تب روماتیسمی نوعی بیماری خودایمنی و التهابی است و وقتی تشکیل می‌بشود که گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک به‌درستی درمان نشوند. این عارضه امکان پذیر علتالتهاب بافت‌هایی همانند مفاصل و قلب بشود. یکی از شایع‌ترین علائم این بیماری راش پوستی قرمز و ناهموار است. هرآنچه ملزوم است درمورد تب روماتیسمی بدانید، در این مقاله خواهید خواند. با ما همراه باشید.

تب روماتیسمی چیست؟

تب روماتیسمی نوعی بیماری خودایمنی نادر است که علتالتهاب بافت‌ها و اندام‌های بدن می‌بشود. این عارضه که تب روماتیسمی حاد نیز نامیده می‌بشود، وقتی ابراز می‌کند که سیستم ایمنی فرد به عفونت‌هایی نظیر گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک درمان‌نشده عکس العمل نشان دهد. اگر این عفونت‌ها درمان نشوند، امکان پذیر سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم بدن دعوا کند و علتتورم و التهاب بشود.

گرچه هر فردی امکان پذیر دچار تب روماتیسمی بشود، این عارضه زیاد تر کودکان و نوجوانان (۵ تا ۱۵ سال) را دچار می‌کند. تب روماتیسمی در کودکان طبق معمول ۲ تا ۳ هفته بعد از عفونت گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک تشکیل می‌بشود و در کودکان کمتر از ۵ سال و بزرگ‌تر از ۱۵ سال رخ نمی‌دهد.

علائم تب روماتیسمی چیست؟

یکی از رایج‌ترین علائم این عارضه راش پوستی قرمز و ناهموار است. دیگر علائم رایج عبارت‌اند از:

• تب؛
• درد عضلانی؛
• قرمزی و ورم لوزه‌ها؛
• سردردهای بی‌علت و مداوم؛
• درد قفسه سینه یا ضربان غیرطبیعی قلب؛
• برجستگی‌های کوچک (ندول) زیر پوست؛
• قرمزی و ورم مفاصل (مخصوصا زانوها، مچ پا و آرنج)؛
• حس خستگی بیش‌ از حد در همه ساعات شبانه‌روز؛
• حرکات تند و بی‌اختیار بدن (زیاد تر در دست‌ها، پاها و صورت).

علل تب روماتیسمی

تب روماتیسمی نوعی عکس العمل دفاعی سیستم ایمنی بدن است که علتمی‌بشود با بافت‌های سالم مبارزه کند. عفونت گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک درمان‌نشده این عکس العمل دفاعی را تحریک می‌کنند. ربط بین عفونت استرپتوکوکی و تب روماتیسمی دقیقا اشکار نیست؛ به نظر می‌رسد باکتری‌ها سیستم ایمنی را فریب خواهند داد تا به بافت‌های سالم دعوا کند.

سیستم ایمنی بدن همیشه باکتری‌های عامل عفونت را مقصد قرار می‌دهد، اما در این عارضه سیستم ایمنی به‌نادرست به بافت‌های سالم مخصوصا قلب، مفاصل، پوست و سیستم عصبی مرکزی دعوا می‌کند. این عکس العمل سیستم ایمنی تبدیل تورم بافت‌ها (التهاب) می‌بشود.

عوامل عرصه‌ساز این بیماری

برخی عوامل گمان ابتلای فرد به این عارضه را افزایش خواهند داد، همانند:

• سن: این عارضه زیاد تر کودکان یا نوجوانان ۵ تا ۱۵ساله را مبتلا می‌کند.
• سابقه خانوادگی: اگر فردی در خانواده تب روماتیسمی داشته باشد، دیگر اعضای خانواده هم امکان پذیر به آن مبتلا شوند.
• وجود در مناطق شلوغ: باکتری‌ها در مکان‌های شلوغ راحت‌تر پخش خواهد شد.
• ضعف سیستم ایمنی: ضعف سیستم ایمنی فرد را در برابر این عارضه صدمه‌پذیرتر می‌کند. کودکانی که مدام به عفونت‌های استرپتوکوکی مبتلا خواهد شد، امکان پذیر زیاد تر مستعد ابتلا به تب روماتیسمی باشند.
• محل زندگی: زیاد تر افراد مبتلا به تب روماتیسمی در مکان‌هایی زندگی می‌کنند که منبع های بهداشتی و پزشکی محدودی دارند، همانند کشورهای فقیر. امکان پذیر زندگی در منطقه‌ای که مراقبت‌های پزشکی یا دارویی در دسترس نیست، کودکان را در معرض ابتلا به این عارضه قرار دهد.

تب روماتیسمی چه تأثیری بر سلامت قلب دارد؟

گرچه طبق معمول این عارضه تأثیری بر سلامت قلب ندارد، امکان پذیر بعضی اوقات به بافت‌های قلب، به‌اختصاصی دریچه‌های آن، صدمه رساند. با گذشت زمان، امکان پذیر این عارضه صدمه دائمی و جبران‌ناپذیری به قلب داخل کند که پزشکان آن را روماتیسم قلبی یا نارسایی احتقانی قلب می‌نامند. صدمه قلبی امکان پذیر ۱۰ تا ۲۰ سال بعد از تشخیص تب روماتیسمی ابراز کند.

تشخیص تب روماتیسمی

اگر فرد بیشتر از چند روز گلودرد داشته است، باید به پزشک مراجعه کند. آزمایش سریع استرپتوکوکی یا کشت گلو آزمایش‌های تشخیصی برای اثبات این عارضه‌اند. نتیجه آزمایش استرپتوکوکی ۱۰ دقیقه سپس از آزمایش و نتیجه آزمایش کشت گلو چند روز سپس از آزمایش آماده می‌بشود. علاوه‌بر این ۲ آزمایش، امکان پذیر پزشک بسته به علائم بیمار این آزمایش‌ها را هم تجویز کند:

• آزمایش خون: بعضی اوقات اوقات پزشکان برای قبول عفونت استرپتوکوکی آزمایش خون تجویز می‌کنند. آزمایش خون آنتی‌بادی‌ها و دیگر مواد حاضر در خون همانند پروتئین را شناسایی می‌کند. وجود موادی همانند پروتئین در خون نشان‌دهنده التهاب بدن است.
• آزمایش‌های قلب: بعضی اوقات امکان پذیر پزشک برای بازدید کارکرد قلب بیمار آزمایش‌های قلبی نظیر نوار قلب یا اکوکاردیوگرام را تجویز کند.

برای تشخیص تب روماتیسمی، بیمار باید ۲ معیار مهم یا ۱ معیار مهم و ۲ معیار جزئی را داشته باشد.

معیارهای مهم عبارت‌اند از:

معیارهای جزئی عبارت‌اند از:

• تب؛
• درد مفاصل؛
• سابقه تب روماتیسمی یا روماتیسم قلبی؛
• افزایش نرخ رسوب گلبول قرمز (ESR) یا سطح پروتئین واکنشی C.

درمان تب روماتیسمی

از بین بردن عفونت باکتریایی و سپس درمان التهاب بافت‌ها مرحله های درمان تب روماتیسمی‌اند.

۱. آنتی‌بیوتیک

پزشکان طبق معمول در اولین مرحله درمان این عارضه، برای درمان عفونت باکتریایی عرصه‌ای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها تزریقی و برخی دیگر خوراکی‌اند و باید به‌زمان ۱ هفته یا زیاد تر مصرف شوند.

۲. داروهای ضدالتهابی

بعد از از بین بردن عفونت، پزشک به گمان زیاد دارویی را برای افت التهاب در سراسر بدن تجویز می‌کند. این دارو امکان پذیر علائمی همانند درد مفاصل را تسکین دهد. برای علائم شدید هم امکان پذیر داروی نیرومندتری (همانند کورتون) برای بیمار تجویز بشود.

۳. دیگر راه حلهای درمانی

این عارضه امکان پذیر افراد را به راه حلهای مختلفی دچار کند. پزشک امکان پذیر بر پایه نحوه تأثیر بیماری بر بیمار، درمان‌های فرد دیگر را پیشنهاد کند. در موارد شدید امکان پذیر بیمار به جراحی قلب یا درمان‌های مفصلی نیاز داشته باشد.

پیشگیری از تب روماتیسمی

درمان زودهنگام گلودرد استرپتوکوکی و مخملک یکی از با اهمیت ترین راهکارهای پیشگیری از ابتلا به این عارضه است. علائم گلودرد استرپتوکوکی و مخملک همیشه آشکار و قابل‌تشخیص نیستند. اگر کودک بیشتر از ۳ روز گلودرد یا علائم فرد دیگر داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

در صورتی که کودک گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک دارد، داروهایی را که پزشک برایش تجویز کرده است، سروقت به او بدهید و روال درمان را تکمیل کنید. کودک باید دوره کامل مصرف آنتی‌بیوتیک را به آخر رساند، حتی اگر حس بهبودی داشته باشد. در غیر این صورت امکان پذیر عفونت از بین نرود و کودک را مستعد ابتلا به تب روماتیسمی کند.

مراعات بهداشت گمان ابتلای فرد به عفونت باکتریایی را افت دمی‌هد و این چنین مانع از سرایت عفونت به شخصی دیگر می‌بشود. تب روماتیسمی مسری نیست، اما گلودرد استرپتوکوکی و مخملک مسری‌اند. این عفونت‌ها از طریق سرفه یا عطسه در محیط پخش خواهد شد.

کلام پایانی

با اهمیت ترین علل ابتلا به تب روماتیسمی درمان‌نشدن عفونت گلودرد استرپتوکوکی و مخملک است. اگر کودک دچار گلودرد استرپتوکوکی و مخملک شده است، داروهای تجویزشده را سروقت به او بدهید و دوره درمانش را کامل کنید.

آیا تابه‌حال کودک خودتان یا اطرافیانتان دچار این عارضه شده‌ است؟ لطفا نظرات و ازمایش ها ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در بین بگذارید.

گامی برای تسلط شما بر توانایی‌های برقراری ربط

هشدار! این نوشته فقط جنبه آموزشی دارد و برای منفعت گیری از آن ملزوم است با پزشک یا متخصص وابسته مشورت کنید. اطلاعات زیاد تر