شیرین افهمی، فوق‌تخصص پیشگیری و کنترل عفونت، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران با اشاره به افزایش جهانی مقاومت میکروبی او گفت: بعد از کشف پنی‌سیلین، بشر گمان می‌کرد که توانسته است بر میکروب‌ها تسلط کند، اما به‌زودی اشکار شد که میکروارگانیسم‌ها قادر می باشند در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شوند و در سال‌های اولیه مقدار مقاومت چندان بالا نبوده است، اما امروز با افزایش بیماری‌هایی که بیماران را ناچار به بستری، راه حلهای درمانی تهاجمی، شیمی‌درمانی یا منفعت گیری از داروهای بیولوژیک می‌کند، عفونت‌های زمان‌طلب زیاد زیاد تر شده است.

او همین طور گفت: از آنجا که بیماران زیاد تر از قبل به مراکز درمانی مراجعه کرده و با انواع آنتی‌بیوتیک‌ها روبه رو خواهد شد، مقاومت میکروبی هم سریع تر تشکیل و هم آسان‌تر منتقل می‌شود؛ به اختصاصی در قسمت‌هایی همانند ICU و قسمت‌های جراحی که زمان انتقال بالاست و شدت مقاومت در برخی میکروارگانیسم‌ها به حدی است که تقریباً در برابر اکثر رده‌های آنتی‌بیوتیکی مقاوم شده‌اند.

الزام آموزش از سنین پایین

وی او گفت: یکی از مهم‌ترین ابزارهای مقابله با این اتفاق، آموزش است و آموزش باید از دوران کودکی اغاز شود، چون تعداد بسیاری از رفتارهای درمانی در همان سنین شکل می‌گیرد و هنگامی کودک مشاهده می‌کند والدینش با دیدن تب یا علائم ساده تنفسی از پزشک خواست آنتی‌بیوتیک می‌کنند، این باور در او شکل می‌گیرد که هر علائمی نیازمند مصرف آنتی‌بیوتیک است.

آنتی‌بیوتیک تنها در موارد الزامی

افهمی او گفت: هر بار مصرف آنتی‌بیوتیک این گمان را تشکیل می‌کند که میکروب از طریق جهش ژنتیکی یا سازوکارهای مقاومتی در برابر دارو مقاوم شود و به همین علت امکان پذیر دارویی که در بار اول مؤثر بوده، در روبه رو بعدی جواب ندهد.

او گفت: آنتی‌بیوتیک باید تنها وقتی تجویز شود که عفونت قطعی باشد. برای مثال بیماری که سوزش ادرار دارد و آزمایش کشت وجود میکروب را قبول می‌کند، نیازمند درمان است، اما تعداد بسیاری از عفونت‌های تنفسی فوقانی ماهیت ویروسی دارند و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند و درمان علامتی کافی است.

وی پافشاری کرد: تجویز دارو باید بر پایه نظر پزشک باشد، نه پیشنهاد اطرافیان یا خواست مستقیم بیمار و به این نوشته باید دقت شود.

نقش پزشکان، داروسازان و صنعت دارویی

وی او گفت: در نوشته مصرف آنتی‌بیوتیک سه بازیگر مهم وجود دارند؛ پزشکان، داروسازان و شرکت‌های دارویی و باید داروهای استاندارد و مؤثر تشکیل و اراعه شود و فروش دارو بدون نسخه کنترل شود. به حرف های وی، پزشکان نیز نباید تحت سختی انتظارات بیماران، به علت هر تب یا علامت جزئی عمل به تجویز آنتی‌بیوتیک کنند.

مصرف آنتی‌بیوتیک در دام و طیور

وی با اشاره به مصرف آنتی‌بیوتیک در مرغداری‌ها و دامداری‌ها افزود: ورود این داروها به زنجیره غذایی انسان علتایجاد مقاومت در بدن انسان و دیگر موجودات می‌شود و باید در این قسمت نیز اصلاح و نظارت جدی صورت گیرد.

افهمی او گفت: آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند میکروفلور طبیعی روده را تخریب کرده و علتاسهال شدید، کم‌آبی بدن و عفونت‌های جدی شوند. او گفت: برخی داروها می‌توانند عکس العمل‌های پوستی شدید، تهوع، درد شکم، حساسیت نوری، افت سلول‌های خونی و صدمه کبد و کلیه تشکیل کنند و حتی بیمار را به سمت نارسایی کلیه سوق دهند.

وی در آخر او گفت: خوشبختانه با اقداماتی که وزارت بهداشت و دانشگاه‌ها در حوزه بهداشت، درمان و پژوهش انجام داده‌اند، شدت رشد مقاومت میکروبی نسبت به قبل افت یافته است و آگاهی مردم نسبت به این نوشته زیاد تر شده است.