش توضیح می‌دهد: «یکی از عمل های مهمی که هموطنان می‌توانند انجام بدهند، آموزش کودکان است، بچه‌ها ساعات بسیاری را در کلاس می‌نشینند در و پنجره کلاس‌ها هم بسته است، تهویه مناسبی در کلاس‌ها وجود ندارد، به این علت بچه‌ها در معرض غلیان ویروس در کلاس می باشند. از والدین می‌خواهم اگر علایمی در کودک مشاهده کردند تا حداقل ۴۸ ساعت او را به مدرسه نفرستند.»

به حرف های این متخصص عفونی، تقریباً از یکی دو روز قبل از اغاز علایم حاد تا نهایتاً یک هفته بعد از اغاز، بیماری قابل انتقال است. اگر کودکی مبتلا شده و علایمش رو به بهبود است و باید در مدرسه وجود داشته باشد، ملزوم است حتماً ماسک بزند و از ربط نزدیک با دیگر بچه‌ها بپرهیزد. 

او به بزرگسالان هم پیشنهاد می‌کند: «بزرگسالان اگر علامت‌دار می باشند، در مجامع عمومی حاضر نشوند و اگر اجبار بر وجود دارند، حتماً ماسک بزنند و تلاش کنند با وسایل عمومی تماس نداشته باشند تا چرخه انتقال ویروس به افراد دیگر از بین برود.» 

رئیس مرکز مقاومت میکروبی با هشدار نسبت به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک می‌گوید: «مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها خطرناک است. این بیماری هر چند بیماری شدیدی است، اما منشأ ویروسی دارد. هر چه مقدار هم که آزاردهنده باشد اما درمان آن آنتی‌بیوتیک نیست و مصرف این داروها نه تنها علتبهبودی نمی‌شود بلکه عوارض قابل توجهی را برای فرد و جامعه به همراه دارد. از همکاران داروساز و داروخانه‌ها می‌خواهم که آنتی‌بیوتیک‌ها را بدون نسخه در اختیار مردم قرار ندهند.»

به حرف های صالحی، تنها درمان این بیماری استراحت، مصرف مایعات و میوه‌هایی حاوی ویتامین C همانند مرکبات و غذاهای مناسب و تازه است که در بهبود علایم به افراد پشتیبانی می‌کند. این چنین بیماران در موارد شدید حتماً باید با متخصص عفونی مشورت کنند. »