مریخ سیاره‌ای با تضادهای زیاد است، از آتشفشان‌های عظیم گرفته تا دره‌های عمیق و دهانه‌های برخوردی که امکان پذیر آب داشته باشند. به محض این که انسان زندگی خود را در مریخ اغاز کند، نیاز دارد تعطیلات را در مکان‌های بکر و شوق‌انگیز این سیاره سپری کند؛ دقیقاً همان کاری که روی زمین می‌کنیم. قطعاً مریخ باتوجه‌به ویژگی‌های خاص خود، می‌تواند مکان شگفت‌انگیزی برای انسان باشد.

فکر می‌شود انسان به‌علت مسایٔل ایمنی، ابتدا در دشت‌های مسطح این سیاره فرود بیاید و اغاز به ساختن خانه کند اما با رانندگی چندساعته یا چندروزه می‌توان به مناطقی از آن سفر کرد که قیمت دیدن دارند. در ادامه با برخی از این مناطق آشنا می‌شویم.

۱- المپوس مونس، از اولین مکان‌های گردشگری در مریخ

امپوس مونس شدیدترین آتشفشانی منظومه شمسی است. اگر روی زمین فرصتی پیش نیامد تا از کوه آتشفشانی دیدن کنید، دلواپس نباشد. می‌توانید در مریخ به Olympus Mons بروید. به حرف های ناسا، این ناحیه که در منطقه آتشفشانی «تارسیس» قرار دارد، تقریباً به اندازه ایالت آریزونا در ایالات متحده است. ارتفاع کوه آتشفشانی این ناحیه نزدیک به ۸.۹ کیلومتر است؛ تقریباً سه‌برابر ارتفاع اورست!

المپوس مونس به‌نوعی تپه‌ای آتشفشانی است که از خزیدن آهسته گدازه در سطح شکل گرفته است؛ یعنی به گمان زیادً بالا رفتن از آن برای کوهنوردان مریخی آسان است و شیب آن ناچیز است. در قله المپوس مونس دره‌ای با عمق ۸۵ کیلومتر وجود دارد که با ماگما پوشیده شده است. همین جهت می‌شود المپوس مونس واقعاً دیدنی باشد.

۲- آتشفشان‌های تارسیس

درحالی‌که از اطراف المپوس مونس صعود می‌کنید، قیمت آن را دارد که به برخی آتشفشان‌های دیگر منطقه تارسیس نیز نگاهی بیندازید. به حرف های ناسا، منطقه تارسیس میزبان ۱۲ آتشفشان غول پیکر در منطقه‌ای به عرض حدوداً ۴ هزار کیلومتر است. این آتشفشان‌ها نیز همانند المپوس مونس، زیاد بزرگ‌تر از آتشفشا‌ن‌های زمین می باشند، به گمان زیادً به این علت که مریخ کشش گرانشی ضعیف‌تری دارد که به کوه‌های آتشفشانی اجازه می‌هد بلندتر باشند. این آتشفشان‌ها امکان پذیر ۲ میلیارد سال یا نیمی از تاریخ مریخ فوران کرده باشند.

در عکس بالا، ناحیه شرقی تارسیس را مشاهده می‌کنید که سال ۱۹۸۰ «وایکینگ ۱» آن را به عکس کشیده است. در سمت چپ، از بالا به پایین می‌توان ۳ کوه آتشفشانی را مشاهده کرد که تقریباً ۲۵ کیلومتر ارتفاع دارند: «Pavonis Mons»،«Ascraeus Mons» و «Arsia». مونس نیز سمت راست بالا قرار دارد.

۳- دره Valles Marineris

مریخ نه‌فقط میزبان بزرگ‌ترین آتشفشان‌‌های منظومه شمسی است، بلکه بزرگ‌ترین دره را نیز در خود جای داده است. مطابق حرف های ناسا، «Valles Marineris» تقریباً ۳ هزار کیلومتر طول دارد. این نزدیک به ۴ برابر طویل‌تر از «گرند کانیون» در زمین است که طول آن نزدیک به ۸۰۰ متر است.

محققان مطمیٔن نیستند Valles Marineris چطور شکل گرفته اما چندین نظریه درمورد نحوه شکل‌گیری آن وجود دارد. تعداد بسیاری از دانشمندان اعتقاد دارند وقتی که منطقه تارسیس شکل گرفت، به رشد Valles Marineris پشتیبانی کرد. گدازه‌ای که در منطقه آتشفشانی حرکت می‌کرد، پوسته را به بالا هل داد و جهت شد به‌مرور پوسته شکسته شود و شکستگی‌ها Valles Marineris را شکل دهند.

۴- قطب شمال و قطب جنوب سیاره مریخ

مریخ در قطب‌های خود ۲ منطقه یخی دارد که ترکیبات متغیری دارند. قطب شمال سیاره مریخ را که در عکس مشاهده می‌کنید، فرودگر «فونیکس» در سال ۲۰۰۸ از نزدیک بازدید کرد و اطلاعات و دانش ما از قطب جنوب سیاره سرخ از مطالعات مدارگردها به دست آمده است. به حرف های ناسا، در زمستان دما نزدیک هر ۲ قطب آن‌قدر افت می‌یابد که دی‌اکسید کربن اتمسفر به‌صورت یخ در سطح متراکم می‌شود.

در تابستان دی‌اکسید کربن تصعید شده به اتمسفر بازمی‌گردد. دی‌اکسید کربن کامل در نیمکره شمالی ناپدید می‌شود و کلاهکی یخی از آن به جای می‌ماند. اما مقداری از یخ دی‌اکسید کربن در جو جنوبی باقی می‌ماند. همه این رخدادها تأثیر شگرفی بر آب‌و‌هوای مریخ دارد و باد تشکیل می‌کند.

۵- دهانه گیل و کوه شارپ

دهانه گیل که با فرود مریخ‌نورد «کنجکاوی» در سال ۲۰۱۲ به شهرت رسید، شواهد گسترده‌ای از وجود آب در قبل در این ناحیه است. کنجکاوی تا بحال شواهدی از وجود رودخانه‌ای خروشان یافته است که در زمان‌های دور در این ناحیه جاری بوده است. بعد‌ازآن، کنجکاوی به کوهی آتشفشانی در مجاورت دهانه به نام «شارپ» یا «Aeolis Mons» صعود کرد تا نگاهی به ویژگی‌های زمین‌شناسی آن ناحیه نیز بیندازد.

ازآن‌جایی که کنجکاوی موفق به یافتن ترکیبات آلی پیچیده در این منطقه شده است، دانشمندان باور دارند مریخ وقتی میزبان حیات بوده است. نتایج تحلیل‌هایی که سال ۲۰۱۸ انجام شد، نشان داد این مواد آلی در سنگ‌های ۳.۵ میلیاردساله کشف شده‌اند. هم‌زمان با این نتایج، دانشمندان اظهار کردند غلظت متان در جو طی فصول نیز تحول می‌کند. متان عنصری است که می‌تواند توسط میکروب‌ها و برخی اتفاق‌های زمینی تشکیل شود.

همین امر جهت شده دهانه گیل یکی دیگر از تفرجگاه‌های مریخی برای انسان‌های آینده باشد. در این منطقه، می‌توان بستر خشک‌شده رودخانه‌های خروشان قبل را نیز مشاهده کرد. احتمالا انسان‌هایی که برای تفریح به این ناحیه سفر می‌کنند، بتوانند مستقیم ردپایی از حیات اشکار کنند؛ چیزی که سال‌ها است دانشمندان را به خودش مشغول کرده است.

۶- جست‌وجو برای ردپای سقوط بشقاب پرنده

ناحیه «Medusae Fossae» یکی از شگفت‌ترین نواحی سیاره مریخ است که انسان می‌تواند در آخرهفته به آن سفر کند. برخی گمان می‌زنند شواهدی از سقوط نوعی بشقاب پرنده در این ناحیه وجود دارد که آن را یکی از مجبوب‌ترین تفرجگاه‌های مریخی کرده است.

یقیناً توضیح درست‌تر برای آنچه در این ناحیه دیده شده، این است که این منطقه ذخیره آتشفشانی عظیمی است که تقریباً یک‌پنجم کل ایالات متحده است. با گذشت زمان، بادها صخره‌ها را به‌شکل زیبایی درآورده‌اند که انگار جسمی عظیم همانند بشقاب پرنده با آن برخورد کرده است.

محققان برای کسب اطلاعات زیاد تر از این ناحیه و چگونگی راه اندازی Medusae Fossae توسط آتشفشان‌ها، به پژوهش‌های بیشتری نیاز دارند.

تحقیقی در سال ۲۰۱۸ نشان داد این شکل‌گیری امکان پذیر در تاثییر فورا‌ن‌های آتشفشانی عظیمی باشد که صدها برابر آتشفشا‌ن‌های زمین می باشند و بیشتر از ۵۰۰ میلیون سال پیش رخ داده‌اند. این فوران‌ها آب‌وهوای سیاره سرخ را گرم کرده است؛ چون گازهای گلخانه‌ای ناشی از آتشفشان‌ها در اتمسفر مریخ -وقتی که مریخ اتمسفر داشت- محبوس شده‌اند.

۷- دره خط‌خطی در دهانه هال

مریخ میزبان نواحی عجیبی است که باید زمان زندگی در سیاره سرخ به آن سفر کرد. یکی از این نواحی «Recurring Slope Lineae» در دهانه «هال» است. در این دهانه، می‌توان دره‌ای خط‌‌خطی یافت که زمان گرمای هوا در نواحی شیب‌دار شکل‌ می‌گیرد. اما سخت است دریابیم چرا این چنین اتفاقی می‌افتد. تصاویر دهانه هیل و مکان‌های دیگر از اتفاق هیدراتاسیون خبر می‌دهد.

ناسا سال ۲۰۱۵ خبرداد وجود نمک‌های هیدراته در این محل جهت شکل‌گیری دره‌ای خط‌‌خطی شده است. نمک‌های هیدراته نیز نشانه‌هایی از وجود آب در قبل‌اند. اما تحقیقات بعدی نشان داد این ناحیه به گمان زیادً از آب یا جریان‌های خشک شن و ماسه راه اندازی شده است. در حقیقت، ما باید به این نواحی سفر کنیم تا علت راه اندازی این ناحیه و ماهیت آن را فهمیدن کنیم.

اگر این ناحیه میزبان میکروب‌های حیات باشد، انسان نباید زیاد به آن نزدیک شود؛ چون این میکروب‌ها ناشناخته‌اند و گمان انتقال بیماری‌های ناشناخته وجود دارد. یقیناً ناسا می‌تواند تحت پروتکل‌های خاص به این منطقه نزدیک شود و آن را مطالعه کند، در نظر داشته باشید که اگر برای تعطیلات به این دره سفر کردید، حتماً در فاصله‌ای امن از آن قرار بگیرید و خط‌‍خطی‌ها را با منفعت گیری از دوربین دوچشمی تماشا کنید.

۸- تپه ارواح در سیاره مریخ

مریخ سیاره‌ای است که در هزاران سال تازه تحت تاثییر بادهای شدید بوده است چون اتمسفر خود را از دست داده است. اما با این‌حال، می‌توان شواهدی از وجود جریان‌های شدید آب در سطح آن در زمان‌های دور را نیز اشکار کرد – همانند مناطقی از «تپه ارواح» که در «Noctis Labyrinthus» و ناحیه «Hellas» یافت شده‌اند.

محققان می‌گویند در این مناطق تپه‌هایی با ارتفاع ده‌ها متر وجود داشته که گدازه‌ها یا آب آن‌ها را نابود کرده‌اند اما ردپایی از آن‌ها باقی مانده‌ است.

تپه‌های شنی قدیمی نشان خواهند داد باد هم روی شکل‌گیری آن‌ها تاثییر داشته است. با سفر به مریخ و اغاز زندگی در آن می‌توان به این تپه‌ها سفر کرد و تاثییر باد و جریان‌ آب را که در قبل وجود داشته، مشاهده کرد.

ازآن‌جایی وجود حیات در مریخ به‌صورت میکروبی تا این مدت قبول و یا قطعی رد نشده است، هر مسافر در مریخ می‌تواند کاشف حیات بیگانه باشد و این مسئله‌ای حیرت‌انگیز است. امکان پذیر هنگامی که آخرهفته برای گشت‌وگذار همراه خانواده به گوشه‌گوشه مریخ سفر می‌کنید، کشف بزرگ نیز بکنید.