جواد حسینی، با اشاره به فعالیت‌های گسترده این سازمان از سال ۱۳۵۹، اظهار کرد: سازمان بهزیستی در ابتدای اغاز فعالیت خود در سال ۱۳۵۹ نزدیک به ۸ فعالیت را برعهده داشت که اکنون به ۱۷۰ محور فعالیت، در حوزه‌های گوناگون اجتماعی رسیده است که یکی از محورهای این فعالیت مربوط به صدمه‌های اجتماعی و کودکان است که سازمان هم در عرصه توانایی‌آموزی، اشتغال، آموزش و نگهداری از کودکان و صدمه‌های کودکان کار و خیابان فعالیت می‌کند. 

۵۰ درصد کودکان کار «ایرانی» می باشند

وی با اصرار بر این که دست کم ۵۰ درصد کودکان کار ایرانی می باشند، درمورد تعداد خدمات گیرندگان تصریح کرد: مطابق آمار سال ۱۴۰۳، نزدیک به ۱۲ هزار و ۶۶۳ پرونده فعال در حوزه کودکان کار ثبت شده که از این تعداد، ۹۸۹۷ نفر در مراکز روزانه و ۲۷۶۶ نفر در مراکز نگهداری تحت پوشش بودند. 

حسینی با گفتن این که آنچه تحت گفتن «کودکان کار» شناخته می‌شود، تنها منحصر به کودکان خیابانی نیست، گفت: قسمت بسیاری از این کودکان در مزارع، کوره‌های آجرپزی و کارگاه‌ها و دیگر اماکن مشغول به کار می باشند که طبق معمولً مورد غفلت قرار می‌گیرند در حالی که زمان سخن بگویید از کودکان کار، زیاد تر دقت‌ها به کودکان خیابانی جلب می‌شود. 

رئیس سازمان بهزیستی سرزمین با گفتن این که در سازمان دو نوع مرکز شامل «مراکز نگهداری» و «مراکز روزانه» برای حمایتاز این کودکان وجود دارد، به ساختار حمایتی سازمان بهزیستی در این عرصه پرداخت و او گفت: اکنون ۳۶ مرکز نگهداری وجود دارد که ۱۸ مرکز دولتی و ۱۸ مرکز غیردولتی می باشند، علاوه بر این، ۵۱ مرکز روزانه آموزشی، حمایتی و توانمندسازی نیز برای کودکان فعال می باشند که به طور کلی سیاست سازمان بهزیستی، چه در حوزه کودکان، چه زنان و چه سالمندان، هدایت این افراد به مراکز روزانه است. به عبارتی از قسمت مقیم بودن و شبانه‌روزی به سمت مراکز روزانه حرکت کنند. 

حسینی با پافشاری بر این که رویکرد سازمان بهزیستی، «خانواده‌محوری» است، تصریح کرد: با رویکرد خانواده‌محوری افراد در مراکز روزانه، در طول روز خدمات دریافت می‌کنند و شب به خانواده خود بازمی‌گردند و ربط با خانه قطع نمی‌شود. 

زمان زمان نگهداری کودکان خیابانی در مراکز بهزیستی

وی در ادامه به تشریح جزییات مراکز نگهداری کودکان کار پرداخت و یادآور شد: مراکز نگهداری کودکان شامل چهار تیپ «مراکز سرپایی»، «مراکز نگهداری مختصر‌زمان»، «مراکز بین زمان» و «مراکز طویل مدت» است. در «مراکز سرپایی» کودکانی که بعد از شناسایی در همان روز، تعیین و تکلیف خواهد شد.

در «مراکز مختصر‌زمان» کودکان امکان پذیر زمان کوتاهی در آنجا نگهداری شوند و این چنین شناسایی شده و خدمات دریافت می‌کنند و سپس به خانواده‌ها تحویل داده خواهد شد و یا سپس از زمان کوتاهی به مراکز نگهداری منتقل خواهد شد که تا ۲۱ روز امکان نگهداری در این مراکز مختصر زمان وجود دارد. در «مراکز بین زمان» نیز تا سه ماه امکان نگهداری از کودک وجود دارد و «مراکز طویل مدت» نیز تا یکسال از کودکان نگهداری می‌شود. 

۹۵ تا ۹۷ درصد کودکان خیابانی دارای «خانواده» می باشند

رئیس سازمان بهزیستی سرزمین او گفت: اکنون چرخش‌های تحول‌آفرینی در سازمان بهزیستی وجود دارد و یکی از آن‌ها این است که مرکز محوری را به سمت «خانواده و جامعه‌محوری» حرکت دهیم، چراکه مطالعات سازمان بهزیستی نشان داده ۹۵ تا ۹۷ درصد این کودکان خانواده دارند و لذا باید این کودکان را به خانواده پیوند بزنیم به این علت با رویکرد افت صدمه و توانمندسازی، مراکز روزانه را به جای مراکز شبانه‌روزی گسترش داده‌ایم. 

او گفت: برای تحقق این نوشته، باید مراکز روزانه گسترش یابد؛ لذا در مراکز روزانه دیگر نگهداری صرف صورت نمی‌گیرد، بلکه خدمات آموزشی، بهداشتی، مهارتی و توانمندسازی به کودکان اراعه می‌شود. 

رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به اعتبارات تعلق‌یافته، اظهار کرد: در سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۹۳ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۴ تا بحال نزدیک به ۱۳۰ میلیارد تومان برای ساماندهی کودکان کار هزینه شده است. 

ساماندهی ۴۰۰۰ کودک خیابانی

وی این چنین افزود: از اواخر سال ۱۴۰۲ و اغاز سال ۱۴۰۳ در تهران با هماهنگی نهادهایی همانند دادستانی، دادگستری و شهرداری، فرایند ساماندهی کودکان خیابانی با شدت بیشتری جستوجو شده و لذا از اواخر ۱۴۰۲ به طور محسوسی کودکان خیابانی در تهران افت یافته است. به طوریکه در تهران ۴۰۰۰ کودک در این مطرح، ساماندهی شده‌اند که یکی از کانونهایی که در این عرصه زیاد پشتیبانی‌کننده بوده «مرکز شوق زندگی» بوده است. 

یقیناً در این عرصه از وجود چند چالش سخن او گفت و در ادامه گفت: زیاد تر مراکز ساماندهی در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر فعال می باشند یقیناً تلاش داریم با منفعت‌گیری از ظرفیت «مراکز مثبت زندگی»، پوشش مناسبی در شهرهای کوچک‌تر نیز فراهم کنیم.

از نظر دیگر، کار حوالی کودکان کار و خیابان، موضوعی چندلایه و چندوجهی است و یک سازمان به طور اشکار نمی‌تواند در ساماندهی این کودکان موفق باشد و نهادهایی همانند آموزش و پرورش، کمیته امداد، وزارت سرزمین و شهرداری نقش‌آفرین می باشند. گرچه در تهران این همبستگی بین نهاد شکل گرفته است اما نمی‌توان ادعا کرد که در دیگر کلان‌شهرها این اتفاق و اتحاد به این شکل وجود دارد و باید این نوشته را حل کرد. 

وی در آخر درمورد ماموریت های قانونی سازمان بهزیستی در این عرصه اشاره کرد و افزود: در قانون ماموریت های و تکالیفی برای سازمان بهزیستی در عرصه ساماندهی کودکان کار و خیابانی در نظر گرفته شده است، اما امکانات، ساختار و اعتبارات حاضر، مشابه با این ماموریت های نیست. از نظر دیگر تا این مدت آنچنان که بایسته و با لیاقت است از ظرفیت سمن‌ها در او گفت و گو کودکان خیابانی منفعت گیری نکرده‌ایم و استراتژی جاری سازمان بهزیستی این است که به این سمت پیش برویم.